Phunghrampi Remh Loin Miphun Party Nih Chief Minister Tuan Khawhnak Lam

0

Catialtu Salai Holy Tawk Tling Thang

Phunghrampi Remh Loin Miphun Party Nih Chief Minister Tuan Khawhnak Lam

Salai Holy Tawk Tling Thang

2008 phunghrampi pohmah 261 kan zoh tikah ramkulh le ramthen hna i Chief Minister cu President nih dengteo in a thim  lai tiah aa tial. Cu ruang ah 2015 kum thimnak in ramkulh le ramthen ah teinak a hmutu NLD party zong nih anmah tein Chief Minister an i thim kho lo. Anmah duhmi Chief Minister zong an si kho lo. Asinain, aralaimi 2020 thimnak ahhin tlangcung miphun umnak ah miphun party hna nih teinak an hmuh ahcun 2008 phunghrampi a simi pohmah 261 remh hau lo in miphun party nih Chief Minister tuan khawhnak a lam a um. Cucu, zohti hna usih.

Chin Ramkulh Ah MP Thutdan Um Zat

A hmasabik ah Chinram MP thutdan umtuning hi kan i fian hmasa a hau. Chin ramkulh ah Amyotha hluttaw kuzale thutdan 12, Pyithu hluttaw kuzale thutdan 9, ramkulh hluttaw kuzale thutdan 18, a zapi thutdan 39 a um. Chin ramkulh in ramkomh (Pyidaungsuh) hluttaw a kai dingmi Amyotha le Pyithu hluttaw palai hi an zapi 21 an si. Cun, Chin ramkulh hluttaw meeting a kai dingmi hi ralkap kuzale 25% in minung 6 he an zapi 24 an si ve. Chin ramkulh Chief Minister le hluttaw speaker cu mah 24 chung in thim an si lai. Phundang in kan chim ahcun Chin ramkulh Chief Minister cu ramkulh hluttaw palai chung in thim a si te lai.

Ramkomh Hluttaw Ah Thutdan Umtuning

Pyithu hluttaw le Amyotha hluttaw pahnih an fonh i cucu, a min ah Ramkomh (Pyidaungsuh) hluttaw tiah auh a si. Pyithu hluttaw ah thutdan zapi 440 a um i hi chung ah ralkap kuzale nih 25% in 110 an laak cia cang. Cucaah, Pyithu hluttaw ah mizapi nih thim dingmi thutdan 320 lawng a taang. Amyotha hluttaw ah thutdan zapi 224 a um i ralkap kuzale nih 25% in 56 an laak cia caah thutdan 165 lawng a taang ve.  Ramkomh hluttaw ah thutdan zapi 664 a um i hi chung ah ralkap kuzale nih 25% in thutdan 166 an laak cia caah mizapi thim dingmi thutdan cu 498 lawng a taang.

Ramkomh Cozah Sernak

A taangmi thutdan 498 chung in mee tambik hmutu party nih cozah a ser lai. Cozah ser khawhnak ding ah mee 333 hmuh a herh. USDP ca belte ahcun thutdan 167 an hmuh ahcun ralkap palai 166 he an i fonh lai i cozah an ser khawh. Nain USDP nih thutdan 100 hlei an hmu kho ti lai lo. Cucaah, NLD party nih thutdan 333 a hmuh khawh lo ahcun duh zong ah duh lo zong ah “Fonhkomh Cozah” (Coalition Government) ser a hau. Cucu, mee tambik a hmutu party nih khan amah he policy aa khatmi asiloah aa naihniam bikmi party/phu kha cozah sernak caah aa rawih lai. A fiangmi cu NLD an si ah, USDP an si ah thutdan 333 a tlinnak ding thazaang a ngeimi ramkhel party/phu kha aa rawih a hau.

Tlangcung Miphun Le Rawn Party Cuanhnak

Ramkomh cozah sertu ding ramkulh pasarih in tlangcung ah a ummi (Amyotha, Pyithu) thutdan zapi hi 207 a si, zatuak in 41.5% hrawng a si. Cozah sernak caah 66.6% hrawng hmuh a hauh caah tlangcungmi mee lo in cozah ser khawh a si lonak cu a si. Cucaah, tlangram thutdan tel lo in cozah ser khawh a si lo. Kawlrawn ah a ummi (Amyotha, Pyithu) thutdan zapi cu 291 (58.5%)lawng a si. Kawlrawn ah thutdan aa cuhtu ding party hi 50 hrawng an si. Cu chung ah thazaang a thawng deuhmi party cu; NLD, USDP, Shwe Mann party, NLD in a chuakmi 8888 siangngakchia (PP) party le Dr. Tet Tet Khaing hruaimi PPP tibantuk an si. Cucaah, mee tampi aa thek lai caah party pakhat nih thutdan 200 hlei an hmu kho lai lo.

Rawn Party Lawng Nih Cozah A Ser Khawh Lonak

Ramkulh pasarih in tlangcung miphun party hna nih thutdan 207 ningte in teinak an hmuh lo zong ah hi chung in thutdan tamdeuh an laak khawh ahcun Rawn (NLD, USDP) party pakhat lawng nih cozah an ser kho lai lo. Miphun party nih tlangram ah thutdan 150 hrawng an hmuh hoihna ahcun Rawn party nih cozah an ser khawhnak ding a lam a pit. A ruang cu NLD nih thutdan 200 hlei an hmu kho hrimhrim lai lo. NLD nih rawn ah thutdan 200 hei hmu sual hna hmanhsehlaw cozah a ser khawhnak ding ahcun tlangcung ah thutdan 207 chung ah 133 a hmuh hrimhrim a hau. Aralaimi thimnak cu NLD nih tlangcung ah a tambik thutdan 100 a hmu kho hrimhrim ti lai lo. Cu ruang ah aralaimi cozah cu “Fonhkomh Cozah” a si cang lai.

Phunghrampi Remh Lo In Tlangmi Nih CM Tuan Khawhnak

  1. 2020 thimnak ah tlangcungmi nih miphun party kha teinak kan coter hna a herh. Chinram ah ramkulh hluttaw kuzale thutdan 18 chung ah Chin Party nih thutdan tambik hmuh a herh. Cun, Amyotha le Pyithu hluttaw kuzale thutdan 21 chung ah a tlawmbik in 11 tal hmuh a herh. Cu bantuk in Chin miphun party nih thutdan an laak khawhnak ding cu mee pe khotu Chin mizapi kut cung ah a um.
  2. Chin ramkulh telh in ramkulh pasarih in tlangcung miphun party hna nih Amyotha le Pyithu hluttaw kuzale thutdan 207 chung ah tamdeuh laak khawh a herh. Thutdan 150 hrawng an laak khawh hoi hna ahcun duh zong,duh lo zong ah “Fonhkomh Cozah” a chuak lai.
  3. Fonhkomh Cozah a chuah ahcun party pakhat lawng nih cozah chak a reng ti lai lo. Cu ruang ah ramkulh hluttaw ah thutdan tambik a cotu party chung in Chief Minister i thim khawhnak lam aa hung lai. Hika ah cozah sernak ah tlangcung miphun party kha i rawih an si ahcun miphun party nih ramkulh zong ah thutdan tamdeuh an laak rih ahcun miphun party chung in Chief Minister cu thim hrimhrim a si ko lai. Miphun party kha cozah sernak i an i tel ahcun pohmah 261 remh hau lo in miphun party nih Chief Minister i thim khawhnak caantha an hmuh lai. Cu pin ah hluttaw zong mi tamdeuh hnatlaknak in miphun party nih an tlaih thiamthiam lai.
  4. Chief Minister kha miphun party chung in thim a si ahcun minister zong teinak a cotu party minung kha papek an si ko lai.

Cucaah, Chinram sersiamnak le thanchoternak a tuanchuah khotu ding Chin miphun party chung in Chief Minister chuak seh ti kan duh ahcun CNLD kha Chinram ah teinak coter ding ah mee pek an hau. NLD le USDP party cu zeitluk teinak na coter zong ah anmah te in CM an i thim kho hlei lai lo, central party chakrenghnak in President nih a thim thotho ko lai. Cu ruang ah miphun party le Rawn party dirhmun aa khah lonak cu a si.

Amah belte, ramkulh ah NLD nih thutdan tamdeuh an laak thiamthiam ah siseh, tlangcung ah miphun party nih teinak a hmuh lo ahcun siseh, fonhkomh cozah sernak ah NBF sawm an si lo ahcun miphun party hna nih Chief Minister tuan ding cu a har tuk cang. A si kho ti lo ti tluk khi a si ve lai.

Rawn party a simi (NLD, USDP+ralkap) nih covo an  kan chuhmi le an kan hlenmi vialte kan laak khawh thannak ding le tlangcung miphun nih mahte khuakhan lairelnak kan ngeih khawhnak ding “ Innka Hunnak Caantha” cu 2020 thimnak hi a si. Cucaah, Rawn party asilole Kawl uk sal in kan luat khawhnak ding federal ramkomh sernak caah na ngeihmi mee kha miphun party meekuang ah kan sanh caan le kan bungh dih ve caan a si cang. Tlangcung miphun nih 2015 thimnak cu democracy thlennak caah NLD meekuang ah mee bungh dih caan a rak si bantuk in 2020 thimnak cu democracy in federal ramkomh sernak caah miphun party meekuang ah mee bungh dih caan a si ve cang.

 

Salai Holy Tawk Tling Thang

2020 June 26

 

Biakilh: Hi cabia cu catialtu pumpak hmuhning a si.

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: