Malaysia Chin Refugee Kawlram A Kirmi minung (2) Tlaih An Tong

0

Chin Refugees httpswww.malaysiakini.comnews431949 on Twitter

Salai Josephbawi|TCP|August 14

1988 Kawlram buainak ruangah Kawl Ralkap Cozah nih hro le tlerh, porter phorhter le ningcang lo in thah le nawn tiang a rak si tikah ei le din a har lengah thih tih phan ah ramdang rak zam cio a si. 2013 pin lei Malaysia le India um Chin Refugee hna caah UNHCR lei ruahchannak a um tilo ti theih hnu in ralzam cheukhat cu a tanglei siseh, vanlawng in Kawlram lei a kir mi an um pah tiah theih a si. Cu Malaysia in Kawlram a kirmi lakah Hakha Dawrthar sang um Salai Van Ceu Thawng (28) le Mindat mi Mai Om Hlu hna cu Yangon Airport ah Passport deu nan i tlaih ti ruangah June 10, 2018 11:00pm tluk ah Milu lutchuak zung (Lahwakah) nih an tlaih hna tiah theih a si.

Credit: Times of Chinland June 28, 2018

“Ka fapa hi Refugee in February, 2012 ah Yangon-Mesot-Thailand in Malaysia a va phan. UNHCR Card zong an ka pek i caan a dih (expired) lengah Chin refugee caah ramthumnak lan a hartuk tiah lungdong in a ka chonh caah June 10, 2018 ah a rak kir i Yangon Airport a phak zan 11:00pm ah an tlaih. Falam peng ummi minung Puaisa nih a cung lei tlun khawhnak caah an tlaihtimi nu Mai Om Hlu le a dang Passport a tuahpiakmi hna a si i Malaysia Migration hmanh nih tlaihlo in Kawlram a phak hnu in an tlaih cu Embassy, Palek le Lahwahkah karlak ah zeitin dah rian an tuan ti ka fianglo” tiah tlaih a tongve mi Van Ceu Thawng a pa nih The Chinland Post ah a chim.

“ Thong atlaknak thla (3) leng a si cang. June 26, July9, August 2, August 12 ni hna ah biaceih zung nih voi 4 an kan auh nain July 9 lawngah Lahwahkhah bokhat nu a ra. Lahwahkah nih Airport an tlaih lio ahhin min thu an ti le zei a si ti theihlo in a thutmi cu a si I cucu U Ngai Sak zong nih min nan thuttermi na relter maw? Van Ceu Thawng zong nih A fiang maw? Min na thutter lio ah ahodah hmutu a um tiah a hal tikah Lahwahkah nu zong a let kho setsai lo tiah an ka chim. An tlaih lio ah nau apoi lio Laimi nu a telvemi a um nain nau he thongtlak ding a buaithlak an ti le an thlahmi a um. NLD Cozah nih thlen caan a si ee, Malaysia Thailand ningcang lo riantuan le refugee pawl kir u tiah a au, tangka ngeihning aa khat lo ruangah kir caan tuan le tlai phung a si. Hi bantuk Mi ca himnak a pemi phung silo in sualnak lawng kalnak upadi a hmang rihmi cozah cu Ralkap Cozahnak in an zual deuh, a Kawl Cozah hrim hi cu zumh an har” tiah a biapeh ah a chim.

Kawlram a kirmi Illegal Migrants       Ph: Malaysia Myanmar Embassy

Sihni a tuanpiaktu U Ngai Sak nih “ Sual an phawtnak hna hi phun (2) lahwahkah 13(1) le lih le hrokhrol in riantuannak (468, 420, 471) ti bantuk a si i Amakhan piak khawhmi a si lo. Kan hramthok lawng a si rih. Biaceihzung nih upadi ningin an tuah ahcun upade ningin kan kal ahau ko. A si nain ka duhmi cu CNF le Chin upa pawl he ka chimh cang hna. Rampi dirhmun in chimrel ahaumi a si. Hi kong hi pumpak he aa pehtlaihmi a silo, kir aa timmi Chin refugee zapi he aa pehtlaihmi a si. Cucaah Cozah nih sualphawtlo dingin ceihhmai ahau, cu a silo ahcun lih in an rak kir cio te lai. Ramkomh Cozah, State counselor sin ah phakpi ahau. Cucaah CNF Dr.Lian Sakhong nih Cozah he nan iton tikah nan chim ahau ka ti hna. Hi bantuk dirhmun a voikhatnak Biaceihzung kan phak cang caah upadi ningin ceih cu a hau lai. Sualphawtnak pahnih a si lengah Lahwahkah lei an rat lo lengmang tikah biaceihzung cakuat maw an hmuhlo, an imanhlotuk maw a si cu theih lo. Ninga ni hi Lahwahkah he cun Aug 17 an kan chimh than. Biaceihzung lei he cun a buainak a um lo. Chin refugee tlun caan a phak sual tikah hi bantuk tlaih khih a um lonak hnga Ramkomh Cozah rianngeitu sin chim izuam ahau” tiah The Chinland Post ah a chim.

Chin ramkulh Social Minister U Pau Lun Min Thang nih “ Chin refugee a rak kirmi an tlaih hna timi kan theihmi a um lo. Cozah nih aa tlaihnak hna a ruang cu a um men lai. Chin ramkulh Cozah nih Chin refugee pawl anmah lungtho tein an rak kir sual ahcun khuasaknak inn le lo caah hmunhma kan tuaktan piak hna lai timi lengin zeihmanh kan ceihmi a um rihlo. An pawcawmnak tiang cu ramkulh cozah dirhmun in tuahpiak kho mi kan ngei lailo. Atu Malaysia an tuah cuahmahmi Chin Refugee Consultation meeting zong nih Cozah ai-awh in tlaihmi an um lo. Anmah lungtho tein a rak kirmi hna caah hmunhma kan tuaktan piak hna lai timi lawng a si” tiah The Chinland Post ah a chim.

Refugee kirnak kong he pehtlai in Pu Zo Tum Hmung nih “ Malaysia le India Chin Ralzam nih Kawlram Kahdaihnak 21st Century Union Peace Conference hnatlaknak hngakta a thatnak cu 1. An kir tthan tikah himnak (safety) a um lai, 2. Limhang ngei tein an kir lai (dignified return), 3. Tthutumnak le pawcawmnak tiang ruah piak an si lai. Cucu ramdang le UNHCR Geneva nih an tuah tawnmi a si. UNHCR nih hramhram in kirter a ngahmi a silo. UN phung hrimhrim ah Ralzam pawl an ram kir an duh ahcun anmah duhthiamnak le thathawhnak lawngin kirter khawh a si. (Repatriation must be voluntary return)” tiah August 13, 2018 ah a facebook ah a langhter.

August 13-15, 2018 tiang Malaysia khualipi Kuala Lumpur ah CNF upa tel in Chin hruaitu pawl Chin Refugee Consultation meeting cu tuah cuahmah a si i UNHCR nih June 19, 2018 ah Chin Ralzam Zohkhenhnak donghter ding timi biathanh a chuahmi cungah ceihhmainak le zeitin dah Chin refugee pawl kan itawlrel lai tiah an ceih cuahmah a si.

Malaysia ah Kawlram phungning lo riantuantu 500,000 tluk an um I culak ah 200,000 fai lawng passport an ngei, Thailand ah Kawlrammi sing 50 leng le passport a kenmi sing 22 fai an si (6 July 2017 Irrawaddy) tiah theih a si. Cu ning cang lo le refugee dihmun in a ummi vialte cu Cozah thar a kai in a lak in kirnak nawl an pek hna i June 29-Nov. 27th, 2017 tiangah Kawlrammi 150,000 leng Thailand in an rak kir bal. (Dec.1, 2017 Myanmar Time). Malaysia um Kawlram mi zong a cung lei rat khawhnak caah Kawl puaisa, Chin puaisa pawl sin minung pakhat Malaysia Ringgit 1500 fai dih in passport deu an ser I an kir pah ko tiah theih a si.

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: