Myanmar ram ralzaam buainak le India

The Chinland Post | 2022 May 24 – A luancia kum laifang hrawngah ralzaam 29,000 leng cu India ram, Mizoram State nih a cohlan hna i a zohkhenh hna tiah Mizoram thawngzamh The Sentinel ah an ṭiami capar nih May 19 ah a langhter.
Hramhram in uknak lak a si hnu ah India cozah nih Myanmar ram ah a ṭuanmi rian pawl ralring tein a tawlrel. Inn le lo saknak training tiang Myanmar ram chungah a tuah i, ram hnih pehtlaihnak a thar in sersiam ṭhan loin atu pehtlaihnak ning tein um ding hi a tak rianṭuannak a si deuh tiah an langhter.
Cucaah, hmailei a rianṭuqn ding cu Myanmar mipi hna bawmhnak kha hmaithlak in biaruahnak le tawlrelnak hi a si tiah aa ṭial. 2022 India budget ah bawmhnak pek ding in India cozah nih Rupee sing 600 rii a rak khiah. A luancia kum lioah Myanmar ram Democracy tha a ṭhawn khawhnak hnga India cozah nih a ṭhami training pawl a bawmh tiah aa tel.
2017 kan zoh ṭhan a si ahcun, Rakhine ram ṭhanchonak caah ram hnih in hnatlaknak minthut an rak an ngeih bantuk in Rakhine ram ralzaam an dir ṭhan khawhnak hnga caah inn 250 sakpiak a si tiah a langhter fawn. 2018 ahcun, ram hnih ramri 16 kilometres chungah ram hnih mipi hna nih zalong tein an i chawh khawhnak hnga ramri lonh hnatlaknak min an rak thu. Tu bantuk in tawlrel piak an si caah Myanmar rammi hna nih India ah fawi tein an i thlop kho.
Sipuazi lei pehtlaihnak a naihter chin khotu a biapi rianṭuannak pakhat cu ram hnih mipi hna pehtlaihnak ṭha deuh an ngeih khawh nak hnga bawmhchanh hi a si tiah a chim. Ti lam, tlanglawng lam lengah vawlei lam a ṭhat deuh khawhnak hnga tuahpiak an herh tiah aa ṭial. Cuti kan tuahpiak hna a si ahcun, mipi le mipi pehtlaihnak le thilphorhnak hna a bawmh chin khawh lai tiah a langhter.
2020 May thla ah Covid – 19 khamhnak sii, thilrii pawl cu a voikhatnak kuat an si i 2021 October thla lai hrawngah a voihnihnak kuat a rak si. Cu chungah, Covid khamhnak sii sing 17 hlut an si tiah a chim. Cucaah, Myanmar ram ah tuah cuahmah a simi Kaladan tiva project hi a biapi tuk tiah an telh.
Paletwa in Zorin pi tiang sermi lam hi a tlamtling ngai cang, lam tuah a dih bak in India nih aa zuamnak a tak ah a cang lai tiah aa ṭial. Cucaah, Myanmar he pehtlai in India ram a dirhmun fiang tein hmuh khawh a si i India ramdang lei zung biachimnak nawl a ngeitu zong nih Myanmar ralkap nih hramhram in uknak a lak hlan ah hitihin a chim.
“Covid zawtnak he pehtlai in a chuak dingmi sipuazi le ngandamnak lei kong ah Myanmar mipi hna caah India nih pehzulh in a bawmh rih ko lai” tiah a rak chim. Cun, January thla thok hrawngah India ramdang lei Minister nih Myanmar ram a tlawn lioah Covid khamhnak sii sing 10 a rak bawmh chap tiah aa tel.
Atu ahcun, China ram nih covid khamhnak sii he pehtlai in ralkap cozah he tlangcung hriamtlai phu he a bawmh caah India zong nih Covid he pehtlai in Myanmar nih bawmhnak a hal ahcun zeitik caan poah bawmh ding a si tiah capar nih a langhter.
Cucaah, a tulio Myanmar ram buainak ruangah a zaammi hna pawl he pehtlai in India cozah caah a lam a um tiah aa ṭial. Myanmar ram mipi hna bawmhnak pek chin khawhnak ding caah a tulio zulhphung kha zoh ṭhan a herh tiah aa ṭial. Cun, ram hnih nih raltuknak lei nawl ngeitu pawl he biaruahnak tuah ṭhan a herh tiah a chim.
A caan a rem tikah, SAC ramdang lei Minister kha India ram ah kan sawm lai i ram hnih ramkhel kong biaruah a herh tiah a chim. Zeiruang kan ti a si ahcun, India ram i an hmailei ca zulhphung ning cun Myanmar ram hi a biapi tukmi dirhmun ah a um. A hlei in, thilphorhnak ah a biapi tuk timi kha ralrin a hau tiah a langhter. Myanmar ram hi India caah Southeast Asia sinah a lam onnak a si tiah aa ṭial.
Cun, Myanmar ram hi India nih Bangladesh ram a rannak in a pehtlaih khawhnak hmunhma a si caah ram hnih miaknak zoh chih buin rianṭuanṭi a herh tiah The Sentinel capar nih a langhter.