CHRO nih Geneva le London ah Chin Ralzam kong a chim (Part-I)

Geneva, UN Zung Hmai ah Michael le Lian (CHRO)
Salai Cung Dawt| 2018 October 23 — UNHCR nih Chin ralzam venhimnak (international protection) ka dih donghter lai tiah thawngthanhnak a tuah bak in ramchung le ramleng bu kip nih biatak chuah in rian hma domh colh cio a si. Cu bantuk in CHRO zong kum 3 chung a khomhsuatmi Chin ramkulh le a pawngkam Chin miphun umnak chungah a cangmi nuhrin covo buarnak kong, biaknak lei phihkhamnak le zalonnak kong tbk. siseh, kan miphun sinak ruangah Kawl uktu (ralkap) pawl nih an kan rialdip nak dikthlir a langhtertu report zong a chuah.
Ramkip cozah, le cozah silomi phu NGOs tampi sin ah cu report cu a phakter dih pin ah, India, Malaysia le Thailand UNHCR sin ah a pek. CHRO nih Chin ram, a bik in nuhrin covo dirhmun kong a phung ningte (report launch) thanhchuahnak FCCT Bankok ah a tuah. Cuhnu ah, Geneva le London zong ah UNHCR biachahnak a diklonak kong, remhthan a hauhnak kong, Chin ram hi UNHCR nih an chim bantuk in ralzam kirnak dingah a him taktakmi a dirhmun a si le silo zohfelnak ngeih than a herhnak kong cu va chim a si.
Tutan, CHRO lei in Geneva le London ah a kalmi palai hna cu Nuhrin Covo le Biaknak Zalonak ah tuanvo latu bik, Salai Sang Hnin Lian (Program Director for Human Rights Education and Freedom of Religion or Belief) le ramkip ah pehtlaihnak tuah in, Chin miphun dirhmun chimrelnak lei tuanvo ngeimi, Michael Howard (Advocacy Coordinator) hi an si.
Geneva hrambunh UN agency pawl tampi (UN agencies) an ton hna chung ah a biapi ralzam zohkhennak riantuantu, a hlei in Asia lei tuanvo ngeitu bik UNHCR Asia Bureau, Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights (OHCHR) tbk. he zong tonnak an ngei kho. Tutan, CHRO Geneva a cam chungah ramkip nih palai thlahmi, Diplomatic Missions tampi he zong meeting ngeih a si. A bik in, UNHCR riantuannak ah chawva lei in bawmchantu bik a simi USA Embassy (Geneva), Canada Embassy (Geneva), EU Delegation (Geneva) tbk. an ton hna.
Cun, Geneva ah, UN phu le ramkip cozah palai lawng silo in, cozah silomi phu zong an ton hna. Cucu, cozah silomi NGOs phu cheukhat he i bomhnak thawng in UNHCR Executive Committee meeting ah duhnak langhternak an tuah khawh. A bik in, ni 5 chung, 2018 October 1-5 tiang a voi 69nk UNHCR riantuantu tonpumhnak [69th session of the Executive Committee] ah cozah silomi phu nih cathan (statement) chungmi chung Chin ralzam kong telh ding in an nor. UNHCR nih Malaysia le India ummi Chin ralzaam caah biakhiahnak nan tuahmi kan lungtling lo. Ralzam community le chungkhar cung ah lungrethei le vansang in umnak a chuahpi, nan biakhiahnak ah ralzam tha tein nan telter hna a hau timi NGOs nih Chin ralzam kong cherhchan in chuahmi cathanh ah fiangte an in langhter.
Cun, Geneva lawng silo in, London ah UK i Member of Parliamentarian (MP), UK cozah minung, ramleng pehtlaihnak tuanvo ngeitu, Biaknak lei upa hruaitu le a dangdang tampi he biaruahnak ngeih a si. Chin ram dirhmun kong, UNHCR nih Chin ralzam cung i biachahnak a tuah mi hi a caan a si rih lonak kong chim le rel a si (Part-II ah an tonmi hna min le an sinak fiang tein kan telh than lai).
CHRO nih cu vialte mibu le pumpak a tonmi hna chung in tamdeuh nih CHRO biachimmi cu an dirkamh (UNHCR biachahnak an lungtlinpi lo). UNHCR zung Geneva tu nih cun tha tein CHRO report cu a zoh ve nain zei ngaingai in lehnak felfai a tuah rih lo. Asinain, CHRO sin ah a chim ve mi tu cu Chin ram kong report hi a tam deuhpi in kan kua lengmang rih ko u, dirhmun dangdang in zohfelnak le kherhlainak zong tuah peng rih ko uh law kan theihter peng ve rih ko uh ti khi a si.
UNHCR nih kum zeimawzat chung a ruah cikcek ve hnu ah Chin miphun venhimnak ka dih donghter cang lai tiah thawngthanhnak a tuah cangmi a si ve tikah rianrang ngai le fawite in cun a biachim in a let colh lai ti cu a har kho. Asinain, a biapi ngaimi cu Chin ram kong report felfai tein a chuah khawh peng i pehtlai tein Geneva UNHCR sin ah Chin ram dirhmun kan langhter peng khawh ko ahcun thil sining hi phun dang deuh in an kan mersan piak khawhmi zong cu a si thiam ko. Anmah UNHCR lei zong nih fiang tein an chimmi cu tu bantuk biachahnak le thawngthanhnak kan tuahmi hi lungpi cungah fek tein kan dirtermi le hren chihmi phungphai (policy) cu a si lo, dirhmun le sining zohchih in zohtthan le remhtthan khawhmi a si ko tiah an chim ve. Cu tikah rianttuan ding tampi a tang rih ko timi fiang tein a lang i pehzulh tein kan dirphun langhter peng rih a herh ngai ti cu a lang ngaimi a si…
Part- II pehchap ding….
Catialtu Salai Cung Dawt hi, CHRO Delhi office ah, Officer-in charge tuanvo in Delhi ah hram bunh in khuasami a si. Chin ralzam, UNHCR Delhi, India NGOs, Laywer phu tbk. le a dangdang he naihniam tein Ralzaam caah riantuan cuahmahmi a si. ~ Editor