Na Tuarmi Harnak Ruang ah Na Lung A Dong Maw?
James Ceu Lian Thang| Chin Digest Vol.2, No.6 (2016 December| Atu lio hrawng kan umnak (Kalay) hrawng cu tuarnak le fahnak a ingmi mi tampi hmuh ding an um. Chungkhar khuasak kong ah le sualnak phunphun nih a chuahtermi buaibainak ruang ah sivang in a um deuhmi hna an si. Cu hna lakah micheu khat cu keimah pumpak he naihniam ngai in a ummi an um i, keimah lei in hnemhnak bia kaa khat tal va chim ve a haumi an si. Asinain an harnak le tuarning rup in hnemh ding ning ruahciami le chiahcia mi ka ngei fawn lo; mi hnemhnak lei cawnnak zong ka ngei fawn lo tiin kai biatak kho lo. Kam khat lei ah zoh sawh awk le an tha fawn lo; tuah khawh mi dang ka ngei tiin kaa hmu fawn lo; zeitindah ka tuah lai timi biahalnak belte atu le atu ka lung ah a chuak.
Caan nih a pek bantuk in December 5, 2016 cu annih chung i nu bik he kan i tong ai; biahram van thok dan ding zong ka thei bak lo. Zei ka thei lo, na lungretheihnak le na sivanghnak hi kan ceihpi ding phun a si lo, kaa tel nakding a um lo tiphun khin bialam ka vaat. A mithmai zong tha tein ka zoh lo. Ka thutning zong kaa biatak lo; zei paoh hi pakpalawng a si, na tuarnak le na fahnak zong hi pakpalawng a si i, kei, hnangam tein ka ummi zong hi pakpalawng a si ve, kan i khat ko ti lungput khi ngeih kaa tim. Cu vial ahcun amah nih bia a hon thok. Vawleicung ah zangfah um bik le a tuar bikmi muihmai he a hun ka zoh. Hiti ka si bu ah maw zei thei loin naa umter; hawi tong kan tong lo, kanmah bang an um ti lai lo, hong kan bawm hram ko ti phun in a um. Cu cun ka thut sia ka vun remh – a herhning paoh in ka cawl lai tiah.
A chim a chim i ka thla a lau chin lengmang. A tuarning a fahzia, aho nih an theihthiam piak lon-ing, a ningzah zong a celh lo zia, a si a vangh tukmi vialte cu pakhat hnu pakhat in a ka chimh. Ka theihcia zeimawzat zong a hon nolh than tikah cun a hmual a hun fak deuh ngai. Hmakhat lote cu hon tahpi vurmar ka duh, a duh ah zei paoh tlung seh tiin au le khuan zong ka lung ah a chuak.
Ummm…asinain thil sining a donghnak lei sang ah cun a phi a hong pawt bantuk in ka theih i Pathian nih lai a relning le khua a khanning pawl hna a thar in ka lung ah an hong chuak than.
Israel mi hna cu Egypt ram ah sal an tan tikah an ngan a fak ngaingai. An miphun ningpi in sal sinak in an um tikah a har laining hi ton bal lo ahcun tuaktan khawh a si lo. Cucaah Israel mizapi hna nihcun a sertu hna Pathian sin ah cun luatnak caah lungthin dihlak in thla an cam i an nawl lengmang. Pathian nih an harnak le tuarnak cu a theihpiak hna tikah an halmi cu a hnatlakpi hna, asinain a lung a tongmi minung pakhat a chuah hlan tiang a hngahter rih hna. An thlacamnak a leh hna lecangka in Moses cu Bawipa nih a zohkhenh i amah duhmi nun a ngeih khawh nakhnga kum 80 chung a cawnpiak; Egypt ram chung ah kum 40, ramlak tuu conghnak hmun ah kum 40 tiin nun a cawnpiak. Hi chung vialte cu Israel mizapi cu sal sinak hmun in an rak hngak rih ko. Cun Moses cu Bawipa duh mi nun puitling a ngeih hnu ahcun Bawipa nih Israel mizapi cu amah hmang in sal sinak in a luatter hna.
Ka hmai a tomi kan nu bik cu zeidang kong in bia vun tan ding ka hngal lo nain Moses cung ah Pathian riantuan daan hmang in a bia ka vun tan ve. Atu na tuarmi le na harnak hna hi Pathian hnatlak lawngte in a kalmi a si ko i, hawi hmuh ah dotla a si lo hmanh ah Pathian nih rem a timi a si caah i lawm ko, na fa hi a nun a puitling hlan le a lung a fim hlan cu na ngeih an chiatter ko lai, chimh le cak khawh a si lomi hi khuaruahhar a si lo, a caan hi pek deuh a hau i a si. Hiti i a ummi zong hi harnak le fahnak ah ruat hlah, a lung fimnak lam dawh a si hih tbk. in ka zai.
Na lung a dong maw? Pathian cu a lung a dong lo, zeitluk in kan sual ko zong ah a kan hngah, dawtnak he a kan hngah ko, na fa hi aa chir te hrimhrim ko lai. Atu thil na tonmi hi mi nihcun vanchiatnak a si an in ti lai, a si hrimhrim lo, Pathian riantuannak phunkhat a si. Minung nih-cun voikhat ah zei paoh tlamtling dih seh ti kan duh, asinain Pathian nihcun Israel mi luatnak caah kum 80 bak caan a hman. Pathian nihcun kan lung a fim hlan lo, kan i chir hlan lo a kan hngah ko. A ule le a pale nih chimh huam ti hna hlah hmanh sehlaw amah tein a ton cuahmahmi hmang in aa chim cuahmah ko. Minung hi kaa in chimh khawhmi le huamsam tete in nun in chimh khawhmi phun kan rak um. Nangmah lei in cun daite le a kelte tu in um ko law, na fa hi amah tein a lam aa khirh ko lai, a umkalnak kip ah Pathian nih lam a hruaimi a si. Atu thil a tuahmi zong hi nun a cawnnak a si ko, a lung a fim nakding le nu le pa dawtnak a theih nakding caah lam tha bik pakhat a si ko ee…… A mit au a phing deuh. A vun i biatak deuh ti cu a zeizong ah a lang.
Cun lakphak cu a kaa thumnak veve kan vun din hrawng khin, bia chim ding artlang in a dir komi chiah sawh cu tiin ka hun thok than. Minung hi kanmah he aa pehtlai cangmi an si ahcun aa hlaw in aa kaltak ding kan si ti lo. Mitha veve hmanh i theihthiamnak nun, i hmuhthiamnak nun kan ngeih veve lo ahcun kan i rem kho lo. Cun, mi tha lo veve zong aa theithiam i a nun a puitlingmi cu siarem tein an i hawikom kho peng ko. Na ral lawngte sual va puh in a chiatnak lawngte mawh va phurh ti hlah, a chambaunak le a chiatnak na theihmi tu kha theihthiampiak le inpiak thiam zia tu vaa i tim. Nihnak le nuamhnak a si lomi thil na tonmi paoh harnak le fahnak ah va ruat dih hlah, nun cawnnak le hneksaknak phun in va ruat hna law, in khawh le tuar khawh tu vai zuam.
Ka nu, atu na lungretheihnak vialte hi hmailei i sithatnak deuh na hmuh khawh nakding caah Pathian nih a onhmi le ton an sianhmi thil a si caah nun puitlinnak lei hi zuanhnawh law, na fa zong nih, aho paoh nih nan tonmi hi a tha lei in hmuh khawh i zuam uh. Atu ah thil tha bik na duhmi le thluachuah nun duhdimnak zong hi hmailei kan techin hna lawng nih an co khawh rua lai ti hlah, atu na nundam lio hrimhrim ah Pathian nih pek dih hna an duh. Cucaah a herhmi cu nun puitlin ngeih lawnglawng hi a si. Chungkhar nuam tein khuasak le hnangam tein nih le khek in cabuai pakhat ah rawl eiti khawhnak zong hi voikhat ah a ra colh dihmi a si lo. Lungfim dih hnu, nun puitlin hnu ah a rami a si caah a caan hngahthiam le zoh thiam a herh. Voikhat ah zei paoh na hmuh lomi hi na lung-dong hrimhrim hlah. Hi bantuk harnak le zuamcawhnak nihhin lungfimnak le nun puitlinnak lam an hruai hna lai caah a caan a phak tikah cun nun lawmhnak cu nan hmuh te hrimhrim ko lai ee…
Pathian nihhin buai cercur in kan um hi a duhmi a si lo. Kanmah nih thil tha kan duhning nakin Pathian nih a kan duhpiakning hi a letlet in a ngan deuh. Pathian nihcun nun nuam tein le ruahnak tha he hnangam tein um peng hna seh tihi a kan duhpiak. Asinain kan nun a puitlin lo ahcun a ngei khomi le a hmang khomi kan si lo; Moses zong luatnak latu ding ah kum 80 chung har le fe in nun a cawng, ramlak i kum 40 chung tuu a khalh lio lebang ah cun mi nih vanchia pa, zangfah ummi pa tiin an hmuh lio caan a si. Cucaah na tonmi paoh hi Pathian nih zeidah tuah a duh timi hngalh khawh kha i zuam (fak pin hal lengmang) law, a lungdongmi si loin teinak a lami si ding hi i tim zungzal.
Cuticun, kan thawpi kan chuah veve. Suimilam pakhat tluk caan kan hman cang caah lawitak cu ka duh pah cang. Kan nu cu lawmhnak in a khat i thinlung taktak le hnangam ngai khin ‘kaa lawm tuk ee…’ tiah ka min char pah cun a chim len. Kei zong ka lau pah bantuk. Kan i tonka ning ka si lo tikah kaa zum pah lo. Asinain Pathian duhnak a si ti kha ka von i fiang. Bawipa nih a kan zangfah caah kan nu he kan i tonmi cu sullam a ngei ngaingai i anih zong hnangamnak a co ti khi ka hmuh tikah keimah pumpak hrimhrim kaa lawm tuk ve. Cucaah hi thil ka tonmi kan hrawm ve hnanak cu a si. Bawipa nih thluachuah in pe ko hna seh…Amen.
About The Author
