Hramhram uknak lak hnu in biaknak zalonnak a zorchuk

0

The Chinland Post | 2022 June 3 – Myanmar ram ah biaknak lei zalonnak hi hramhram in uknak lak a si hnu ah a zor khun tiah US State Department (Ramleng Vuanci Zung) nih a chuahmi 2021 kum caah ramkip biaknak lei zalonnak report ah a langhter.

US State Department nih June 2 ah a thanhmi 2021 kum ramkip biaknak lei zalonnak report hi UN phu pawl, vawlei pumpi NGO phu pawl, ramdang le ramchung thawngzamh pawl langhtermi pawl ṭha tein khawmh hnu ah thanhmi a si.

Myanmar ram he pehtlai in 2008 phunghram chungah rammi vialte nih zalong tein a duhmi biaknak nawl a ngei tiah aa ṭial ko nain, rikhiahpiak mi le tlaihpiak mi a um tiah report chungah an telh.

A hleikun in, tlangcung miphun hna sinah miphun le biaknak a kalṭimi a si i, hramhram in uknak lak a si hnu 2021 February thla thok in Buddhist an tlawmnak tlangcung hmunhma hna ah SAC nih biakinn hrawh le biaknak lei hruaitu pawl thahnak hna a um tiah a langhter.

Ram pakhat ah biaknak lei zalonnak hi zeitluk in dah a biapit timi kha report an thanh ni ah U.S Secretary of State Antony Blinken nih a tanglei bantuk in a chim.

“Biaknak lei zalonnak upat pek le theihpinak hi a hrambik hnurin covo a si i, ramdang kong phung ser tik zongah papek in ruahding a si tiah ka hmuh. Mi pakhat nih biaknak nawl le biak lonak nawl tiah zalong tein thimnak nawl a ngeih a si ahcun, mi pakhat pahnih in mibu tiang a ṭhatter lai tiah zumhnak ka ngei. Asinain, cozah pawl nih a tubantuk covo hrampi a duh lo a si ahcun buainak phun tampi lei a panh chin thluahmah ko lai”.

Chin Human Rights Organization zong nih biaknak lei zalonnak kong he pehtlai in US State Department report cu kan cohlan i American cozah nih report chuah lawng si loin American cozah nih Kawl ralkap cungah dantatnak tuahpiak dingin nawlnak a tuah.

Cu kong he pehtlai in “US cozah nih 1999 kum in nihin tiang Kawlram hi biaknak lei zalonnak kong ah Country of Particular Concern (CPB) ah a chiah (designation) a tuah cang i nihin tiang ahcun kum 22 renglo a si cang. Chim duhmi cu US nih Kawlram ah biaknak lei zalonnak a buar rih, Myanmar ram cozah phunphun hna biaknak lei zalonnak an buar rih a ti peng hna. Kum fatin biaknak lei zalonnak kong report an chuah ah CHRO kan aw-aan an ngai peng i an kan telh peng caah kan i lawm. Asinain US cozah lila nih kum 22 renglo bianak na buar a ti peng nain, buar lo dingah dantatnak a tuah ngaingai mi a um rih lo. Ralkap nih hriam an ngei i, kan pastor an thah hna, kan biakinn an khangh, an hrawh khawh rih. Myanmar ram ah vawleicung ram nih hriam zuar lonak (arm embargo) tbk zong a tuah ding a si. A dik mi lehruhnak tuah lo in report chuah in Kawlram nih bianak covo na buar ti lawng cun a za ti lo, ” tiah CHRO in Salai Za Uk Ling nih a chim.

2021 ramkip biaknak lei zalonnak report ahcun – hramhram in uknak lak a si hnu in 2021 April thla chungah Yangon khua Mosque pakhat ah Muslim biaknak i Pastor pakhat cu nuthil thuamh le hmursensi thuh hnu ah hriawk ter in thahnak, May thla chungah SAC nih bom thlak hnawh ruangah Demoso khua Saint Joseph biakinn a rawknak, September thla chungah Chin ramkulh ah SAC ralkap hriamngan nih a khen ruangah a kaanghmi mei thah dingah a kalmi Chin miphun khihfa pastor pakhat thah a tonnak kong, September thla chungah Rohingya mi 30 cu phungning loin tlaih i thong kum 2 thlaknak kong pawl a changchang in an langhter.

Myanmar ralkap lawng si loin tlangcung hriamtlai phu chungah Arakan Army (AA) nih an hmunhma chungah a ummi biaknak lei hruaitu pawl kha hramhram in raltuk cawnternak, man phalh loin rian ṭuanternak pawl hna kha American nih biaknak lei zalonnak report ah a langhter.

“Biaknak lei zalonnak a um lo ruangah report ṭialnak chungah aa telmi American Ambassador Rashad Hussain nih a tanglei bantuk in a fianhter.

“Report i a biapimi thil sinning pawl char ka duh. A pakhatnak cu, cozah tam deuh nih biaknak lei thleidannak phung hmang in mipi a hrem hna. Miphun hme biaknak cungah miphun ning in cithlohnak 2 a rau lo te ah a buar kha hmuh khawh a si. Cucu Myanmar le China ram ah a si. A pahnihnak cu zatlang nun ah dinnak a karh chin i hramhram thiltuahnak le buainak a chauhter. Cozah le a hawikom ram pawl fonh in an tawlrel ahcun ṭhanchonak a chuahpi lai tiah zumhnak ka ngei”.

Assistance Association for Political Prisoners (AAPP) nih a khawmhmi cazin ah ralkap nih hramhram in uknak a lak hnu ah tlaihkhih a tongmi phungki 35 le Pastor 9 an si tiah theih a si.

American cozah i 2021 ramkip biaknak lei zalonnak report chungah Myanmar ram cu “Country of Particular Concern” – CPC tiah auhmi biaknak zalonnak kong he pehtlai in thinphang a simi ram cazin chungah a telh ṭhan. U Than Shwe chan 1999 kum zongah Myanmar ram cu CPC cazin chungah khumh a si i 2010 thimnak hnu mipi cozah chan ah biaknak lei zalonnak tlawmpal te a ṭhancho deuh caah CPC cazin chungin hnawh ṭhan a rak si nain atu ahcun khumh ṭhan a si cang.

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: