Lam Canceo ah Laklawh Nun; Lian Chawn

0

Chin Digest| Vol.2, No.1 (2016 February)| Malaysia ah ralzaam dirhmun in khua a sami Chinmi kan caah hngah rih ding le kir ding kong ah kan i laklawh saling a si. Laklawh hi cu a laklawh bak. Hmaikal ding le hnukir ding ah a laklawh tuk i lungre a thei, van a sang, nun a buai. Laklawh biafang hi tlamtlinnak lei a panhmi cu a si rua lo dah—hlawhchamnak le awlokchon-nak lei deuh a sawh in ka thei. Lai phungthluk kan hun char ahcun Malaysia Chin ralzaam caah atu hi, “A thawt lo le a sat aa phuat,” saling a si—a fawi lo.

May 27-28, 2016 kha Chin Refugee Committee (CRC) nih workshop (ceihhmaitinak) an tuah i, zan khat riak in ka va kai ve. Hi tan ahhin UN-HCR le a dangdang in holhlet zong an i tel. Ram thumnak lanhnak kongkau ah, “Chin ralzaam caah caantha caanrem a tlawm tuk cang, ruahchannak a tlawm tuk cang” ti a si. “Chin ralzaam caah ram thumnak lanhnak kutka a bit tuk cang caah pumpak cio nih kir ding le hngah ding hi biatak tein ruah a herh cang. Anmah UNHCR nih cun hramhram in nan ram ah kir dih u ti kha an phung a si lo nain Chin ralzaam caah cun hnabeiseinak a tlawm tuk cang. Ralzaam sinak fiang tein a langhter khomi le a harsa tuk hringhranmi, zohkhenh lo awk tha lomi ca bel ah ruahchannak a um—a lan kho ding cu kan i bengbai te lai,” tiah CRC Coordinator Khun Sang nih workshop ah cun a chim. Hihi Malaysia Chin Ralzaam lawng nih kan tonmi si loin India lei in Chin ralzaam zong nih an tonmi a si.

BANGLADESH-MYANMAR-UNREST-REFUGEE-ROHINGYA

2016 April tiang ah Malaysia UNHCR nih regis-ter a tuah cangmi ralzaam hi 155,000 an si i cu chung ah Kawlrammi 140,000 renglo an si. Chinmi lawnglawng hi 45,300 kan si, ti a si. Kan tam taktak si. Hi ahhin UNHCR nih register a tuah lomi Chinmi kan tam ngai rih fawn tikah Chinmi dihlak Malaysia ah ralzaam dirhmun in aa dormi hi kan tam ngaingai rih tinak a si. Cu tluk in kan tam rih nain a lanhnak lei ah kutka a bi tuk cang. I tenh len hmanh ah luh khawh ding ah a har chin lengmang ding in ram thumnak lanhnak lei tawlreltu le holhlet pawl nih an chim, anmah lila zong an lung a dong ngaingai.

Hi a cunglei CRC workshop kong ka hun langhtermi hi atu lio Malaysia ah a ummi Chin ralzaam kan dirhmun tak tlawmpal a langhtertu a si lai ti ka ruah caah a si. Zei si hmanh ah, kan kir lai maw kan hngah rih lai timi hi cu ralzaam dir-hmun in a ummi pumpak cio biakhiahnak a si ko—nain lanhnak ding caah ruahchannak cu a tlawm bak.
Malaysia Chin ralzaam caah lung a fak tuk ka timi cu ngakchia tete caah hin a si. A ruang cu hmai lei an sianginn kainak kong hi a si. Malay-sia Chin ralzaam hngakchia caah Chin Student Organization le a dangdang sianginn tete an um nain hihi an hmailei nunnak ca tiang ah i rinh awk a tlak thai lo. A lan khomi caah cun san a tlai tuk ko nain a lan kho lo ding caah cun chikkhat thadit i damhnak bantuk khi a si men lai. A ruang cu cozah nih a theihpimi a si lo. Kum 16 a tling cangmi caah a kai an huam theng ti lo, an mawh lo. Cu si tikah Chin hngakchia a vaivuan ding an tam tuk te lai. Ram thumnak lanh khawh lonak nih Malaysia Chin ralzaam kan fale, kan mino tampi fimthiamnak lei in a kan filfokter lai ti cu a fiangmi a si—atu in kan fa-naule hmailei an fimcawnnak caah lam a bit tuk ahcun hmailei Chin miphun ca tiang hmanh ah hihi a poi ngaingai ding a si te lai tiin ka ruah. Hi kong ruah ahhin lung a fak, ngaih a chia.

?????????????????????????????????????????????????????????

Ka kir lai ti zong ahhin i laklawh a si thotho. Pumpak kir kong ahhin cun a buai tuk ding cu a si lai lo nain chungkhar ning in kir ding hi a har ve thotho. Ralzaam sinak a fiangfai bak komi kirnak ahhin UN lei in tawlrelpiaknak lam cu a um ti a si—nain hi lam in kir ding ahhin hna a hnok ngai hoi—tuahto ding le a herhhai buaibaipi ding tete a tam tuk pin ah kan ram va phaknak tiang lawng bakbak a si. Mah pumpak phaisa in kir ding ahhin chungkhar caah cun a fawi lo. Lailei ah an innlo an zuar dih cang. Hmunhma an ngei ti lo. Cu pin ah kirnak tangka kong ah a harsa fawn. Kir hnu i innlo hun i tuaktannak caah a fawi hoi lo. A laklawh tuk hoi.

Kir rih loin kan hngah phot ko lai ti hi mi tam deuh ruahnak zong a si men ko lai nain a cunglei ah kan langhter bantukin ram thumnak lanhnak ding innka a bi tuk lawmmam hoi. Kir dih u tiah UN nih tinak nawl an ngei lo. Nain lanhnak caah siseh, thongtla le a dangdang tawlrelnak ah lam a tlawm tuk lawmmam cang fawn. Zei lam dah kaa thim lawlaw lai tiin lamte ah lungrethei vansang ngai in kan i vamh lio a si.

Mahti lungrethei le vansangau ngai in Malaysia Chin ralzaam dirhmun um lio a si tikah Lai lei in tangka hun cah te pawl zong hi Lailei khuasa le chungkhar nih nan i thlachiat deuh a hau. Khua in siseh, Khrihfabu le mibu cawlcanghnak tete in siseh bawmhhalnak kong zong ah nan i thlachiat deuh a hau. Zaangfak taktak kan si lio a si. Kanmah kong hmanh kan i ceih khawh lo lio, kan lung a vaivuanh lio, biakhiah awk kan i harh lio a si. Thawngthachimtu le Evangelist pawl zong nih cutin, khatin tiah sikcaak phunphai le a hro in hro phunphai in nan kan awt len awk kan si lo lio a si—thazaang pek kan herh lio, domhtlaih kan herh tuk lio le thlacampiak kan herh tuk lio a si.

Malaysia ah Chin ralzaam dirhmun in aa dormi zong nih biatak tein khua kan ruah le kan hmailei kong ah biakhiahnak dikcak tuah kan herh lio a si. Malaysia ka rak phak cu kaa ngai chih bak tiah lungdong in i sonhtarh len caan a si ve hlei lo. Kan phanh ko cang caah atu kan sining le kan dirhmun vial tiang lawng in kan si awk a si lo—tangka kawlhawl le tangka khon te pawl ah kan fel deuh i ka kir zong ah tiin kirnak ca le hmailei khuasaknak hrangtlai kho ding in kan i hneek a hauh lio a si tiin ka ruah. A hlan kan si tawnning bantuk sawhsawh nakin a let in kan tuankawl le kan i timhlamh a herh ve. Kan pawcawmnak le kan minung sinak cu kanmah lila biakhiahnak ah aa hngat ko caah fel tein kan nun ahcun hmailei kanmah ca a si ko i zei ruat loin kan um sawhsawh ko ahcun kan lungretheihnak a zual chinchin lai, tinak a si ko.

Minung sinak ahhin kan tha a der bik lio, kan lung a dongh bik lio caan ah kanmah sining i hmuh khawh hi a rak biapi tuk. Kan der bik le kan ruahchannak a dongh bik caan hmanh ah hmailei kan nunnak ca le kan dirhmun caah timhlamhnak ngeih khawh hi teitu hna lam a rak si tawn. Lam canceo ah laklawh ngai in Malaysia Chin ralzaam nih kan nunnak khuallam kan peh cuahmah lio ah hin kan minung sinak a langh awk a si i kanmah he aa tlak bik biakhiahnak kan tuah awk a si. Laklawh nun in kan luatnak ding ah a fekmi pumpak biakhiahnak a herh bik lio a si rua tiah ka ruah.+++

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: