Tikir Sianginn Kum (100) Tlinnak Jubilee le Khua Lunglawmh Thlacamnak An Tuah Lai

0

Tikir Dam

Salai Josephbawi| March 20, 2019| 1925 in Mirang ukchan Cozah nih pekmi Tikir khua Sianginn kum (100) tlinnak le Khua thluachuah hmuhmi Pathian sin lunglawmh thlacamnak cu a ralaimi March 23-24, 2019 ah Tikir Thar ah tuah ding timtuahnak an ngei tiah theih a si.

“ Tikir Sianginn hmuhnak kum (50) tlinnak hi 2009 ah tuah kan rak timh bal cang nain lam le sul a chiattuk caah kan ngol than i atu 2019 ah tuah kan timh than hi a si. Kum 100 tlinnak ah kum 6 fai aa duh rih nain khua thluachuah kan hmuhmi thlacamnak he a tu tuah kan timh hi a si. Ramchung ramleng minung zali fai phak dingin timtuah a si i ramchung ramleng fanau pumpak thazang in siseh, Tikir Thar Development Committee (TTDC) tangka bawmchannak in tuah a si lai. Tikir Sianginn cu Hakha peng Sianginn pariat an rak pek lio hna ah hin 1925 kum ah mirang cozah nih Tikir khua Primary Sianginn cu an rak pek ve mi a si” tiah puai tawlreltu chungtel Pu Than Cung nih The Chinland Post ah a chim.

Tikir khua cu Thantlang peng nitlak lei Thantlang-Hriangkhan khua in meng (40) fai aa hlatmi hmun ah a ummi Kawlram Vice president Henry Van Thio te khua a si. Tikir Dam, Dawnte tisor, Lungpak le Ciriang tlang tbk hmuh dawhdawh zohnuam a umnak hmun a si i khualleng minung an tamngainak khua a si tiah theih a si.

Tikir Thar, Thantlang Peng by The Chinland Post

Tikir Sianginn Tuanbia Tawi

By Pu Than Cung

Mirang ukpen chan Pu Ram Luai khuabawi a rak si lio ah Hakha Vuanthok Bawipa nih Pu Ram Luai cu sianginn na duh maw kan pek lai tiah a zung ah a uah I a rak hal. Pu Ram Luai nih keimah lawng cun kan let kho lo, ka khua mi he ka va I ceih hmasa lai tiah a ti.

Pu Ram Luai nih a khua mi cu a pumh hna I Sianginn kan ham kho lai maw tiah a hal hna? Khuami tam deuh nih an leh mi cu kan duh lo Sianginn ngeih cu tlangrian a tam lai tiah an ti. Cu tikah Pu Ram Luai a tu le pawl a si mi Pu That Mang (Hrang Hlun pa), Pu Lian Dun (Khar Lian Pa), Pu Hre Mang (Lal Cem Pa) hna nih ka duh ko ti ko, na tufa pawl nih kan I dir kamh lai an rak ti I Vuanthok Bawipa sin ah cun kan duh ko tiah a va chimh. Hakha peng Sianginn pariat an rak pek lio hna ah hin 1925 kum ah mirang cozah nih Tikir khua Primary Sianginn cu an rak pek ve.

Pu Ram Luai nih Buaipeng khua bawi hna kha a auh hna I Tikir Sianginn ah khuakhat minung pahnih nak tlawm lo nan rak kai ter hna lai ati hna. 1925 kum Bualpeng chung in Sianginn a rak kai mi hna cu,

  1. Lian Kung
  2. Lian Hulh
  3. Za Khar
  4. Hei Vung
  5. Mang Ling
  6. Khar Ling
  7. Kil Er
  8. Than Hmung
  9. Ceih Kio
  10. Lian That
  11. Lul Chum
  12. Chiah Kulh
  13. Za Hre
  14. Heng Luai
  15. Chum Thang
  16. Mang kio
  17. Rum Lei
  18. Rung Er hna hi an si. Hin hna lak ah hin Pu Ram Luai upa Pu Ngun Khaui fapa Pu Khar Ling hi tangli aung hmasa bik a si.

1965 Sianginn hmuh kum in siang cachim tuan hmasa mi hna cu

  1. Saya Ngaih Ling ( Ralzam pa 1925)
  2. Saya Shia Khaw (Sui Zan pa -1926)
  3. Saya Kaw Kaw ( Za Hoe pa-1927)
  4. Saya Lian Ing
  5. Saya Mang Bik
  6. Saya Hnok Cin
  7. Saya Sai kham
  8. Saya Ram Hu
  9. Saya Za Hre
  10. Saya Chan Rung
  11. Saya Khua Rung
  12. Saya Hme Zam hna an si.

Tikir khua mi Pu Khen Sang (Lal Ci pa) hin ralkap bokhat in pensen in a chuakmi a si I, Farrawn te hna nih private tang sarih siang inn an dir cang Tikir zong kan dir ve hau tiah a rak forhfial hna I amah tihhruai nak thawng in Tikir private Sianginn cu 1950 kum ah an rak dirh. Sianghnakchia Mirang ca an thiam lai lo ti phan ah mirang ca a thiam mi Sangau khua mi Pu Kio Er, Vombuk khuami Pu Sai Mang, Lungleng khuami Pu Siam Kim, Thau khuami Saya Hmun Hre hna cu mirang ca chim tu ding ah an rak lak hna. Tikir private Sianginn ah siang cachim an lak mi hna cu a tang lei ah ka hun langhter hna.

1950-1951 – Saya Tial Kio ( Tum Hre pa) hi hmasabik saya tuan mi a si.

1951-1952 – Saya Tial  Kio+ Saya Tum Thang

1952-1953 – Saya Kio Er + Saya Tum Thang

1953-1954 – Saya Tum Thang + Saya Kio Er

1954-1955 – Saya Sai Mang + Saya Tum Thang

1956-1957 – Saya Hmun Hre + Saya Sai Mang

1957-1958 – Saya Lian Uk + Saya Za Bik

1958 -1959 – Saya Hniar Uk + Saya Zabik

1959- 1960 – Saya Hniar Uk sayaci tuan lio ah ah Vuanci Ral Hmung nih Tikir Sianginn cu a rak kan pek.

Tikir Sate middle school kan hmuh hnu ah siang cachim a tuanmi hna cu ka hngalh tawk ka van langhter lai.

  1. Sayaci Hniar uk
  2. Sayaci Hangkhan Pau
  3. Sayaci Thuah Kap (Amah hi Khuahlun in Vuilo ah 1968 kum ah sianginn a kan thial piak tu a si.
  4. Sayaci Zung Luai (Amah hi Sianginn dothnih pe100-pe20 ‘U’ dothnih sakding in a kan timhtuah piak tu a si.)
  5. Sayaci Than Thum Mang (amah hi sayaci Zung Luai timhtuah mi sianginn dothnih a kan sak piak tu a si.)
  6. Sayaci U Khanh
  7. Sayaci Ngunh Maung
  8. Sayaci Lian Thar
  9. Sayaci Bawi Hu
  10. Sayaci Hram Humng
  11. Sayaci U San Lin
  12. Sayaci Daw Ttin Ttin Hlah
  13. Sayaci U Kyaw Tu Reh hna an si.

Kan Sianginn cu NLD cozah kai hnu 2016-17 kum ah Sub-High School a kan pek. Cu lawng hlah Sianginn 140’-pe30’ dothnih a kan sak piak. Sianginn boarder le saya te umnak inn quarter pa (7) zong a kan sak piak.       2018-2019 kum ah khuami nih a sawng kan dirh I tangkua- tanghra kai mi sawmriat reng lo an si. Tanghra camipuai hi minung 50 hrawng nih an phit.

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: