CDF-Hakha in Salai Ngun San Aung he Biaruahnak- Part II
“A caancaan ahcun pe 4-5 hlat in kan i kap. Voikhat cu meithal par thawn a hau, ding tein kan i tinh cun minung a tongh cang lai. Mah tluk aa naih in kan i kah caan zong a um …”
The Chinland Post | 2022 March 21 – Ramkulh Kawlram ah February 1 thokin hramhram uknak lak a si hnu ah Kawlram pumpi in pau dothlennak thok a si lio ah Chinram i khuapi a simi Hakha zongah February 8 thokin lamcung chuak in duhlonak langhter a si. Hakha khua duhlo-langternak a hruaitu sianghleirun siangngakchia Salai Ngun San Aung zong aa tel.
Salai Ngun San Aung hi Yangon University ah Master a kaimi a si i Chin Culture and Literature Committee (CLCC) ah hruaitu pakhat zong a si. Chinram thawngzamh pakhat a simi The Chinland Post zongah kum 3 chung Editor a rak ṭuanmi a si.
Hramhram uknak lak a si hnu Hakha khuachung ah duhlo-langhternak hruaitu pakhat zong a si. Ralhrang nih tlaih ding ah warrant an chuah caah ramtang lut in a tu bantuk in Chinland Defense Force-Hakha i hruaitu a ṭuan hi a si. A hmailei a chunmang zeidah a si? Zeiruang dah hriamtlaih hi aa thim? Khonumthung Burmesenih biahalnak an ngeihmi a si.
Hika ah Khonungthum Burmese ah Kawlca in rel khawh a si.
Khonumthung Burmese (Khonumthung) – Hriamtlaih dothlennak thawk a si hnu ah, Chin ramkulh chungah a ngan bik teinak hmuhmi a um maw?
Salai Ngun San Aung (Salai NSA) – A ngan bik ti cun chim awk a ṭha lo nain kahdohnak vialte ah teinak kan hmu. Nunnak kan thap caan zong a um ve. Ram le miphun caah nunnak pek cu lungsi a si ko. Cucaah, kahdohnak poah hi teinak tiah tuni tiang kan i ruah ko. A nganbik tiah a um theng lo.
Khonumthung – Dothlennak chungah sungnak tampi ton a si lai, a nganbik sunghnak tiah na chim khawhmi tah zeidah a si hnga?
Salai NSA – Nunnak pek hi a ngan bikmi sunghnak a si ko lai. Sunghnak hi cu kahdohnak pakhat a can a si ahcun minung nunnak maw, chawva maw, inn le lo sunghnak pawl a um. Kan lungfak bikmi cu Thantlang khangh piak kan tonmi hi a si ko lai.
Khonumthung – Atu donthlennak ah hruaitu pakhat dirhmun na phan cang si kaw, dothlennak na tuah hlan ah si na rak duhmi nunning hi zei bantuk dah a si?
Salai NSA – Khualtlawn hi ka zuam tuk. Dothlennak hlan ah khual hi ka rak tlawng ngai. Europe lei, Asia lei hi ka tlawng kho. Hlathlainak/Kherhhlainak (Research) tuah hi ka zuam fawn. Kherhhlainak ka tuahmi ca pawl zong an rak um. Kaa rak ruahmi cu Yangon University in Master ka dih hnu ah Hakha College ah rianṭuan i History Subject ka lak caah History kherhhlainak ka tuah lai. Kherhhlainak tuahtu pakhat ka si ahcun, Chin miphun hna nih a phi kan chuah khawh rih lomi kan nunphung pawl le kherhhlainak tampi tuah dih hnu ah cauk ka chuah lai tiah ka rak i ruahmi a si.
Khonumthung – Na chunmang le a taktak a dan tikah zeitindah feel?
Salai NSA – Khatlei ah chunmang ka manhmi nunnak a si. Asinain, ka chungah ramkhel thi a rak lut tuk. Cucaah, dothlennak lampi ka zawhmi hi ka lungsi ko. Cun, khrihfa pakhat ka si bantuk in Pathian nih ka umnak ding hmun a simi ah a ka chiah tiah ka ruat. Ka chunmang le a tak nunnak aa dang tuk lo tiah kaa hmuh. Ka lungsi ko.
Khonumthung – Dothlennak a dih a si ahcun, hriamtlaihnsk lam hi ma na zulh beh lai? A siloah zeidah na tuah lai?
Salai NSA – Dothlennak a dih a si ahcun hriam ka tlai ti lai lo. Atu zong hriamtlaih hi ka tlaih huam ruangah si loin tlaih a herh hrimhrim caah a si. Kum 10 a rauh zongah, kum 15 a rauh zongah, ka sam a par dih zongah sianginn ka kai ṭhan ko lai. Ka kaimi Master te hi cu a dihdongh tiang kai ṭhan ka duh ko. Cu hnu cun, mah inn le dum tein khuasak ka duh ko. Ramkhel lei hi cu ka chim cang bang, Pathian nih mahka hmun ah a ka chiah cun phundang. Asinain, a buai tukmi nunnak ah um ka duh ti lo.
Khonumthung – Dothlennak cawlcanghnak ahhin, na thin a turter bik til sining pakhat tein na kan chim kho hnga maw?
Salai NSA – Mipi lei hi hriamhme lawngte hman a si. Anmah lei nih hriamngan hna in an kan kah tawn. Cun, aa naih tein kan i kah caan a um. A caan caan ahcun, pe 4-5 hlat in kan i kah caan a um. Voikhat kan i kahmi cu meithal par thawn a hau, ding tein kan i tinh ahcun minung a tongh cang lai. Mah tluk aa naih cun kan i kah caan a um.
Khonumthung – A hnubik ah, mipi sin ah biacah na duhmi?
Salai NSA – Mah hi raltuknak sawhsawh a si lo. A dik lomi kha a dikmi in kan doh a si. Cucaah, hriamtlaih pakhat lawng a si lo. CDM zong a um. Mipi zong nih thapek chih kan hau. Ram tangah nunnak thap in hriam a tlaimi zong kan um. Thawngzamh lei in a rak ṭuanmi an um ve. Eidin a bawmchantu an um. Thla a kan campiaktu an um. Thawng a kan thanhtu zong an um. Ngandamnak lei zong an um. Tu dothlennak hi zingka ah thok i chun ah a dihmi a si lo. A rau khomi a si.
Cucaah, lungsau tein kan zapi lungrual tein kan nam a si ah cun hmunkhat hnu hmunkhat ah aa thawn ko lai. Kan i tinhmi hmunhma phak khawhnak ding caah a herh bikmi cu lungrualnak hi a si tiah ka zumh. Mipi nih harnak vialte kan pahchih in lungrual tein namṭi ding ah kan sawm hna.
Hramhram uktu pawl zong hika hmun hin cah kan duh hna. Pumpak in kan in huat hna a si lo. Asinain, ṭhawnnak i hruhpi in miaknak an chuahpi caah nan fale, nan chungkhar, nan hmailei, an nunnak pawl nan thapmi hi a phu lo. Cucaah, zeitik nan thih lai, zei nan tuah lai ti thei loin ralram ah an in thlah hna.
Cucaah, mipi pawl he i fonh in a ṭha a dikmi rampi ser ding ah i tel ve uh. Nan fale caah a biapi bik a si. Cucaah, minung pakhat ca si loin, ram le mipi vialte caah kanmah he i fon in Myanmar rampi hi serṭi hna u sih. Atu bantuk thiltuah hi ngol cikcek u law mipi he i fon cang uh tiah forhfial kan duh hna.
About The Author
