Ramdang in Kawlram tlung ding nih Facility Quarantine kong hngalh awk

0

Photo By; Frontier Myanmar

By; Salai Mang Hre Lian

Biadomh: Tuluk ram Wuhan in a chuakmi Covid-19 pulrai zawtnak cu World Health Organization (WHO) nih aluancia March 13 in vawleicung ah karhmi zawtnak (Global Pandemic) ti in thawng a thanh. Vawileicung ram in a luatmi an um lo ti tluk a si. Zawtnak an ton dih. Thih lonak tampi a chuahpi. Minung le minung fawite in aa chawnh khomi a si caah ‘tih’ a nun khun. Cu khamhnak ah caah cozah kip nih rian an awt. An ram dihlak ah phihkharnak a tuah. Vawleicung khual tlawnnak vialte an phih dih. Zeiruang ah ti ahcun zawtnak a karh lo ding ahcun ‘ralrin’ hi biapi bik. Ralrinnak ah a herhmi tuah cio a si. Cu lak ah aa telmi le harnak tong bik cu ‘khualtlawng’ kan si. Cu lak ah kei zong kaa tel ve.

Pumpak Hmuhnak: Pulrai zawtnak hi a zorlei cu a panh. A thiang dih lo caah ‘ralrin’ a herh. Cu hmanh ah ramleng lei in milut chuak ralrin hi vawleicung ram kip nih an tuah. Kawlram zong ah ramchung ichawnhnak (local transmition) cu a um ti lo tluk a si nain, ramleng in luhchuah cu ‘ralrin’ ruang ah saupi tawlrel a hau rih men lai. Hi hnu thla tampi zong ah hi ralrinnak caah tuahmi Facility Quarantine hi a um rih lai dah. Cucaah ramdang in kawlram a tlungmi caah hngalh a herh tiah ka tonmi, ka hmuhmi chung in tlawmpalte ka langhter lai.

Mah le umnak ram: Kan i tapnak ram in Kawlram tlun kan duh tikah umnak ram cio i Kawlram Embassy le Consulate kha pehtlaih ding a si. Cheukhat cu Kawlram Embassy a um lonak ram zong a um. Cu tikah cozah nih mah le umnak ram he aa naih bikmi Embassy ah thawngthanh ding kha zapi a kan forhfial. Nanmah le ram cio Embassy pehtlaihnak nan hmuh khawh lo ahcun Kawlram ramleng pehtlaihnak (Ministry of Foreign Affair) nih thawng a thanhmi zulhdawi lengmang a tha.

Embassy he pehtlaihnak: Kei Thailand in a rak tlungmi ka si caah Thailand kong lawng ka chim khawh lai. Kawlram Ministry of Foreign Affairs thawngthahnak in Thailand in aa tapmi pawl nih Thai ummi Kawlram Embassy pehtlaihnak thawng a thanh. Embassy nih thawng an kan halmi cu;

  1. Ka min tling le ka pa min
  2. Thailand ka umnak Address tling
  3. Khualtlawnnak Passport number le cahmai Copy kuatding
  4. Kawlram ah zungzal umnak Address tling
  5. Facility Quarantine tik ah Cozah tawlrel mi Facility le Hotel ah duhmi i thim ding (Theihawk: Embassy nih Hotel a man buaktlak lawng in an theih. Cun Facility Quarantine ah zeidah a herh tbk pakhat hmanh thawng an kan pe kho lo. Rangoon nan phak in aa fiang te lai ti lawng a si)
  6. Tlun ka duhnak a ruang (Tourist maw kaa tap, sianginn kai in maw, riantuan in .. tbk)
  7. Tlun hi lakhruak tuk in a herh maw ti mi biahalnak (Tlung ding min aa pe mi an tam ahcun; dam tuk lo mi, upa deuhmi, tangka lei harsa deuh mi tbk. in papeknak an tuah)
  8. Visa dih/luan nak sau maw (mah hi papek ah an i tel)

Relief Flight: Vanlawng cu cozah lawng nih tulio cu a tawlrel rih. Ministry of Foreign Affairs nih cun Thailand, Korea, Malaysia, Singapore le Tuluk in cun zarh khat voi khat tal ka tawlrel lai a ti nain nihin tiang a tawlrel kho lo. Cun vanlawng man hi i thawh pah in Airport ah pekmi zong a um i Embassy nih an zuarnak hmun zong a um.

Mah le ram cio an i dang: Cheukhat ram cu an ram in a chuakmi nih an chuah hlan ah Covid-19 in ka luat ko timi Certificate a hal. Cu tikah test i tuah a herh tikah tangka a dih. Abik in na umnak ram in Direct in Kawlram a zuangmi si loin, Transit a herhmi ram pawl a hal hna. Direct a tlung i a halmi ram zong an um ti a si. Tck ah Hong Kong in Kawlram a tlungmi cu Covid-19 in an thian lawng ah an tlung kho. Mah tikah cheukhat cu harnak kan tong kho. Mah caah cun tlun a duh i Covid-19 Test nak tangka a ngei lo mi, Test nak lam a har a si cun mah ram ah a ummi Embassy bawmh hal khawh a si. Embassy nih ‘theihpinak Certificate’ pek ahcun tlunter khawh a si.

Kawlram phanh in Quarantine: Ka chim cang bang in cozah tawlrel mi Quarantine phun hnih in a um. Hotel Quarantine le Facility Quarantine. Hotel Quarantine cu ka um lo caah ka thei lo. Nain Rangoon Airport ah thawng ka hal hna tikah – cozah he hnatlaknak a ngeimi Hotel ah Quarantine duh ahcun nikhat ah Ks. 40,000 in aa thok. Ei rin dih a si. Quarantine hi cozah nih a khiahmi cu ni 21 a si. Nain phanh ni le chuahni kha a telh lo caah dihlak ni 23 a si kan ti khawh.

Facility Quarantine (FQ): Hotel Quarantine in ni 23 um cun sing hra tal cu a dih. Cucaah tam deuh cu cozah nih a lak in cawmmi Facility Quarantine kan i thim. Facility Quarantine umnak cu mah nih thim a ngah lo. Rangoon na phak in a lawnnak paoh ah kalpi le chiah a si. Facility Quarantine kan um lai caah zeidah timh lamh a herh tiah Embassy kan hal hna tikah ‘kan thei lo, Rangoon nan phak in an i chimh hna lai’ an ti caah tlawmpal kan ruahning he aa dangmi a um.

FQ hi a phun aa dang cio. Cheukhat cu Aircon a umnak zong a um. Nain tam deuh cu Aircon zong um lo, thutdan le cabuai zong um lo. Ni 23 tluk tuang bak ah caan hman a si tikah a fawi lo. Cun lengchuah zong a ngah lo tikah thut le ih le dir lawng a si tikah a fawi lo ngai. Minung pahnih khaan khat ah chiah a si i, innhmai i longmi hmun ah laam len khawh cu a si. Nain kar 50 ah len a ngahnak cu a dih tikah ihel ding lawngte a si. Kal khawhnak ri aa ser dih caah, mah ri cu lonh a ngah lo.

Ni khat ah rawl voi thum pek a si. Zingka 6 am ah breakfast pek a si. Cucu buh kio, cia-zan, khoh-suai, mung-ngyin-kha le lakphak le changreu tiin a si. Cun chun 11: 30 ah chuncaw pek a si. Chuncaw cu buh le meh ah sa pakhat le citani aa tel zungzal. Sa hi a phuntling in an then. Na phak zan ah ei lo sa na ngei maw tiah an i hal lai. Na Room No. le pumpak number an in pek lai i chinkchiahnak an lak lai. Na ei lomi meh cu an in put lai lo.

Theih herh ngaimi cu FQ ah an chiahmi cu chantling, ihphah, puan pakhat, khiangthawng, rawl einak kheng pahnih le  darkeu pakhat, taklinh le linh lo tahnak, ticawk pakhat le saphiah bawm (saphiat aa tel lo) lawng an si. Cucaah saphiat, ha ttawlnak, haa si, kut tawlnak, mask, a linh tuk caah Fan tal cu a herh. Rian a tuanmi kha a leng ah duhmi cawkpiak fial a ngah lo. Cucaah Rangoon na um cun na herhmi kha a leng in mah le chungkhar le unau cah khawh a si. An rak in pek tik ah muihmuh le i ton a ngah lo. Counter ah an chiah lai i, rawl chanh caan ah an in pek lai. Volunteer in riantuan tu hna hi PPE hruk peng an si tikah FQ ah a ummi hi Volunteer paoh zong nih rat hnawh a si lo. Rawl chanh caan lawng ah thil rak chanh le thawng hal khawh an si.

Umnak hmun hi thilsuk tbk a ngah nain a phonak a har. Khat lei in fur a si fawn. Cucaah puan, chantling khuh, ihphah khuh hna chungkhar cah cun a tha. Ihnak lawng ah caan hman deuh a si tikah a sau cun a thur colh. Cun mah nih tisa sonak (zapi hmanding an chiah nain siarem lo), changreu, coffee le mah nih ei le din duhmi cu aleng in chungkhar le mah le herhning in icah khawh a si.

Ni 23 um a si caah phak cangka a thaizing ah SWAB lak in Covid-19 Test a si. A result cu a thaizing zingka asiloah zanlei ah a chuak colh. Na thiang ahcun na chuah lai ni 18 nak ah check a si than. Voihnih na thian cun Certificate chuahpiak a si i – mah le inn ah lawiter a si.

Home Quarantine: FQ a dih hnu ah ni 7 chung inn ah Quarantine um a herh rih. Mah hi cozah nih Home Quarantine zulh ding an thanh lengmang cang. Cun na umnak FQ ah inn na phak tikah zulhding ca cu an in pek lai i, na chungkhar le hawi le kom an damnak caah pumpak nih kan zulh cio a herh.

Donghnak: Covid-19 zawtnak cu ralrinnak ngeih lawng ah kan doh khawh lai. Cu ralrinnak caah a  biapi bik mi cu zulhphung a herhmi vialte zulh dih hi a si. Cozah zong, bu tampi zong nih tangka dih in bawmnak le an ti khawh zat an chuah cio. FQ a ummi zong nih mah le siangtawk in mah umnak cio ah bawmnak pek khawh a si.

Ka ca tialmi a fiang lomi a um ahcun pumpak Email: manghrelian@gmail.com le Salai Mang Hre Lian tiin Facebook ah pehtlaihnak tuah khawh a si.

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: