ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႏွင္႔ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း (Chin Hills Battalion) သမိုင္း

0

Credit: Van Cung Lian

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ ဗမာျပည္အလုပ္အမွဳေဆာင္ေကာင္စီသို႔ ဒု-ဥကၠဌအျဖစ္ခန္အပ္ျခင္းခံရျပီး ကာကြယ္ေရးႏွင္႔ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန (Defence and External Affairs) အားတာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာမွ ထိုအခ်ိန္ ဗမာ႔တပ္မေတာ္တြင္ သက္တမ္းအရင္႔ဆံုးႏွင္႔ အေတြ႔အၾကံဳအရွိဆံုးတပ္ရင္းျဖစ္ေသာ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းအား တပ္ရင္းစိုက္ရာ မိတၳီလာျမိဳ႔သို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္စစ္ေဆးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ကန္ဒီသေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ ဗမာ႔အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္ (Burma National Army) ႏွင့္ ျဗိတိသ်ွတို႔လက္ေအာက္တြင္ အမႈထမ္းခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသားစစ္္တပ္မ်ားအား ပူးေပါင္းျပီး ေခတ္သစ္ဗမာ့တပ္မေတာ္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။ ေခတ္သစ္ဗမာ႔တပ္မေတာ္တြင္ အရာရွိ ၂၀၀ႏွင့္ အျခား စစ္သည္ ၅၂၀၀ ပါ၀င္ေသာ ေသနတ္ကိုင္္တပ္ရင္း (၁၅) ခု ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထို ေသနတ္ကိုင္္တပ္ရင္း ၁၅ခုွတြင္ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၆) ခု၊ ခ်င္းေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၂) ခု၊ ကခ်င္ေသနပ္ကိုင္တပ္ရင္း (၂) ခု၊ ကရင္ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၃) ခု၊ ဗမာ့တပ္မအမွတ္ ၄ (ေဂၚရခါး) ႏွင္႔ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း (Chin Hills Battalion)တို႔ ပါ၀င္ခဲ့သည္။

Credit Van Cung Lian

ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း (Chin Hills Battalion) ႏွင္႔ ခ်င္းေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (Chin Rifle) နဲ႔မတူပါဘူး။ ခ်င္းေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၁) ႏွင္႔ (၂) တို႔သည္ ၁၉၄၅ ကန္ဒီကြန္ဖရင္းအျပီးတြင္ ဗမာ့တပ္မတာ္သစ္အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းသည္ ျဗိတိသ်ွတို႔ ခ်င္းေတာင္နယ္ကို အုပ္စိုးျပီးေနာက္ ၁၈၉၄ ခုႏွစ္တြင္ Military Police Battalion (စစ္ရဲတပ္ရင္း) အျဖစ္ စတင္ခဲ့သည္။ ၁၈၉၄ ခုနွစ္မွ၍ ခ်င္းေတာင္တန္း ႏွင္႔ နာဂေတာင္တန္းတို႔အတြက္ လံုျခံဳေရးအျဖစ္တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ပထမကမၻာစစ္ၾကီး ျဖစ္ပြားလာေသာအခါ ဤတပ္ရင္းမွတပ္သား (၅၆) ဦးတို႔သည္ ျဗိတိသ်ွတို႔ဘက္မွစစ္တိုက္ရန္ Indian Division နွင္႔အတူ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသို႔ စစ္မွူထမ္းရင္း တပ္သား (၄၂) ဦးအသက္ေပးလွူခဲ့ရသည္။ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းထဲတြင္ ျဗိိတိသ်ွနွင့္အတူလိုက္ပါလာေသာ ေဂါရ္ခါး၊ ဂါ၀ါလီလူမ်ိဳးမ်ားအျပင္ ခ်င္းလူမ်ိုဳးမ်ားလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ခုႏွစ္ ဒုတိယကမၻာစစ္တြင္လည္း ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တို႔အား တိုက္ခိုက္ရာတြင္ အဓိကအခန္းက႑မွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ဤတပ္ရင္းမွ တပ္ခြဲနွစ္ခြဲသည္ ရွမ္းျပည္ရွိ ေရြွလီတံတားအား ကာကြယ္ရာတြင္ ရန္သူမ်ား၀ိုင္ရံျခင္းမွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။ ျဗိတိသ်ွတပ္ဖြဲ႔မ်ား အိႏြိယသို႔ဆုတ္ခြာရာတြင္ ဂါန္ေဂါ-တမူး-အင္းဖာလ္ လမ္းမၾကီးအားလံုျခံဳေရးယူခဲ့ၾကျပီး မိုင္(၃၀၀) ေက်ာ္ရွည္လ်ားေသာ ခံစစ္လိုင္းအား ခုခံသည္႔တပ္ရင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၄၅ တြင္လည္း ဖက္စစ္ဂ်ပန္တို႔အား အမိခ်င္းျပည္မွ လည္းေကာင္း၊ မင္းဘူးနယ္မွ ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းတစ္ေလ်ာက္ တံတားမ်ား သိမ္းပိုက္ျပီး ေနာက္ျဗိတိသ်ွစစ္တပ္ႏွင္႔ မဟာမိတ္တပ္မ်ားအသံုးျပဳရန္အတြက္ ေရွ႔တန္းမွ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သည္႔ တပ္ရင္းျဖစ္သည္။ ဒုတိယအမၻာစစ္အျပီး ေခတ္သစ္ဗမာ႔တပ္မေတာ္ဖြဲ႔စည္းေသာအခါ တပ္ရင္း၏သမိုင္းအစဥ္အလာကို ထိန္းသိမ္းရင္း ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း (Chin Hills Battalion) နာမည္ကိုဆက္လက္ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္ေခတ္သစ္ဗမာ႔တပ္မေတာ္ထဲတြင္ သက္တမ္းအရင္႔ဆံုး ႏွင္႔ အစဥ္အလာအၾကီးဆံုးတပ္ရင္း အျဖစ္ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ တပ္ရင္းသည္ရာထူးတိုးျခင္းခံရျပီး ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း (Chin Hills Battalion) မွ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း-တင္႔ကားဖ်က္တပ္မဟာ (Chin Hills Battalion – Anti-Tank Regiment) အျဖစ္နာမည္ေျပာင္းျပီး ၃ လက္မေမာ္တာ ႏွင္႔ ၈၇ လက္မ တင္႔ကားဖ်က္ေသနတ္တို႔ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္မတိုင္မီတြင္ ဖလမ္းျမိဳ႔သည္ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း၏ ရံုးစိုက္ရာျမိဳးျဖစ္ျပီး၊ စစ္ၾကီးျပီးဆံုးသည္ေနာက္ပိုင္း မိတၳီလာျမိဳ႔တြင္တပ္စြဲခဲ့ၾကသည္။

Credit: Van Cung Lian

ထိုသို႔တပ္စြဲခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အလုပ္အမွဳေဆာင္ေကာင္စီမွ ဒု-ဥကၠဌ၊ ကာကြယ္ေရးႏွင္႔နိုင္ငံျခား ေရး၀န္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွ တပ္ရင္းအားလာေရာက္စစ္ေဆးရန္ျဖစ္သည္။ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း စစ္ေဆးခဲ့ေသာ ပထမဆံုးတိုင္းရင္းသာတပ္ရင္း ျဖစ္သည္ႏွင္႔အမ်ွ တပ္ရင္အရာရွိမ်ားႏွင္႔တပ္သားမ်ားသည္ အလြန္ပင္စိတ္လွဳပ္ရွားၾကသည္။ တပ္ရင္းမွ တပ္သားမ်ားသည္ ခ်ီတက္ပြဲေျမျပင္တြင္ တပ္ခြဲအလိုက္တန္းစီျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္အား ေစာင္႔ၾကိဳခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တန္းျဖင္႔ ေခ်တက္ပြဲရင္ျပင္သို႔ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔၊ နံနက္ ၁၀နာရီ ၂၅ မိနစ္တြင္ စိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ျဗိတိသ်ွစစ္အရာရွိမ်ားသူ႔ေနာက္လိုက္ပါရင္း တပ္ရင္း၏ အေလးျပဳျခင္းကိုခံခဲ့ သည္။ ေနာက္ျပီး ဂုဏ္သေရရွိစြာတန္းစီၾကေသာ တပ္ရင္းအားစစ္ေဆးျခင္းျပဳ လုပ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔စစ္ေဆးရင္း တပ္သားတို႔၏ တိုက္ပြဲအေတြ႔အၾကံဳ နွင္႔ အမွဳထမ္းသက္တမ္းမ်ားအား ေမးျမန္းျခင္းျပဳလုပ္ျပီးေနာက္ တပ္ခြဲအားလံုးမွ ခ်ီတက္ပြဲေျမျပင္သို႔ ခ်ီတက္ျပီး ဘင္ခရာအသံမ်ားျဖင္႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အားခ်ီတက္အေလးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္တပ္ရင္းအရာရွိၾကီးမ်ား၊ ျဗိတိသ်ွအရာရွိၾကီး မ်ားနွင္႔အတူ အုပ္စုလိုက္ဓာတ္ပံုရိုက္ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ တပ္ရင္းမွဴး Major. Barnett Hutchinson ႏွင္႔ လိုက္ပါသူအျခားျဗတိသ်ွအရာရွိမ်ားႏွင္႔ မေတြ႔ဆံုဘဲ ခ်င္းဗိုလ္ၾကီး Ngin Zam ႏွင္႔ႏွစ္ဦးတည္းေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ခ်င္းဗိုလ္ၾကီး Ngin Zam ႏွင္႔လည္း ႏွစ္ဦးတည္း ဓာတ္ပံုရိုက္ၾကသည္။

Subedar Major Ngin Zam (O.B, B.G.M) သည္ ခ်င္းနယ္ခ်ဲ႔ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခိုင္ကမ္း၏ တစ္ဦးတည္းေသာသားျဖစ္ျပီး ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းသို႔၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ရြပ္ရြပ္ခြ်ံခြ်ံတိုက္ခိုက္စြမ္းေဆာင္မွဳေၾကာင္႔ ျမန္မာနိုင္ငံသူရဲေကာင္းမွတ္တမ္းတင္တံဆိပ္ (Burma Gallantry Medal) အား ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္ေန႔ ၁၉၄၃ ခုနွစ္တြင္ ခ်ီျမွင္႔ခံရသူျဖစ္သည္။ ေနာက္ျပီး ျဗိတိသ်ွအစိုးရမွ ခ်ီျမွင္႔ေသာ Order of Burma (O.B) ခၚ ျပည္ေထာင္စုစည္သူသဂၤဟ ကိုလည္းခ်ီးျမွင္႔ျခင္းခံရသူျဖစ္သည္။ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ ထိုဘြဲ႔ျဖင္႔ခ်ီးျမွင္႔ခံရသည္ ပုဂိုလ္ ၃၃ ဦးထဲတြင္တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ Subador Major Ngin Zam (OB, BGM) ႏွင္႔ေအာက္ပါကဲ့သို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း: ဗိုလ္ၾကီး၊ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းထဲမွာ မ်ိဳးႏြယ္စုဘယ္ေလာက္ပါသလဲ။

Captain Ngin Zam: တပ္ရင္းထဲမွာ မ်ိဳးႏြယ္စု ၈ ခုပါ၀င္ပါတယ္။ ဇာေဟာင္၊ စီးယင္း၊ ဟားခါး၊ ေခါင္ဆိုင္ (ထားဒို-ကူကီး)၊ ဟြာလ္ငိုး၊ စင္ထန္း၊ ကူမာယူနီ (Kumauni) ႏွင္႔ ျမန္မာျပည္ဖြား ေဂၚခါးတို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း: ဟာတပ္ရင္းထဲမွာ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြအမ်ားၾကီးဘဲ။ ဘယ္လိုဆက္ဆံျပီး ဘယ္ဘာသာစကားသံုးစြဲၾကပါသလဲ။

Captain Ngin Zam: အမိန္႔ေပးတဲ့အခါၾကေတာ႔ အဂၤလိပ္လိုေပးတယ္။ တပ္ထဲမွာေတာ႔ အူးရ္ဒူ (Urdu) ဘာသာစကား သံုးၾကပါတယ္။ (Urdu ဘာသာစကား ပါကိစတန္ႏွင္႔ အိႏိၵယႏိုင္ငံအခ်ိဳ႔ေဒသမွာသံုးစြဲသည္႔ ဘာသာစကားျဖစ္သည္။)

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း။ တပ္သားေတြ ဗမာလိုေျပာတတ္ၾကလား။ ဗမာစကားေကာ နားလည္ၾကရဲ့လား။

Captain Ngin Zam: တပ္ရင္းအင္အားကေတာ႔ ၈၀၀ ရွိပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာမွ အေယာက္ ၆၀ ေလာက္ကသာ ျမန္မာလိုေျပာတတ္ၾကတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း။ ဗမာျပည္ေျမျပန္႔ေဒသရဲ့ အပူဒဏ္ကို တပ္သားမ်ား ခံႏိုင္ၾကရဲလား။

Captain Ngin Zam: အခုခ်ိန္ကေတာ႔ ေဆာင္းဦးမို႔လုိ႔ ခ်င္းေတာင္ရာသီးဥတုႏွင္႔ သိပ္မကြာပါဘူးဆိုေတာ႔ တပ္သားေတြခံႏိုင္ပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း။ အခုတပ္သားဘယ္ေလာက္ ေဆးရံုေရာက္ေနပါသလဲ။
Captain Ngin Zam: ၁၂ ေယာက္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ္ စိုးရိမ္ရမယ္႔အေျခမွာရွိတဲ့သူ မရွိပါဘူး။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း။ စစ္တပ္ထံမွ ရိကၡာခြဲတမ္း (Rations) ေရာေကာင္းေကာင္းရၾကရဲ့လား။

Captain Ngin Zam: Yes Sir! ကြ်န္ေတာ္တို႔လိုသမ်ွအားလံုး ေထာက္ပံ့ေရးရံု (Supply Depot) မွေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း။ ဗိုလ္ၾကီး ငါတို႔ဗမာျပည္ၾကီးဟာ နယ္ခ်ဲ့ျဗိတိသ်ွလက္ေအာက္ကေနလြတ္ေျမာက္ျပီး မၾကာခင္ လြတ္လပ္ေရးရေတာ႔မယ္။ ျဗိတိသ်ွအရာရွိေတြဟာ မၾကာခင္ဗမာျပည္ကေန ထြက္ခြာသြားေတာ႔မွာျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ထဲမွာရွိတဲ့ တပ္ရင္းအားလံုးဟာ ငါတို႔တစ္ေတြကဘဲ ကြက္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ေတာ႔မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ကြ်န္ေတာ္ ဒီခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းအား လာေရာက္လည္ပတ္ခြင္႔ရတာ အလြန္၀မ္းေျမာက္ ဂုဏ္ယူမိပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ တပ္ရင္းရဲ့စည္ကမ္းရွိမွဳ၊ တပ္ရင္းရဲ့သမိုင္းအစဥ္အလာကို ထိန္သိမ္းမွဳ၊ တပ္ရင္းရဲ့တာ၀န္သိတတ္မွဳ၊ သိစၥာရွိမွဳ ႏွင္႔ ရိုးသားမွဳမ်ားအားလံုး စဥ္ဆက္မပ်က္ထိန္းသိမ္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ ဗမာျပည္ ဖြိ႔ျဖိဳးတိုးတက္ရန္အတြက္ တာ၀န္သိတတ္၊ ရိုးသားျပီး သစၥရွိတဲ့ ဒီတပ္ရင္းမ်ိဳး လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ စည္းကမ္းႏွင္႔သစၥာမရွိတဲ့ တပ္မေတာ္ဟာ ႏိုင္ငံအတြက္ အသံုး၀င္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ႔အျပင္တိုက္ပြဲလည္း ဆင္ႏႊဲႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး၊ ငါတို႔တစ္ေတြ စည္းစည္းလံုးလံုး ၾကိဳးစားအလုပ္လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ တစ္ေယာက္နွင္႔တစ္ေယာက္အေပၚ ယံုၾကည္မွဳရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အားလံုးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျပီး သင္႔ျမတ္စြာေနထိုင္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုစည္းလံုးမွဳမရွိဘဲ တစ္ေယက္တစ္ေပါက္ လွဳပ္ရွားၾကမယ္ဆိုရင္ လြပ္လပ္ေရးဆိုတဲ့အႏွစ္ သာရဟာ ငါတို႔တစ္ေတြ ခံစားၾကရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ တို႔တစ္ေတြ အတူစဥ္းစား အလုပ္လုပ္ျပီး တပ္ရင္း၏ ဆံုးခန္းသည္႔တိုင္ တိုက္ခိုက္သည္႔ စိတ္စြမ္းပကား ႏွင္႔ ရဲရင္တဲ့အားမာန္ကို လုံး၀ထိန္းသိမ္းရမယ္။ တပ္ရင္း၏ သမိုင္းအစဥ္အလာကိုလည္း လံုး၀ထိန္းသိမ္းဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ေနာင္အခ်ိန္ရလို႔ရွိရင္ အလည္ျပန္လာခဲ့မယ္။ ဒီတပ္ရင္းရဲ့ စည္းကမ္းရွိျပီး ေျဖာင္႔မတ္တဲ့စစ္သား ႏွင္႔ အရာရွိၾကီးမ်ား ေတြ႔ရတာ အလြန္ပင္ ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူမိပါတယ္။

ေနာက္ျပီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ဟာ ညေန ၄နာရီ ၁၅ မိနစ္အခ်ိန္တြင္ တပ္ရင္းမွျပန္လည္ထြက္ခြာခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္တြင္ ခ်င္းကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဦး၀မ္ကိုေဟာႏွင္႔ ေတြ႔ဆံုေသာအခါ သူ ဗိုလ္ၾကီး Ngin Zam ႏွင္႔ေတြ႔ဆံုတဲ့အေၾကာင္း၊ သူဟာဗမာလိုေကာင္း ေကာင္းေျပာတတ္တယ္၊ ဒါေပမယ္႔ တပ္ရင္းဘာသာစကားအျဖစ္ Urdu သံုးစြဲတဲ့အေပၚ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဟာစိတ္မ်က္မိေၾကာင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းအား အထင္ၾကီးသည္႔အေၾကာင္း မ်ားျပန္လည္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကတိေပးခဲ့တဲ့ ဒုတိယအၾကိမ္ အလည္အပတ္ဟာ မျဖစ္ေျမာက္ခဲ့ရွာပါဘူး။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ အျခားအာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီး မ်ားႏွင္႔အတူ တိုင္ျပည္နွင္႔လူမ်ိဳးအတြက္ အသက္ဆံုးရွံဳးခဲ့ရပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း စစ္ေဆးခဲ့တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ ခ်င္းတပ္ရင္းျဖစ္သည္႔ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း-တင္႔ကားဖ်က္တပ္မဟာ ဟာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလာေရာက္စစ္ေဆးသည္ တစ္ခုတည္းေသာ တပ္ရင္းအျဖစ္ သမိုင္းတြင္ခဲ့ ေလသည္။

ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း-တင္႔ကားဖ်က္တပ္မဟာ သည္သူတို႔သမိုင္းအစဥ္အလာကို ထိန္းသိမ္းရင္း ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ႏွင္႔ ျပည္ေထာင္စုဗမာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး မျပိဳကြဲေရးအတြက္ ရြပ္ရြပ္ခြ်ံခြ်ံဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၄၆ခုႏွစ္တြင္မူ မင္းဘူး ႏွင္ မေကြးနယ္မ်ား တြင္ ခိုးသား၊ ဓျမတို႔အား နွိမ္နင္းနိင္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ တြင္မူ က်ိဳင္းတံုနယ္တြင္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၈ တြင္လည္း ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ တို႔အားနိမ္နင္းရာတြင္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားသည္႔တပ္ရင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင္႔ ပုဂံ၊ ေညာင္ဦးအနီးရွိ ငါ႔သေရာက္တိုက္ပြဲတြင္ ရန္သူ (၆၀) က်ဆံုးျပီး၊ အေယာက္(၈၀) အားဖမ္းဆီးနိုင္ခဲ့သည္။

၁၉၄၈ခုႏွစ္တြင္ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရး ရရွိလာေသာအခါ ျဗိတိသ်ွအရာရွိမ်ား ေနရပ္သို႔ျပန္သြားၾကျပီး ဒု-ဗိုလ္မွဴးၾကီး Lian Cin Zam အားတပ္ရင္းမွဴးအျဖစ္ခန္႔အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္သည္ ဤတပ္ရင္းအတြက္ အက်အဆံုးမ်ားခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားႏွင္႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁၅) ရက္ေန႔တြင္ ကယားျပည္နယ္မွ ပေဒါင္းတို႔ေရးအခင္းေၾကာင္႔ တစ္တပ္ရင္းလံုးနီးပါး လြိဳင္ေကာ္သို႔ ေတာင္ၾကီးမွတဆင္႔ ခ်ီတက္ရန္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ုပ္မွ အမိန္႔ထြက္လာသည္ႏွင္႔တစ္ျပိဳင္နက္ တပ္ရင္းမွဴး ဒု-ဗိုလ္မွဴးၾကီး Lian Cin Zam ကိုယ္တိုင္ဦးေဆာင္ျပီး လြိဳင္ေကာ္သို႔တပ္ခ်ျပီးေနာက္၊ တပ္ခြဲတစ္ခဲြသည္ ကယားျပည္နယ္၊ ဖာလိုင္ရြာသို႔ ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီးစဥ္အတြက္ ခ်ီတက္စဥ္ Karen National Defence Organization (KNDO) တို႔၏ ျခံဳခိုတိုက္ခိုက္ျခင္းကိုခံခဲ့ရသည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ အရာရွိႏွစ္ဦးအပါအ၀င္ (၂၉) ဦး က်ဆံုးခဲ့ရျပီး (၄၉) ဦးအဖမ္းခံရသည္။ အဖမ္းခံရသူမ်ားသည္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးနုႏွင္႔ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေစာၾကာဒိုးတို႔၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေၾကာင္႔ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ေသာ္လည္း သူတို႔၏ လက္နက္မ်ားမွာမူ သိမ္းဆည္းျခင္းခံခဲ့ရသည္။

၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတာက္ေလာင္လာေသာအခါ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းေခါင္း ေဆာင္ေသာ ကခ်င္တပ္ ႏွင္႔ KNDO တို႔သည္ မိတၳီလာျမိဳ႕ကို ေဖေဖာ္၀ါရီ (၂၀) ရက္တြင္ သိမ္းပိုက္ ခဲ့ရာ၌ ဒုဗိုလ္မွဴးၾကီး Lian Cin Zam သည္ မိတၳီလာျမိဳ႕တြင္ KNDO တို႔၏ အက်ယ္ခ်ဳပ္ျခင္းခံရသည္။ ဒုတပ္ရင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴး L.W.C Hitch Cock (အဂၤလိပ္-ဗမာကျပား) ဦးေဆာင္ေသာ တပ္ခြဲႏွစ္ခြဲသည္ သာစည္ျမိဳ႕တြင္ပင္ ေသာင္တင္ခဲ့ရျပီး KNDO တပ္သား (၃၀၀၀) ေက်ာ္တို႔၏ စိန္ေျပာင္းဒဏ္ကို ေန႔တိုင္းခံေနရသည္။ သာစည္ျမိဳ႕တြင္ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္းမွ တပ္ခြဲ ႏွစ္ခြဲ၊ ဗမာ႔တပ္ရင္း (၆) မွ ဗိုလ္မွဴးတင္ေမာင္၏တပ္ခြဲ ႏွစ္ခြဲႏွင္႔ ေျခလ်င္တပ္ရင္း (၄) မွ ေဂၚရခါးတပ္ခြဲ (၁) ခြဲျဖင္႔ သာစည္ျမိဳ႕တြင္ KNDO တပ္အင္အား (၃၀၀၀) ေက်ာ္တို႔အားခုခံခဲ့ၾကသည္။ KNDO တို႔၏ထိုးစစ္ဆင္မႈအား အၾကိမ္ၾကိမ္တြန္းလွန္နိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဧျပီ (၅) ရက္ေန႔တြင္ စစ္ကူအျဖစ္ ခ်င္းတပ္ခြဲတစ္ခြဲ ေရာက္ရွိလာသည္။ ဧျပီ (၇) ရက္ေန႔တြင္ KNDO တို႔သည္ သာစည္ျမိဳ႕အား ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ ထိုးစစ္ဆင္ျပီးေနာက္ သာစည္ျမိဳ႕မွဆုတ္ခြာသြားၾကျပီး၊ ဧျပီ ၇ ရက္ နံနက္ပိုင္းတြင္ ေနာက္မွေရာက္ရွိ လာေသာ ခ်င္းတပ္ခြဲ ႏွင္႔ သာစည္ျမိဳ႕အား (၂) လၾကာခံထားေသာ စစ္သားမ်ားေပ်ာ္ျမဳးစြာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကသည္။ သာစည္တိုက္ပြဲတြင္ ခ်င္းတပ္ခြဲမွ (၃၉) ဦး ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုငငံေတာ္ကို ကာကြယ္ရင္းအသက္ေပးလွဴခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ မိတၳီလာရွိ ဒုဗိုလ္မွဴးၾကီး Lian Cin Zam ထံမွ ဆက္သား ေရာက္ရွိလာျပီး မိတၳီလာမွ KNDO တို႔သည္လည္းဆုတ္ခြာသြားျပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းရေသာအခါ ဗိုလ္မွူး Hitch Cock ေခါင္းေဆာင္ေသာ ခ်င္းတပ္ခြဲတို႔သည္ မိတၳီလာသို႔ခ်ီတက္ခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္မွူးၾကီးတင္ေမာင္ သည္သူ႔စာအုပ္ တိုင္ျပည္ကႏုႏု၊ မုန္တိုင္းကထန္ထန္ထဲတြင္ “ေဂၚရခါး ႏွင္႔ ခ်င္းရဲေဘာ္တို႔၏ စိတ္ဓာတ္ႏွင္႔ သစၥာရွိမႈကို ကြ်န္ေတာ္သည္ ဘယ္ေသာအခါမွ ေမ့မည္မဟုတ္၊ ကြ်န္ေတာ္သည္အျမဲသတိယေနမည္ျဖစ္သည္” ဟုေရးသားခဲ့သည္။

ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းေခါင္းေဆာင္ေသာ ကခ်င္တပ္ႏွင္႔ KNDO တပ္တို႔သည္ ေတာင္ငူတြင္ ျပန္လည္စုစည္းၾကျပီး၊ ထိုမွတဆင္႔ ရန္ကုန္သို႔ခ်ီတက္လာခဲ့ရာ ပဲခူးျမိဳ႔ေျမာက္ဘက္ရွိ ဒိုက္ဦးအားသိမ္းပိုက္လိုက္ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ မိတၳီလာသို႔ အေရးေပၚ သြားေရာက္ခဲ့ျပီး၊ ဒုဗိုလ္မွဴးၾကီးတင္ဦး ဦးေဆာင္သည့္ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၆) မွ တပ္ခြဲ (၂) ခုအား ဒုဗိုလ္မွဴးၾကီး Lian Cin Zam ဦးေဆာင္သည့္ ခ်င္းေတာင္တင္႔ကားဖ်က္တပ္ရင္းသို႔ ပူးေပါင္းေစခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၄၉ခုႏွစ္ ဇြန္လ ဒုတိယအပတ္တြင္ ခ်င္းေတာင္တင္႔ကားဖ်က္တပ္ရင္းအား မိတၳီလာမွ မဂၤလာဒံုသို႔ ေလယာဥ္ျဖင့္ အၾကိမ္ (၃၀) သယ္ယူပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။ မဂၤလာဒံုမွ ဒိုက္ဦးသို႔ စစ္တပ္ကားျဖင့္ သြားေရာက္ခဲ့ျပီး၊ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းတပ္ႏွင့္ KNDO စစ္သား (၁၀၀၀) ခန္႔တို႔ႏွင့္ ကတုတ္ဘုရားၾကီး ႏွင္႔ ဒိုက္ဦးတို႔တြင္ မ်က္နွာခ်င္းဆိုင္ အျပင္းအထန္တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ခ်င္းေတာင္တင္႔ကားဖ်က္တပ္ရင္း KNDO တပ္ဖြဲ႔အား ရန္ကုန္သို႔ မေရာက္ေအာင္ ဟန္႔တားခဲ့သည္႔ တပ္ရင္းျဖစ္သည္။ ဤတိုက္ပြဲတြင္ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း-တင္႔ကားဖ်က္တပ္မဟာ ႏွင္႔ ဗမာ႔ရင္းမွ တပ္သားနွင္႔ အရာရွိေပါင္း (၂၂၅) က်ရွံဳး၊ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။ ဒု-ဗိုလ္မွဴးၾကီးဟရန္ထီးယိုး ဦးေဆာင္ခဲ့သည္႔ ခ်င္းေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၁) သည္လည္း အင္းစိန္စစ္မ်က္ႏွာတြင္ တိုက္ပြဲေပါင္းမ်ားစြာႏွင္႔ ရင္ဆိုင္ျပီး KNDO တို႔အား အင္းစိန္မွေမာင္းထုတ္ရာတြင္အဓိကအခန္းက႑ မွပါင္ခဲ့သည္။ တပ္ရင္းမွဴးဟရန္ထီးယိုးမွာ ေမွာဘီတိုက္ပြဲတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အသက္ေပးလွဴခဲ့ရသည္။ ဒု-ဗိုလ္မွဴးၾကီး ဆြန္ခုိေပါင္ဦးေဆာင္ေသာ ခ်င္းေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၂) သည္လည္း ေမာ္လျမိဳင္၊ မုတၱမ၊ သထံု ႏွင္႔ တနသၤာရီေဒသတို႔တြင္ KNDO နွင္႔ မြန္ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ (MNDO) တို႔အားတိုက္ထုတ္ရာတြင္လည္းေကာင္း အင္းစိန္တိုက္ပြဲတြင္လည္းေကာင္း သက္စြန္႔တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သည္႔ တပ္ရင္းျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္ေထာင္စုၾကီးျပိဳကြဲမည္႔ရန္မွ ကာကြယ္ရာတြင္ ခ်င္းတပ္ရင္းမ်ားသည္ မိမိအသက္ကို ပဓာနမထားဘဲ ျပည္ေထာင္စုၾကီးတည္ျမဲေရးအတြက္ ရြပ္ရြပ္ခြ်ံခြ်ံတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ ဗမာျပည္စစ္ရံုးခ်ဳပ္မွတ္တမ္းအရ ၁၉၄၈ ဇန္န၀ါရီလမွ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္အထိ တိုင္ျပည္အတြက္ ခ်င္းတပ္ရင္းမ်ားမွ ၁၇၇ ဦးက်ရွံဳး၊ ၁၅၃ ဒဏ္ရာရ၊ ၁၆ဦး ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့သည္။

ခ်င္းေတာင္တင္႔ကားဖ်က္တပ္ရင္းသည္ ၁၉၄၉ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ၅၅ႏွစ္ၾကာထိန္းသိမ္းလာခဲ့သည္႔ ခ်င္းေတာင္တပ္ရင္း မွ ခ်င္းေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၃) အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲရန္ စစ္ရံုးခ်ဳပ္မွ စီစဥ္ရာတြင္လည္း ဤတပ္ရင္းမွအျပင္းအထန္ကန္ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ တပ္ရင္းမွဴး Lian Cin Zam က ကန္႔ကြက္စာအမွတ္ ၃၈၁၊၀-၁၊ ၾသဂုတ္လ (၄) ရက္ ၁၉၄၉ ေန႔စြဲတပ္ စာတြင္ နာမည္ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင္ပတ္သက္၍ စစ္ေရးရံုးခ်ဳပ္သို႔ တပ္ရင္းအားလံုးကိုယ္စား အျပင္းအထန္ ကန္ကြက္ခဲ့သည္။ ထိုစာတြင္ တပ္ရင္းမွ စစ္သည္၊ အရာရွိမ်ားအားလံုးက နာမည္ေျပာင္းလဲျခင္းကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း၊ တပ္ရင္းသည္ ဗမာ႔တပ္မေတာ္တြင္ သက္တမ္းအရင္႔ဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း၊ တပ္ရင္းအမည္မွာ ျဗိတိသွ်တို႔ေခတ္မွ ရရွိေသာ နာမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း တပ္ရင္းသည္ ျပည္ေထာင္စု ေပၚတြင္ သာသစၥာရွိစြာအမွဳထမ္း တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဤတပ္ရင္းသည္ တပ္ရင္း၏ (၅၅) ႏွစ္ၾကာသမိုင္းအစဥ္အလာကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းလိုေၾကာင္း စသည္ျဖင္႔ ကန္႔ကြက္ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။ ခ်င္းေတာင္ေသနတ္ကိုင္ တပ္ရင္းသည္ သူ၏ၾကီးမားလွေသာ (၅၅) နွစ္ၾကာ သမိုင္းအစဥ္အစဥ္အလားအား ဖ်က္သိမ္းျခင္းခံရျပီး ခ်င္းေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္း (၃) ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွာၾကားခဲ့သည္႔ တပ္ရင္း၏ ၾကီးမားတဲ့သမိုင္းအစဥ္အလာကို ထိန္းသိမ္းရမည္ဆို႔သည္ မွာၾကားခ်က္အား တပ္ရင္းမွတပ္သားႏွင္႔အရာရွိၾကီးမ်ား ျမင္ေယာင္မိၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သာရွိခဲ့လ်င္ ဆိုတဲ့အေတြးမ်ား၀င္လာမိသည္။ တပ္ရင္္မွဴး Lian Cin Zam သည္လည္း ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂၇) တြင္ ဗမာ႔တပ္ရင္း (၁၅) သို႔ေျပာင္းေရႊ႕တာ၀န္ယူေစခဲ႔သည္။ တပ္ရင္းမွဴး Lian Cin Zam သည္ ၁၉၅၆ တြင္ စစ္ေဆးရံု၌ ေသဆံုးခဲ့ရျပီး သူ၏ရုပ္ကလာပ္အား အစိုးရပိုင္ေလေၾကာင္းမ်ားမွ ကေလးျမိဳ႕သို႔ သယ္ေဆာင္ခြင္႔မရဘဲ၊ သူ႔မိသားစုႏွင္႔ ဗမာ႔ေရနံကုမၸဏီတို႔၏ စီစဥ္မွဳျဖင္႔ ဗမာ႔ေရနံကုမၸဏီပိုင္ေလယာဥ္ျဖင္႔ သယ္ေဆာင္ခဲ့ရသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အသက္ကို ပဓာနမထားဘဲ တိုင္းျပည္ႏွင္႔လူမ်ိဳးအတြက္ ရြပ္ရြပ္ခြ်ံခ်ြံတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သည္႔ သူရဲေကာင္းတစ္ဦးျဖစ္ေသာ္လည္း သူကြယ္လြန္သည္႔အခ်ိန္တြင္မူ လ်စ္လ်ဴရွဳျခင္းခံခဲ့ရသည္။

တစ္ခ်န္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေလးစားျခင္းခံခဲ့ရသည္႔ တပ္ရင္း၊ ဒီလိုတပ္ရင္းမ်ိဳးတိုင္းျပည္ ကာကြယ္ရန္သာမက၊ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ျဖိဳးေရးအတြက္လိုအပ္သည္ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွအတင္ၾကီးခဲ့သည္႔တပ္ရင္း၊ တစ္ခ်ိန္ကဗမာ႔တပ္မေတာ္ထဲတြင္ သက္တမ္းအရင္႔ဆံုးတပ္ရင္း၊ အေတြ႔အၾကံဳအရွိဆံုး တပ္ရင္း၊ ၾကီးမားတဲ့သမိုင္းအစဥ္အလာကို ပိုင္ဆိုင္ခဲ့တဲ့ တပ္ရင္းဟာ ယေန႔အခ်ိန္တြင္မူသမိုင္းအျဖစ္သာ က်န္ရစ္ေတာ႔ရွာသည္။
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
ကိုးကားစာမ်ား။

1) The Chin Hills Battalion Manuscripts, The British Library, London. BL Reference MSS EUR E250
2) The History of Chin Hills Battalion by Major (later Lt.Col) A.C Moore, the then Chin Hills Bn Commanding Officer
3) Chin Hills Battalion files supplied to me by Lt.Col. P.C Moore (son of Lt.Col A. C. Moore)
4) ဖလမ္းအဆင္႔ျမင္႔တန္းေက်ာင္း (၇၅) နွစ္ျပည္႔မဂၢဇင္း မွ Bhomu Manv Pu ေရးသားေသာ Bogoke Aung San inspects the Chin Rifles ေဆာင္းပါး
5) The Outbreak of the KNDO and MNDO article by Lt.Col Thian Khaw Khai, published in Yangon Siyin Baptist Church, Silver Jubilee Magazine (Supplied to me by Pu Thang Za Dal, Hamburg. Germany)
6) Building The Tatmadaw: Myanmar Armed Forces since 1948 by Maung Maung Aye
7) The Saturday Born by Ex. Burma Prime Minister U Nu
8) ဗိုလ္မွူးၾကီးတင္ေမာင္ေရးသားေသာ တိုင္ျပည္ကနုနု၊ မုန္တိုင္းကထန္ထန္
http://www.hut-six.co.uk/WW2data/WO373-31.html
10) https://www.thegazette.co.uk/…/362…/supplement/5474/data.pdf

 

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: