Kum 2020 Thimnak ah Buan Co Tu Ding

0

Catialtu Pu Khua Kung

Pu Khua Kung, Khuahlun| The Chinland Post|Hakha|  2019 October 11| Bawikil: Kan miphun ni sungkhun seh, kan cawisang lai

Miphun le Ramza nih kan awr hna seh tin, sang Vapual her chin law

Kum 2020 Chin miphun ni ah kan fa le an ipai than lent e lai. A tu in Chim phuan ngammi cu Hakha khuathar kan fa le nih bual an co te ko lai. A ruang cu paoih an thiam, an thazang zong a thawng, thiam le thawn a kemh kho tu nih mi an tei tawn.

Chin ramkulh Parliament thimnak cu 2020 kum ah a si than ve lai. Furpi cangvut bang Lairam ka daw a timi an chuak lulh te lai. Lutaw ngallo Agent an au lai, hlen a zummi kan itlangtlor ve lai. A donghnak cu vaipa lam hmun theu kan fimthiam caah silo in Vokek lam hmasa ka si ve caah hlan ram kheltu lutlai hna kong a tawi tein ka langhter lai.

Kawl ram bual cotu Bochok Aung San le Zebaw Tungceih nih Mirang le Japan cu Lai ralkap samtom hna he an donh hna I an tei hna. Kawlram lawng si hlah Vawleipi nih Kawlram luatnak a petu cu Aung San a si an ti dih. 1946 in aa thawk, 1947 February ah Pinlong roca an tial. 1948 January ah Vawlei pi theih in luat kan si. 1947 July ah an nawn. Pinlong Roca hrenmi No.5, No.7 nak ah tlangcungmi Federal uknak a um.

General Ne Win tlangcungmi Federal Uknak hmuh lai phan ah U Nuh uknak a chuh. Federal Uknak a duhtu thong a thlak hna. Tial awk a tam len rih nain Hakha Myodaw a cantertu hi Newin a si, al awk um lo a fiang tuk.  Tamadah Thein Sein Kawlrawn le Tlangcungmi Remdaihnak NCA bu sertu a si. Hakha minchimh har tongmi umnak vawlei a kan petu a si fawn. Philh lo awk a si.

Pinlung Roca tialtu “an hrut, an palh atitu hna le a dik ko” atitu hna fianternak Kalay University Siangngakchia, Catialtu Laimi, Ramkheltu upa pakhat nih “ An hrut, An Palh” ati. CNF, Hakha Lutlaitu Rev. Sang Awi nih Pinlung Roca tialtu Ex. Chief Kio Mang hi “ A palh lo, A dikko” a ti ve. Pu Kio Mang le Aung San biaruahnak 1946 in 1948 tiang Rangoon a kalnak le thil umtuning hi an palh atitu hna nih an theih hngalh dih lo caah anmah tu hi an palh tinak aa fiang ko. Sumtah tein biachimmi hi Rothil kengtu bantuk an si. Pinlung roca tialnak nih luatnak Independent kan hmuh hi a si. Mang a silo cang a si ko. Tleicia Rev. Dr. Van Bik nih Lai Bible a leh ka ah zuri bang a Bible lehmi aa palh an ti I an tengh an hlonhpiakmi an chim tikah aa tahsek len an rak ti. Kha ti a chimtu nih nihhin ni tiang ah Bible a letmi an um rih lo. A palh atimi Bible te kha atutiang Laimi nih kan hman bikmi a si ko. An hrut an palh an timi bia hi a nun lio ah Kio Mang nih thei sehlaw aa tahsek len ve hnga. Ramkheltu le mifim thiam ka silo nain ralkap Cozah pahzakah Ukatah Bohmukyi Ting Lun sin ah ka rak chim, bia lih a silo biadik a si ko.

  • Hakha Myodaw zunginnpi hi Khacer inn he aa lo, Ramthen innpi bantuk in kan sakpiak ve uh. Kan chimmi a theihngaltu Chin Hlah Aung a nung rih.
  • Khual upa VIP an tlun chel paoh ah kaa dang rathen ramkulh bantuk in khua nupa he biachimnak nawl kan peve cang u.
  • Vomtumawng Certual kam um inn thehpiak dingmi hna vialte cu aa tlaknak bang liamh (Zawce) pe hna u.
  • Hmailei ahcun nichuah nitlak in miphun kip an rak um te lai caah a tu nan zungpi hi thial ulaw maka ah Common market kan sakpiak u ka ti. A kan lehnak cu ramtang mi va au hna ulaw kan in sakpiak ve hna lai a ka ti. Ka leh ve nak ah hi ramtangmi auhnak nawl kan ngei lo, kan rian zong a si fawn lo ka ti ve. Ka kaa in ka chim lo nain capar in ka tialmi a tlangpi”Zu raldohnak” Kawi titoih puai zung riantuantu kan fanu le laam ternak, Upoah Phungki zarhpi ulhnak, Pura an saknak, Chin miphun ni kong hi Ralkap Cozah le USDP Cozah sin ah ka lung silonak k arak langhter len vetawn.

Laimi le Lairam a dawtu taktak tleicia Zipeng Za Hu le Thantlang Khrihfabu nih kan Lairam le Laimi a kan hrawktu bik zu ral an doh lio, thantlang zu raldoh tut hi dengmang in an rak velh lio le Siangngakchia Hakha puai lai I Ralkap nih Lai fapa te an rak phullio ahkhan ramkheltu, ramdawtu le mino kan fale an rak um rih rua lo, um hna sehlaw an rak doh ko hnga mu ka ti len. Hakha Khualipi I ralkap bawizik sin ah ka chim nawlnak bia le capar in ka tialmi hna hi ramdaw ramkheltu hna le kan fanau mino hna nih luhlinh biatak in rak doh, rak tial len awk hna an si. An nawl an dohnak an mipum cu chim lo capar zongin an tialmi a rak um lo. Zei hngallo mihrutu nih kan rak doh mi tu hi pei ramkhel, ramdawtu cathiam mifim kan fale mino nihhin rak chimrel rak doh ulaw zeitluk in dah upat hmaizah awktlak nan si hnga. Hmailei caan zongah bochan rinchan awk ah nan pa le nih kan tuaktan len hnga cu. Cozah nih mizapi caah thiltha thildik an tuahmi lam, mei, lam mengtung a hrawk a khuaitu hi mifim miding an si ballo. Zei hngallo mihrut zuri tu nih an hrawhmi a si ko. Buai tlaklo, dohtlaklo, mi buai le doh hi khua le ram a dawtu an si theng lem lo. Khua le ram a daw I thaseh a titu hna nih an chawva, an thilri in an dawt an pek. Democracy Uknak hi mizapi kan caah a thatuk ka ti. Lungfim le khuaruat kho tu nihcun thatnak lawng an hmuh,an soi I an thangchia hna lo. Hnu lei caan, tulio caan , hmailei caan ruat in a hmutu hna hi mizapi caah thatnak rian a tuantu mifim an si tihi mi thinlung ah a um zungzal ko. Ka bi aka hren cang lai.

Bawikil: CNF, Lupek ram miphun ca tiangin, kamlo in vairang bawi sinah, dir sehlaw thluachuah vanni za he,

An palh an timi Pinlung Roca nih Independent uknak a chuahter nain an biahren cia Federal uknak a chuah khawhnak le Chin Miphun Ni caah an thisen in a cawtu CNF/A hi Chin ramkulh bual cotu ah caan nih a sersiam ve tiin ka hmuhnak a tanglei bang ka langhter.

Hi hna a rak bawmchantu bik cu Thantlang peng an si. A bawmtu minung ralkap nih thihrulh nung in an hrem len hna lio caan le aung San milem Hakha khualipi laifang ah an bunh lio ah ram le miphun dawtu an um rua lo. An nehnang a lang lo. Atu Democracy ahcun an um pah cang. 2020 thim cut cun an min le an zat hi zapi ko nihcun a relzia hmanh kan thiam hna lai lo. Ram le miphun caah silo in pumpak le party caah biakam let hamngtu le kaa lawng ram dawtu ko hi an zualhma khun te lai aa fiang ko. Kaltakmi Laihlum cu chimrel awk tlak an tam lem lo. Ramdang um kan fanau CNF/A lawng silo in Federal chim lo Independent tiang ah ram lutlaitu nan um, nan cuza ve ko cang kan ti hna. Chin ram chimlo Kawlram luban tlaitu tiang nan um ko, kamlo chuncha bang dirk o u. Chin mi cu Pahtian nung fa kan si. Nan thisen hi man tampi ah aa chuah te lai. A dir cang lai. Chin ram le Chin miphun kan in herh cang hna, a laang tlawn silo in nan semnak, ram le hmunpi cungah Lai ram thanchonak caah tuah hrimhrim a herhmi rinchantlak upa hna he tuanti, relti ve cang u tihi a si. Innhngak ramkheltu kumriat chung miphun le ram an dawt ve bang in rawltam tihal harnak phun zakip a tuar I an thisen tiang a luang vemi nan fanau hna hi an semnak ram hlam caan a cu ve cang. Nan thutdirnak ah dir ve cawk an si ve cang. Mizoram ramkheltu Lutlai Laldeng an rak a kir ah khan ram le miphun caah a ingtuartu nan si tiin an PM hlun pa nih a thutnak a kianh bang khan, aho pary nan si zongah kan ram le kan miphun dawt taktak nak cu a tak in langhter awk a si hrimhrim ve. Vapual lunghtin ngeitu hna cu thuhnawh eihmuar a hlang lo ding an si. Ram le miphun caah a pe le hlam tu ding an si hi hngalh le fian ahau cang. ++++

 

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: