Tuition, Laksawng Pek le Sianghleirun Fimcawnnak

0

Catialtu- Salai Ngun San Aung/Chinbridge

By Salai Ngun San Aung, Research Fellow, Chinbridge Institute|The Chinland Post| 2020 January 17|  Tuition timi biafang hi Myanmar ahcun sianginn cacawn caan leng ah adang tein cawnchapmi caah hman a si. Frontier Myanmar nih, tuition chimh hi Myanmar ram ah phaisa hmuhnak rian nganpi pakhat bantuk a si peng rih tiah a ti. Tuition hi Myanmar telh in ram tampi nih phunglut lo ah an chiah. Asinain, Myanmar ram ah sianghleiruan tiang ah tuition kai a um peng rih lawng siloin zeimaw ruahchan ruang ah cachimtu laksawng pek ti zong a tam ngai tiah theih a si. Cucaah, sianghleirun ah zeiruang ahdah tuition le saksawng pek a um, siangngakchia caah zei thathnemnak dah a siloah harsatnak dah a chuahpi i sianghleirun fimcawnnak caah zei hmual dah a ngeih ti dothlat a biapi ngaingai. Hi dotlatnak nih Laimi tambik an kainak Kalay Sianghleirun hmaithlak in tuition le laksawng pek nih siangngakchia caah ah sianghleirun fimcawnnak caah a chauhpimi rawhralnak siloah thatnak hlathlai le langhter aa tim.

Hi dothlatnak in hmuhchuahmi biapi deuh pawl cu: Pakhatnak ah, sianghleirun i tuition kai hi siangngakchia nih caminpuai awn duh ah phaisa i kholh in saya/ma te rak kan chim ko u tiah auhmi a si. Biahalmi siangngakchia 61% nih tuition kai nih caminpuai awnnak caah a kan bawmh tiah an ti i 58% nih siangngakchiah nih saya/ma te kan chim ko u an ti hna tiah an ti.

Apahnihnak ah, tuition nih siangngakchia ziaza tampi a hrawh ti khmuh khawh a si. Siangngakchia tam-u (77%) nih tuition kai ruangah cacawn kan daithlang deuh an ti i chekhat cu tuition ah caminpuai a ra ding lawng an chimh hna. Cu pin ah, tuition nih saya/ma sianginn khan chung ah cachim a daihlanter deuh hna tiah siangngakchia 47% (tam-u) nih an ti i 49% nih tution ruang ah fimthiamnak kan i thap hlei lo an ti. Cucaah, siangnakchia mitam-u nih tuition kai a tha an ti nain sianghleirun fimcawnnak caah thatnak a chuahpi taktak lo ti hmuh khawh a si.

A dang hmuhchuahmi pakhat cu, laksawng a pemi siangngakchia cu saya/ma te nih mithmaitha an pek deuh tiah siangngakchia mitam-u (62%) nih an ti. Cu pinah, caminpuai i a ra dingmi biahalnak theih duhah a khan ningin laksawng pek a tam i pek a duh lomi zong nih el khawh lo bantuk a si ti hmuh khawh a si. Culawng si lo, saya/ma te laksawng pek lo ahcun caminpuai sungh khawh a si tiah siangngakcha tam-u zatuak 45 sin in hmuhchuah a si.

Khatleiah, laksawng pek hi caminpuai awnnak caah a thahnem lo tiah siangnakchia tam deuh nih an ti i siangngakchia tam deuhpi (74%) nih lawksawng pek hi a tha tiah an hmuh ti hmuh khawh a si. Cun, siangngakchia hnarcheu (32%, 31% nih an I fiang lo) nih laksawng pek nih sianghleirun fimcawnnak a hnursuan an ti i harcheu (37%) nih fimcawnnak a hnursuang lo tiah an zumh.

A doknak ah, thesis le term paper tial tikah saya/ma te laksawng pek a hau ti hmuh khawh a si. Cu lawng hmanh siloin, extra-reader timi lenglei thesis checktu an tlunkalnak le a caam chung eidin vialte siangngakchia nih rin dih a si hleiah an caam chung ah zoh an duhnak hmun pawl siangngakchia nih mawtaw hlan in vahpi an si rih ti hmuhchuah a si.

A tawinak in chim ahcun, tuition kai le saya/mah te laksawng pek timi hi fimthiamnak ah ichapnak ca le saya/mah upatnak caah tuahmi thil siloin fawi tein caminpuai awnnak le degree hmuhnak men ah tuahmi a si ti cu hi dothlatnak nih fiang tein a langhter. Cupin ah, saya/ma te le siangngakchia daithlannak a chuapi i nunzia le fimcawnnak tiang a hnusuan khawh ti hmuh khawh a si. Cucaah, hihin I an tuah cuahmah rihmi tuition kai le laksawng pek hi cunglei upa thawnawl ngei thok in a kai liomi siangngakchia le cachim liomi saya/ma hrimhrim nih ram le miphun dawtnak he doh a herhmi thil a si.

Theihternak: Hi capar hi Chinbridge Institute nih a tuahmi “Higher Education Research Fellowship” program ah Research Fellow pakhat dirhmun in Salai Ngun San Aung nih a tialmi hlathlainak cathluan chungin a tawinak in langhter thanmi a si. Salai Ngun San Aung cu Kaly University in Bachelor of Arts in History a dih hnu ah University of Yangon ah History major in Master degree a kumkhatnak a kai liomi a si. Anih hi media lei riantuannak ah hmuhtonnak tampi a ngei cangmi a si. The Chinland Post ah Editor-in-charge dirhmun in kumhnih chung rian a rak tuanmi zong a si. Chinbridge Institute tuahmi “Higher Education Research Fellowship” ah Research Fellow pakhat a si ve. ++++

 

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: