India Ambassador Vikram Misri Le Hakha Khuami Ton Biaruahnak

0

Editor| 2018 November 21| India nih Ramkomh Kawlram ah palai an thlahmi a sang bik Ambassador Vikram Misri le Consul General Dr. Kumar Paraveen cu Chin ramkulh khualipi Hakha, 2018 November 20 ah an phan.

Tutan, India bawi nih Chin ramkulh an tlawn hi cozah le cozah pehtlaihnak in phungning tein tlawnnak (official visit) a si. Nain, cozah lutlai le nawlngeitu he an i ton hlan ah, khuami chung in Khuanu/pa, zatlang phu, nu phu, mino phu le media tbk. phu he tonnak an ngei hmasa. Cu tonnak cu; Chin Center for Peace and Reconciliation (CCPR) le Hakha Khuanu Khuapa tawlrelnak in The Chinland Post zung ah 2018 Nov. 20 zaan sml. 7:00 in 8:30 tiang ton biaruahnak an ngei.

India Ambassador Vikram Misri

Timhning bantukte in India lei Khuallian an hun phanh cangka in Hakha khuanu/pa in chungtuan -1 Pu Ral Kham nih donnak bia a chim.

“Hi bantuk khuakik zaandai a thawk cang hnu ah siaherhnak he Chinram na hun kan tlawn caah kan i lawm tuk i, hmailei kar kan hlannak dingmi lamthluan ah India cozah nih nan kan tlangtlak lai i, nan kan bawmh lai timi zumhnak le ruahchannak zong kan ngei” tiah donnak chim pah in, Pu Ral Kham nih cun a thawk hnu ah Ambassador Vikram nih a siaherhmi chim hmasanak a hun ngeih.

A bik in a chimmi chung ah, India cozah nih Ramkomh Kawlram pi huap in rian a tuan cangmi tuan ding in timhtuahnak a ngeihmi tbk. pawl fakpi in a chim. A bik in, India cozah nih Kawlram he a luan ciami kum 4 ah hnatlaknak an ngeih cangnak, a tuhi a kum 4nk ah kal an timhtuah cuahmah lio a sinak pawl zong fiangte in a langhter. Cu chung ah, India cozah nih Chin ramkulh ah a tuahmi tete biapi in a hun chim. India le Kawlram pehtliahnak ah biapimi hmun a simi Chin ramkulh ah zalongte in pehtlaihnak le tlawnkainak a um khawhnak hnga Rih-Zokhawthar ramri phungning tein hun a si cangnak, Passport le visa ngeimi paoh nih India tlawnnak ah hman a si khawh cangnak tbk. a chim.

Cun, Mizoram le Chinram pehtlaihnak ah Saisihchuak Lam in chawlehnak lampi ser an timhnak zong a chim. Culawng silo in, Rih-Tedim lam zong a thar in an zohthan i, lam thar pemh ding in timhtuah a si cangnak tbk. zong a langhter. Nain, Chin ramkulh le ramkomh cozah tlamtlinlonak ruang ah a luan ciami kum 3 chung ah hnatlak cangmi a si ko nain, nihin tiang an thawk khawhlonak zong a langhter chih.

India Ambassador le Hakha khuami tonbiaruahnak ngeih lio

A hleikhun in a chimmi lakah, Kaladan Multi Modal Transit Project an tuahmi le Ramri pehtlaihnak ‘Na Ta La’ he naihniam tein rian an tuannak pawl an si. India ram Calcutta in Sittwe ah Tilawng nganmi le Sittwe in Kaladan ah Tilawng dinhhmun an sermi in Zorinpui, Mizoram ah fawite in tlunkal khawh a sinak ding kong siseh chawleh a fawi deuhnak ding zong fakpi in a langhter.

Ambassador Vikram nih biachimnak a ngeih dih in, Khuanu/pa nih Hakha caah biapimi halnak an tuah ve. Cuchung in, India Ambassador nih lehnak a tuahmi cu;
1. Hakha khua hmunthur fimtawlnak kong le
2. Hakha khua tipeknak ah herhmi motor kong an si. Hmunthur hlonhnak kong ahcun, tha tein le felfai tein zohfelnak tuah hmasa a hau lai. Mah bel, Dinti phorhnak motor hi cu cozah sin hallo in, cozah silomi phu NGOs/INGOs pawl sin ah hal khawh dingmi a si tiah a leh. Cun, a dangdang khuanu/pa nih an halmi kong he pehtlaih in, felfai tein halnakca (proposal) rak tial u law, kanmah Embassy asilole nan cozah (Chin ramkulh cozah) rak pe hna ulaw tha tein kan zohti hna lai tiah lehnak a tuah.

A dang meeting ah aa telmi nih an halmi chung in, India Embassy Yangon nih Nu pawl thanchonak a tuahmi a um maw tiah hal tikah, Chin ramkulh caah ah cun, a um lo. Asinain, India ah hrambunhmi NUBU nih rampi huap in an tuahmi a um. Duhsah tein tuah ding ah timhtuahnak kan ngei ko. Nanmah nih nan duhnak fakpi in rak langhter u tiah Ambassador nih a leh.

Meeting kaimi chung in an halmi fak ngai in a lehmi lakah, Kaladan Project an riantuan ning kong le Na Ta La ah bawmhnak an pekmi kong aa tel. Kaladan Project hi kan si khawh chung in tha bik in kan i zuam ko. A taktak ahcun, Vawlei chuhmi buainak, Thlahlawh peklonak kong buainak tbk., pawl hi kanmah India cozah rian a si lo. India cozah nih Company sin ah rian an pekmi hna a si. Thlahlawh kong ah India cozah rian a si tilo, Company rian a si. Cun, Vawlei le hmunhma chuhmi kong buainak he pehtlai in, kan hnatlaknak ah aa telmi cu Kawlram cozah (Chin ramkulh cozah) nih liamh dingmi a si. A taktak ahcun, kanmah rian a silo, asinain, poipang a um a si ahcun, kan sin ah rak chim u, kan si khawh tawk in cawlcangh le a tha bik in tuan kan i zuam ko lai a ti.

“Ramri le Tlangcung hmunhma ah ummi ‘Na Ta La’ cu Kawl Buddha biaknak lawng a karhtertu pei an si ko cu, zeiruang ah dah nan bawmh hna timi kong he pehtlai in, Na Ta La kan bawmhmi hi kanmah nih kan bawmhnak kan tangka a hnuzuldawi kan i tim lo. Kan bawmhmi hna chung ahhin, Na Ta La Sianginn aa tel ka ti tikah, a hlun cangmi remhnak tbk. zong a si kho. Cun, Na Ta La sianginn lawng siloin, Lam le sul, khuate sii-inn tbk. pawl zong aa tel tikah, Ram hnih cozah hnatlaknak in bawmhmi a si” tiah Ambassador Vikram nih lehnak a tuah.

Cun, “Thantlang peng in Paletwa ah kalnak hi India tan ahcun tawite kal khawh a sinak kong ah, India palpah in kal khawh a si lai maw timi kong ah, mipi nih halnak le herhnak a um paoh ahcun, pehtlaihnak cu on thluahmah le hun thluahmah a si ko lai. Atu zong ah, Chin ramkulh le Mizoram kan i pehtlaihnak a simi Tiva paohpaoh ah, pehtliahnak tete on ding in timhtuahnak kan ngei ko. Nan cozah he kan iruah cuahmah lio a si” tiah a chimchap.

India cozah nihhin Chin miphun nih rianthiamnak, fimthiam cawnnak he pehtlaihmi sianginn (vocational training center) tuahpiak khawhnak lam a um maw timi kong ah hitin a leh.

“Nan duh a si ahcun, nanmah cozah nih a duhnak a langhter a hau, hmunhma an pek a hau. Cun, zei bantuk dah a tha lai timi hi fiangte in hlathlainak tuah dih hnu ah, halnakca (proposal) tuah a hau hnga. A dangdang nan chimmi chung in, India ram ah zeitindah Chin miphun sianginn an kai khawh ve lai timi kong he pehtlai in, kan fimcawnnak ningcang aa lawhlo ruang hin a har bia a si. Atuhi, nan fim cawnnak phungphai nan remh cuahmah lio a si tiah ka theih. Nan remh dih i, Tang 12 tiang cawnnak nan hman cangka in, Scholarship cu minung 500-1000 cu kum fatin pek an si peng ko lai timi cu kan kamh ngam hna. A tu zong ah, caan tawi cawnnak tete cu kan on ko, kum 1 ah minung 300-400 karlak an kal peng ko. Cucu, kum fatin Chief Minister sin ah thawng kan rak thanh ko. Chief Minister nih lungtlinpinak cakuat a tial i, a rak in thlah hna a si ahcun, cawntawi cawnnak a simi zarhhnih tluk in thla 9 tiang ah atu zong nan kal kho ko tiah fianternak a tuah chih.

India cozah nih thiltuahmi cu a tam ngaingai cang. A bik in, Chin ramkulh chung ah a tuahmi Kaladan Project cu India cozah nih Kawlram ah tangka tampi a hmanmi a si. Nain, mizapi sin ah tha tein fianternak zong a um lo. Sianginn kainak, caantawi scholarship le training pawl zong cozah sin in thawngthanh le cozah hnatlaknak a herh tikah zapi zaaraan caah ngah a fawi lomi dirhmun a phan. A hleikhun in, India cozah tangka hmang in, ‘Na Ta La Sianginn’ ah fimcawnnak bawmchannak an tuahmi kong ah, Mizapi zong nih Kawl biaknak an karhternak a si timi hi kan i fian a herh. Cun, India cozah lawng silo in, vawlei cung ramkip cozah nih Chin ramkulh an rak tlawn i, cozah an ton tikah, cozah nih zeidah an tuah hnik timi zong mizapi sin ah fianternak a tuah dingmi hi a biapi tukmi a si.

November 21 chun ah Chin National Front (CNF) he a dangte in siseh, Chin ramkulh Chief Minister le Chinram cozah bu he a dangte in ton biaruahnak an ngei kho tiah kan theih.

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: