Tuanbia tawi: Judson Siangbawi thih kum 170 a tling

Photo: imb.org
Salai Tluangkipthang| 2020 April 12 – Kawlram ah Khrihfa zumhnak a rak luhpi hmasa bik tu American missionary Adoniram Judson cu a luan ciami kum 179 ah a thi. Nihin April 12 hi a thih camtuak ni a si.
Mitampi nih Saya Judson tiah an theih i, Kawlram ah missionary rian a tuanmi lak ah a phun dang ngaimi a si tiah an timi a si.
Amah kum 25 a si, 1813 ah Kawlram ah a rak phan. Pathian thawngtha bia chim a thawk hlan ah, Kawlholh saupi a rak cawng.
Judson nih a hmasa bik zumtu a hmuhmi hi Maung Naw a si, 1819 ah Tipilnak a rak pek. Cun, nu a pakhatnak Tipilnak a rak pekmi hi Ma Min Hla a rak si.
Pathian thawngtha bia chimmi pakhat a si lawng silo in, amah hi Burmese-English Dictionary, English-Burmese Dictionary le a pakhatnak Burmese grammar cauk a chuah hmasa bik tu a si.
Cun, “Bible ca kha mirangca in Kawlca ah a rak let hmasa tu zong a si, amah nih Kawlram ah Baptist a rak dirh hmasa bik” tiah tuanbia chung ah hmuh a si.
Pathian riantuan in Kawlram a rak um phan in a um lio ahhin, harnak phunkip a rak tong. A hlei khun in, a voikhat nak Anglo-Burmese War timi Mirang le Kawl an rak i doh hmasa lio ahhin, Uktu nih mi ngiathlaitu (spy) an rak ruah ruang ah Ava khua (atu Inwa) ah kum khat chung thong an rak thlak.

Judson nih a voikhatnak ral daihtertu a si tiah ruahmi Mirang le Kawl biakamnak cahren “Treaty of Yandabo” cu a rak leh.
A nunnak hi Pathian caah aa pemi a si. Missionary rian le a dangdang rian a tuannak ah a mit a rawh lawng silo in, luhfah zawtnak a rak ngei.
Cucaah, Sibawi nih thlopbul ding ah kal ding in ruahnak an pek bang in, April 12, 1850 ah Rili in a rak i thawh. Kum 61 a rak simi Judson cu America kal ding ah a thawh nain, Tilawng cung ah a nunak a liam. Amah nih a rak chim bang in, vawlei ah a ruak vuilo in Bengal Rili cung ah a ruak vui a si.
Cucu, nihin hi a thih kum 170 a tlin ni a si. Nihin ah vawlei ah a thlan hmuh awk a um lo nain, a nunnak le a tuah sernak thawng in Kawlram ah Baptist cu thawng ngai in a dir.
Kawlram ah sianghleirun tha bik tiah nihin ah kan i uang ngaimi Yangon University hi, Judson College tiah rak thawkmi a si. Nihin ni tiang University campus chung ah Judson Church tiah biakinn zong a um ko rih.
Pathian riantuantu pakhat lawng silo in, Kawl miphun nih Judson cu Kawl miphun “Caholh” ah kan pa tiah min an pek.