Chin Digest: Dr. Love Sin Biahalnak
CHIN DIGEST Vol. 2/No.1: 2016 February Issue|Chinland Post nih thlahnih dan ah voikhat chuahmi Chin Digest ah duhdawtnak kongkau ah ruahnak hal khawh a si. Chin Digest nih a ngeihmi Duhdawhnak Sibawi (Dr. Love) nih na lungretheih damhnak bawmhchan ding ah timh cia a si. A tanglei ah, CD Vol. 2/No. 1 chung in Online careltu caah kan hun in share than! Biahal a duhmi nih, biahalnak ngeihmi poah chindigest@gmail.com le info@thechinlandpost.com ah kuat khawh a si.
Biahaltu: Upatmi Dr. Love, na sin ah bochannak nganpi he ka lungretheihnak vialte hun chim ka duh ko. Dawtnak lungthin he ruahnak na cheuh tawn hna bang in ruahnak na hun ka cheuh ve naklai zong kan nawl fawn. Naite ah khan a ruang um lem loin ka tlangval pa sin ah kan i pehtlaihnak ngol ding in ka nawl. Cucu ka duh ti lo bia si loin keimah ka duhning tluk in caan a ka pek khawh lo caah a si ko. Nain amah lo cun ka um kho fawn lo. Chawnh lo zong in ka um kho lo. Kan i pehtlaihnak ka ngol hnu in ka duh tuk hi ka fiang chin lengmang. Ngaihthiam hal than ding le ka ningzak, amah loin le ka celh fawn lo. Cucu zeitin dah ka tuah ah that bik lai. Na bialehnak hngak in kan rak orh ko._Zing Sui Hliang (Thantlang)
Dr. Love: Bochannak nganpi he bia na ka halmi cung ah kaa lawm. Nan sining na hun ka chimh tik ah ka lung tha lo ngai. Mifim nih an ti tawn bang pa nih duhnak ah a cheubaang lawng an pek lio ah nu nih cun an sining dihlak in an pek ngam hna tiah an ti tawn. Tutan na tlangval pa he pehtlaihnak ngol ding na nawlnak zong hi na duh tuk caah a si ko tiah kei cu ka ruah. Nu nih kan dawt hna bang in pa zong nih hin kan daw in kan zimuai ve hna seh ti an duh. Kan tlangvalle nih zeitluk an kan dawt kha mi sin ah langhter zong an duh theo. Nain kan chim tawn bang pa tampi cu an kongkaw. Anmah um in um an hmang theo. An kan duh lo tiah ruah thlu ding a si lo.
Cucaah, nangmah nih na duh taktak ko i amah zong nih hmurka tha an pek rih ko a si ah cun ngaihthiam hal law a tha bik. Mi tampi cu aa dawmi karlak zong ahhin ngaihthiam hal kan i harh theo. Cucu a palh ngaimi a si. Amah belte a cung ah theihthiamnak nganpi ngeihpiakcia ding in i tim law tiah forh kan duh. Theihthiamnak na ngeihpiak lo cun atu nakin hmailei ah na tuar deuh lai caah a si. Cun, zeitluk in an dawt cu zeitluk in dah nangmah duhning in caan an pek ti si loin zeitluk in dah na lunglawmhter aa zuammi a si ti kha a si deuh.
———————
Biahaltu: Upatmi Dr. Love, Parku hi ka helhnak thla 6 a si cang. A ka chawnhbiakning le kan i komhning ka zoh ah a ka duh ve cang ko rua ka ti tawn. Asinain a phi (answer) ka hal taktak tik ah, a ka chim duh bal lo. Zei le zei dek aa chimter tawn i, atu tiang a phi a ka pe duh lo. A phi a ka pek hlan ah midang nih an ka helh kanh lai ti hna ka phang tawn. A phi ngah nakding ah zeidah ka tuah hnga? (A Min Langhter lomi- Kalaymyo)
Dr. Love: Atuchan ngaknu pawl hi cu an i ralring tuk cang hna i, a buaktlak cun caan saupi i ruah cio a si ko. Nan i komhning le nan i chawnhbiakning ah an duhmi muihmai a ken ko ahcun lungsau tein hngak law a caan a phan te ko lai tiah ka zumh. Caan saupi hnu ah a phi pekmi dawtnak khi a fek khun. Thla 6 ka helh cang na vun ti i, ka lau pah. Asinain a kumkum in aa helhmi zong an um ve ko. Nangmah nih lungthin taktak in na duhdawt phawt ko ahcun an hleng siang hrimhrim lai lo.
Pakhat belte cu nu zong hi a zermi an um pah ve i, i ralrin ah a tha. Mi pakhat nih a helh lio ah khin duh bantuk duh lo bantuk in i komhter i, mah pa nak in aa za deuhmi pa nih a vun helh tik ah kaltak diam a hmangmi an um ve cuh. Atu na dawtmi hi mah bantuk belte a si lai ka zum lo nain ralrin a tha tiah kan chimh bia si. A umtu le a hoiher, an chawnhbiakning, midang a komhning te hna kha ngia ziar law, nangmah an chawnh bantuk tein pa pohpoh hna a chawnh dih sual hna ahcun khua na ruah ngaingai a hau hnga. Siloah nangmah lawng bak a hleihluat nawn in an komh ko bu ah a phi an pek rih lomi a si ahcun thinphan tuk ding ah ka ruat lo. A caan a phanh rih lo bia tu a si lai.
—————————-
Biahaltu: Dear Dr. Love, ka min cu Hnemku a si. Ka DL thing he kan i thennak kum hnih le cheu hrawng a si cang. Kan i then lio ah hin amah nih a rak ka phiat. Mah hnu ahcun tlangval dang voi khat ka ngei nain mah pa he zong cun kan i then than cang. Kan i then a theih cangka in a hlan i ka DL nih khan a ka pehtlaih than, a hlan kan dirhmun bantuk ah kir than ding in a ka sawm. Asinain ka zum ngam ti lo. Khat lei ah le ka rak duh hmasat bikmi (first love) a si fawn i, ka philh kho ziar ve lo, ka duh pah ve fawn ko. Ka lung aa awtawm tuk, zeitin dah ka tuah ah that hnga? – Sungku- (Indianapolis, U.S.A)
Dr. Love: Dear Hnemku, atu na tonmi bantuk hi kan Laimi chung ah a tongmi an um pah len ve. Laiholh hrimhrim in “buh thing lum cu a fawi’ timi kan i ngeih. Mah khi a sullam cu, kan rak duh balmi ngaknu tlangval kha philh taktak timi cu a rak har i, van i pehtlaih than le i ton than hrimhrim ahcun i duh than a fawite.
Atu na ka halmi kong ahhin cun a voi khatnak nan rak i then lio ah zeitin dah nan i then timi kha hun ruat ta law kan duh. Nangmah nakin aa za deuhmi ngaknu a hmuh ruang ah an phiatmi a si sual hnga maw. Mah bantuk hna a si sual ahcun a voi hnihnak nan i duh than hnu ah midang sin ah an kaltak than ti lai lo tiah chim awk a tha lo cu mu.
Nan rak i then lio ah pakhatkhat ruahnak i palhsual ruang, sianginn cacawn le riang tam ruang, hawikom ruang tibantuk te hna i nan rak i thenmi si belte ahcun zumh lo ding zong a um lem hnga lo. Mah tluk caan saupi zong a si cang, cu pin ah tlangval dang zong na ngeih cang ko hnu ah an duh than khawhmi hi cu an duh taktak ruang ah a si khomi a si ko.
Asinain atu bantuk in naa ralrin i ruahnak na vun ka hal hmasami hi a tha tuk. Pa cu zeitik hmanh ah fawi tuk in zumh lo ding a si. Na duh tuk ko a si hmanh tlawmpal tal cu hei hneksak ve ta law, an duh taktak ko ti naa fian ahcun hei cohlang than ko tiah ruahnak cheuh kan duh.
———————-
2016 February chuakmi Chin Digest Vol. 2, No. 1 chung in lakmi a si.
About The Author
