Salai Bawi Lian Mang Asiloah Thlennak Phurtu Pasaltha

0

Chin Digest| Vol.2, No.6| Salai Bawi Lian Mang cu 1995 kum CHRO tiah a tawinak in theihmi Chin Human Rights Organization [Chin Nuhrin Covo Bu] a rak dirhtu a si i, atu lio ah Executive Director rian in CHRO a hruai cuahmah lio a si. Thantlang peng aiawh in CNF Supreme Council member zong ah aa tel. US ram California khualipi ah a nupi Pi Za Par le an fanu Bawi Chin Tial, kum 9, he khua an sa. A rian ruang ah kum 2013 hnu in a caan zatceo cu Kawlram ah a hmang.

Family

1988 kum ah CNF ah a lut i, Kachin ram ah raltuk training an kai hnu in Chin ralkap a tuan. Kum 1993 kum in a dam lonak ruang ah ralkap cun aa din. Ralkap training an dihka in Kachin ralkap hi mobile battalion timi sakhan zong um loin a herhnak paoh ah raltuk ah a kalmi phu sin ah ral a rak tu. Cu lio ahcun raifanh zawtnak nih fakpi in a rak tlak.

“Ramtang kan vahvaih liopi ahcun a si i, ka zawtning a rak zual tuk caah ruah lopi in ka tlu. Siizung ah an rak ka chiah i, ka rak dam kho lo. Mah hngal lo tiang in ka rak um i, Tuluk ram siizung tiang ka rak phan. Ka hawile nih hin a thi lai tiah an rak ka ruah cang. Ka sirlei ka ih ahhin ka hmai a tla dih i, ka mit ai chin. Taksa ka rak ngei ti lo i cuticun tho kho lo in saupi ka rak um” tiah a rak zawtnak kong he pehtlai in a chim.

“Duhsah in ka hun dam i, ka hun i sersiam than. Thut le dir le kal te hna ka hun cawng than kho. Ka zawt damka hrawng ahcun Kachin ram i, a ummi  Chin ralkap pawl kha kan ram ah kan kir cang lai kan rak ti lio ahhin lamzawh nakding ah phu 2 in kan rak i then. Mah lio ahcun ‘kan kal nakding a hla fawn, nang hi na kal khawh lo caah Shweli lam lei khin va tlung ko’ an rak ka ti”

“Ka timi hna cu, ‘hmunkhat te ah nan si ah ka ra i, nan sin ah ka tlung ve ko lai’ ka ti hna. Amahbelte kanmah ralkap phung ah hi bantuk lam hlapi kan zawh tikah mi pakhat-khat ruang ah zapi harnak ton ding a si ahcun i ‘nawn’ kha si ko. Kei kha ka dam lonak ruang ah a har ding ka theih i,


‘kan phung kan lam ka theih ko, cucaah ka kal khawh lo sual si le kan phunglamning tein nan ka tuah te ko lai’ ka ti hna.

A ruang cu kha lio ah khan, kan miphun caah pakhatkhat khi kan tuah khawhmi ko lai ti hi ka rak zumh pengmi a si” tiah a zawtnak ruang ah ralkap a tuan lio i tihnung le harsatnak karlak ah a miphun le ram caah a nunnak a rak ui loning kong he pehtlai in Chin Digest ah a chim.

Salai Bawi Lian Mang cu Chin ralkap a tuan lio a hawile pawl nih si hna seh, ralkap in aa dinh hnu in CNF ah a riantuan hawi si hna seh, CHRO ah a riantuan hawi dihlak nih a dikfelnak, a rian aa zuamnak le aa tangdornak kong ah upatnak an pek i, zohchunh awk tlak pasaltha tiah an chim pengmi a si. Ralkap aa dinh hnu in CNF ah chungtel a si peng rih. Ralkap in aa dinh kum 1993 ah-cun India ram khualipi Delhi ah CNF nih a rak hunmi Publicity and Information zung ah rian a rak tuan.

CHRO- Australian Minister of Foreign Affairs The Hons Julie Bishop in Canberra to discuss issues facing the Chin people

1993 kum dongh lei ah Thailand khualipi Bangkok ah a kal i, United Nation High Commission for Refugee (UNHCR) zung ah holh let rian a tuan pah in Chin miphun dothlennak le Chinmi hna kan konglam diktak vawlei pi nih an theih khawh nakhnga ruahchannak he CHRO dirh ding in a hawile he an rak cawlcang. CHRO cu 1995 kum ah an dirh khawh.

1995 kum dongh lei ah Canada khualipi Ottawa a phan. Salai Bawi Lian Mang cu kum 27 a si lio, Canada a phanh tlawmpal ah English as Second Language timi subject in High School a kai than. A dih in Carleton University ah Ramkhel fimthiamnak Political Science a peh i, B.A degree a la.

Kum 2003 in kum 2004 tiang University of California Barclays ah Journalism in visiting scholar in a um hnu ah California ahcun aa thial. Cu chung vialte ahcun Chin miphun dotlennak le Chin miphun covo caah hmun kip ah kal in CHRO a riantuan hawi he cun fakpi in an rak tuan pah.

Pu Bawi tiah upatnak in auhmi Salai Bawi Lian Mang cu Hakha khua ah 1968 kum ah a rak chuak. Tikir khuami Pu Ngiar Chum le Tlangrua khuami Hai Nawn tiah theihmi Pi Mang Cin a si. Unau chuahpi a ngeih hna i, Pi Iang Zing, Pi Run Pen Sakhong, Pu Van Lal (tleicia), Pi Ngun Hlawn le Salai Tluang Vel Lian hna an si.

A chuahka in Falam khua ah an rak i thial i, sianginn catang taang khat a dih hnu in Thantlang ah an i thial i, tang 10 tiang a kai. 1986 kum ah tang (10) a awng i, Mandalay University ah sianghleirun kai a rak ngah nain kai manh loin Yangon ah a rak i thial. Yangon University ah Zoology Major in kum hnihnak a kai lio 1988 kum ah Kawlram buainak a chuah ruang ah ramtang ah a rak zam i CNF/CNA ah lut in miphun le ram caah a nunlam a pial hi a si.

Theiternak: Hi capar cu Chin Digest Vol 2, No. 6 (December 2016) ah rak chuah cangmi a si.

Salai Bawi Lian Mang Le Chin Digest Biaruahnak a ra zau lai…

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: