Zeiruangah Ralkap hi ai hnawh?
By Salai BP: 2022 kum in ralkap hi an ba ngai nain raldoh ah an ba ngai nain khatlei cun an i hnawh ngai. Ralkap milu lei in thazaang nih an duhning in a tlinh ti lo tikah, an ngeihchun vanlawng le helicopter lawngte an hmang. A fawinak cun NUG i Defense driver simi tlangcung hriamtlai (EAOs) pawl kha biatak tein minchiat tuak loin ngaihthlem in kah le bomb thla ai la [Chinchiah: Ralkap nih cun minchiat cu zei ahcun a rel lo. Asinain, ngaihthlem in thlak tbk khi hlan ahcun a milu le hriamngam zoh in ai thlachiat]. Cu tikah, zaran cu kan lau pah.
Biahalnak a chuakmi cu, zei ruangdah ai hnawh timi a si. ???? ???????
A fawinak cun ralkap nih nawlngeihnak hramhram in a lak lio ah thimnak ka tuah lai timi biakamnak a pek. Zaran nih cun a bia zei kan rel lo nain, nichuahlei [Asia] pawl nih cun thimnak zeitin a tuah lai timi an lung um ngai. 2008 phunghram ah thimnak hi kum 2 chungah tuah ding timi a um. A fawinak cun August 2023 khi ai cel. Cu tikah, EAO pawl kha vanlawng in kah le thlak i tlerh ai tim. A fawinak cun, vanlawng in ka kah ruangah an ci ka hmih hna lai timi ai tuak theng lai lo, a si kho lo timi zong a fiang lai. Asinain, ka kah hna lai, an lau hnu ah biaruahnak [peace talk] ka sawm hna lai. An lung der ahcun an ra te ko lai timi ai tuak kho.
???? ????? ?? ? ?????
A fawinak cun China, India, le ASEAN pawl nih cun kahdohnak dih zok seh, thimnak tuah zok seh timi an lung um. China cu ramchung ah Belt and Road Initiative siseh, adangdang investment siseh a ngeih tikah hriam buainak nih a hrawh lai timi a phang. Cun, hriambuainak nih drug siseh, human trafficking siseh a zualter lai timi a phang khun. Cu tikah tutan hriambuainak ah China nih Kawl ralkap cungah a lungtling lo, tiah tampi nih an chim. Cu lawng si lo. ASEAN zong nih ralkap cozah (high-level) sawm loin meeting tam ngai a tuah. Zaran nih cun zei ai hlei lo tiah kan ruah men lai, nain ASEAN tuanbia ah um bal lomi a si. Russia lawng hi Kawlram buainak ah meithal (outdated tel in) man fak ngaiin zuarnak chance a ngeimi a si. Cu tikah, Min Aung Hlaing hi China kal loin, Russia ah atu le tu kalnak și. Atu nai hrawng a hmanmi vanlawng zong hi Russia serhmi SU-30 si ti si. A fawinak cun election a tuah zok lo ahcun ASEAN siseh, China siseh, adangdang amah lei tthangmi pawl an lung ka dongh hna la timi a phang.
??? ???? ?????? ?? ????????? ????? ???
Kawl ralkap hi Political Science ahcun Personalist Regime ti si. A fawinak cun, minung pakhat duhning kalmi, lemsoi zong har, mipi duhning zong ngai lo cemmi an si, ti si. Mah bantuk personalist regime hi hriam buainak, mipi sandahpiah, le sipuaizi a chiat tk ahhin hruaitu a tla tawn ti si.
Min Aung Hlaing nih nawlngeihnak a lak tikah, a bikin amah hruaimi ralkap pawl kha teinak hmuhpi a herh. Asinain, ralkap pawl ruahning lo tuk in thil a kal. Tlangcung party pawl hmunhma kan pek hna la timi a sinpi lo, mipi sandahpiah a chuak, hriamtlaibu an chuak. Ai zumh tuk mi China le ASEAN lila sin in a duhning thapeknak a ra lo. Khatlei ah, hriamtlai pawl kha a tei kho hna lo. Cu tikah, 2023 thimnak lawng hi hriambuainak in chuahnak [Exit strategy] a tang. Thimnak a tuah khawh lo ahcun Min Aung Hlaing nih a hruaimi kum 2 cungah pakhat hmanh a tlamtling lo timi a chuak la (anmah ralkap chungah). Cu tikah, amah lila kha ralkap lubik non a tong kho.
About The Author
