CHRO Nih Delhi Um UNHCR A Ton: ‘Policy Review’ Ding Ruahchannak A Um Maw?

0

The Chinland Post: 2018 August 2| United Nations High Commission for Refugees (UNHCR) nih Chin miphun ralzaam kong ah biakhiahnak a tuahmi kong he pehtlai in Chin Human Rights Organization (CHRO) nih UNHCR Delhi he tonbiaruahnak July 31, 2018 ah an ngei tiah thawng kan theih.

2018 June 13 nithla khenh in UNHCR nih, “Community Messaging on Chin Cessation Process” tiah thawngthanhnak cathanh a rak chuah. Cu cathanh ah aa telmi cu “Chin Ramkulh ah ramkhel, zatlang dirhmun umtuning, humhimnak le thanchonak kum zei mawzat chung kan zoh tik ah ramkulh dang he aa dang. A fekmi dainak le humhimnak lei a phan cang tiah kan ruah caah Chin Ralzaam hi zohkhenh le humhimnak pek an hau ti lo. Anmah an ram ah kir in himte in khua an sak khawh ko cang lai caah Kawlram cozah he bawm in kirnak khuakhan hram kan thawk cang lai” tiah aa tel.

Cu kong he pehtlai in, CHRO nih kum 3 fai chung Chin miphun nih tonmi nuhrin covo burnak kong khomhsuatmi vialte fonh in cahmai (30) miraang ca in a tialmi cu UNHCR sin ah an pek tiah kan theih.

Hi kong he pehtlaih in, The Chinland Post nih CHRO riantuantu sin ah pehtlaihnak kan tuah tik ah, CHRO Delhi zung tuanvo ngeitu Salai Cung Dawt hitin a chim.

“CHRO field riantuantu nih kum 3 tluk khomhsuatmi nuhrin covo buarnak vialte kha kan fonh dih i, report pakhat in kan tuah. Cahmai in hmai 30 tluk a chahmi Chin ramkulh, Rakhine ramkulh, Sagaing ramkulh le Magwe ramkulh chung ah khuasa mi Chin miphun nih harnak kan tonmi vialte aa tel dihmi a si. Cucu, UNHCR Delhi he tonnak kan ngeih ni, July 31 ahkhan kan pek cang.”

CHRO nih pekmi report kong he pehtlai in, Delhi a phanmi Salai Sang Hnin Lian nih, “tutan kan report hi Chin miphun nih nuhrin covo kong ah harsatnak tonmi UNCHR sin ah theihternak (Submission to UNHCR: Current Human Rights Situation in Chin State) tiah kan ti i, kum 3 fai khomhmi a si. A bik in, ramchung buaibainak ruang ah Chin miphun nih harsatnak tonmi, kahdohnak ruang ah hramhram in aa thialkammi le a tlizaammi kong, Kawl ralkap le AA kahdohnak ruang ah Paletwa ah khuasa mi nih tonmi tbk. pawl a tel. Cun, thlanglei Laitlang ah a cang cuahmahmi kan miphun nih tonmi harsatnak a dangdang a tel lawng silo in, atulio ah Biaknak zalonnak kong he pehtlaih in Chin miphun nih Laitlang telh in, hmun dang le ka dang ah kan tonmi pawl zong a tel” tiah a chim.

Cun, “UNHCR he tonnak kan ngeih lio ah, Laitlang kong ah zeitindah biakhiahnak nan tuah ning hi a si, zeidah nan i cherhchanmi a si tbk. kan hal tik hna ah, Geneva zungpi nih biakhiahnak an tuahmi dirpi ding kan i timhmi a si lo, nanmah nan chimmi thil sining kong ngaih in biakhiahnak tha a um khawhnak hnga ding caah riantuan ding ah timhchia kan si ko a kan ti” tiah Salai SH Lian nih a chim chap.

UNHCR nih Chin ralzaam pumpak caah i thim ding a tuahmi hi a fiang lo i, ralzaam caah a har ngaingai tiah India lei ralzaam a phanmi pawl sin in kan theih.

Thim ding pahnih chung ah pakhatnak thim ding ah an chiahmi cu “Interview tuah lo in 2019 December 31 tiah Ralzaam sinak sauh piak i humhimnak pek. Cun, 2020 January 1 thawk in Ralzaam sinak a caan dih in, ralzaam sinak sauhpiak tilo timi a si.

Atulio, Delhi ah CHRO nih an tuah liomi kong he pehtlai in, “CHRO nih Chin ram sining dikthlir report cu UNHCR, Delhi ah kan pek cang. Kan pek ni thawk in nihin tiang an kan pehtlaih, phone an rak kan chonh. Kan chimmi chung in an kan hal than. Kan report chung siseh, meeting lio ah kaa in chimmi chung in an rak kan hal chap. Culawng silo in, kanmah he naihniam tein riantuanmi hna an rak ton hna. Cun, report tha tein le tling tein tialmi an kut a phak cu khua a ruahter than hna timi a lang. Thaizing ah Press Conference kan tuah rih lai. Malaysia lei zong Delhi bantuk in kan pehzulh thiam lai” tiah Salai Cung Dawt nih a chim chap.

Chin Community, Delhi hrambunh Chin miphun bawmchantu NGOs le phungphai (Legal) lei ruahnak petu phu cheukhat le CHRO tiah Thawng Fianternak (Press Conference) zong 2018 August 3 (cawn ninga ni) ah tuah ding in timhtuahnak an ngei tiah theih a si.

Thim ding pahnihnak ah cun, Chin ralzaam pumpak nih UNHCR humhimnak pek ka hau rih ko tiah a a sining fianternak a ngeih in Interview tuah ding in aa thim than lai. Cun, UNHCR nih a Ralzaam sinak card cu an lakpiak lai i, catlap pakhat a thar in an pek than lai. Cucu, thla hnih chung hlathlainak le zohthannak tuah hnu ah biakhiahnak tuah a si lai. Nain, a hnu bik biakhiahnak cu phun hnih in a si kho. UNHCR nih Interview mi zoh chih in, Ralzaam sinak pek awk tlak ko tiah a ti si ahcun, Card a thar pek a si lai. Nain, Ralzaam sinak pek awk ah a tlak ti lo tiah biakhiahnak an tuah si ahcun, Interview ni lila ah ralzaam sinak catlap chuh beh a si lai i, UNHCR nih humhimnak a pekmi a donghnak a si beh lai tiah cathanh chung ah an langhter.

“CHRO nih hlathlaimi report cu UNHCR Delhi kan pek ni bak ah Geneva zungpi le Asia zungpi simi Bangkok le Chin miphun Ralzam umnak UNHCR Malaysia zung ah kuat ding in an kan hal colh” tiah Salai Cung Dawt nih cun a chim.

2018 August 1 thawk in UNHCR nih Chin Ralzam pumpak pakhat cio ralzaam sinak cu zoh thannak a ngeih cang lai i, cu hnu ah UNHCR zung sin ah ralzaam sinak catlap cu lakpiak in tlun thannak kong ah ruahnak pek in, thim dingmi lam pahnih tuah piak an si cang lai tiah cathanh chung ah an langhter. UNHCR nih timhtuah ning in cun 2019 December 31 ah Chin miphun ralzaam sinak hi tlamtling tein kherhlainak an tuah hnu ah dihter ding tiah an chim.

“Hi kong he pehtlai in, thim dingmi, pakhatnak le pahnihnak an kan pekmi kong ah Ralzaam tam deuh nih cun kan i fiang lo. A biapi in, upa hrimhrim cu zei kan thim lai zong kan i fiang lo. Thim ding le thim lo ding lawng si lo in, Interview ngeih than ding hrimhrim kha a tih in kan tih. Kan i fianlo tuk tik ahhin a si lo le si lo kan chim sual lai i, a ping kan i su sual lai ti hi kan phan tukmi a si,” tiah Delhi Chin Ralzam hruaitu nih The Chinland Post ah a chim.

UNHCR nih Chin Ralzaam kong ah biakhiahnak a tuahmi kong he pehtlai in, CHRO nih Advocacy Coordinator Mr. Michael le Program Director Salai Sang Hnin Lian an thlah hna i July 28 ni ah Delhi an phan. Chin miphun ralzaam umnak Delhi an phan hnu ah, UNHCR Delhi zung telh in, Delhi hrambunh Chin community, Chin miphun bawmchantu bu he tiah tonbiaruahnnak an ngei. Cun, UNHCR sin ah an pekmi thil sining kong he pehtlai in, thaizing (2018 August 3) ni ah Press Conference zong Indian Women’s Press Corps (IWPC) ah an tuah lai ti theih a si.+++

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: