July 27, 2024

Phungning UN Ruahnak Petu Bu Sinak In Geneva UNHCR Tonpumnak Ah CHRO An Kai

0

The Chinland Post| 2019 July 11| Chin Nuhrin Covo Bu (Chin Human Rights Organization) palai Salai Bawi Lian Mang, Salai Terah le Salai Sang Hnin Lian cu UNHCR nih July 3-5 tiang tuahmi Global Consultation ah UN Phung ning ruahnak petu bu sinak in an i tel kho tiah kan theih.

UNHCR nih kum fatin tuah tawnmi Conference ahhin a biapi in ceihmi cu ralzam he aa pehtlaihmi phungphai tha a chuah khawhnak ding caah a si. Hi hmun ah, vawleipi Cozah, NGOs, tbk. tel in tuahmi tonpumh ceihkhannak hmun a si.

Hi kong he pehtlai in, CHRO Lutlai Salai Bawi Lian Mang nih, “CHRO cu 1999 ah UN ah Advocacy (Chin Miphun kong chimrelnak) tuah kan rak ithok. Pehthliahmah te in kum chiar UN Mechanism (UN riantuannak le cawlcanghnak) chung ah Chin miphun kong chimrelnak a rem tik paoh ah chimrel a si i, tukum hin kum 20 a tling. UN Economic and Social Council (ECOSOC) nih Chin Human Rights Organization cu dotla te in ruahnak pekho tubu ‘Special Consultative Status’ ah cohlan kan si caah tutan cu mah kan sinak UN ECOSOC Consultative Status hmang in meeting ah sawm in kai kan si ve” tiah a pumpak Facebook Timeline ah a tial.

CHRO nih UN ah ‘ECOSOC Special Consultative Status’ a hlei in ruahnak petu bu sinak an ngeih hi 2018 July 26 thawk in a si cang caah, ramdang le miphun dang NGOs/Cozah bawmhhal lo in anmah tein UN meeting ah an kai kho peng cang tiah theih a si.

“Kanmah CHRO riantuantu lawng silo in, Chin miphun caah riantuanmi bu nih UN meeting, a biapi in nuhrin covo kong ceihkhannak ah CHRO minhlanh (accreditation) in an kai kho lai. CHRO nih hnatlaknak catial piak in i telh khawh a si” tiah Salai Za Uk Ling nih The Chinland Post ah a chim.

ECOSOC chungtel ram ahhin USA, UK, Germany, France, Germany le Russia tbk. tel in ram 54 an um i, cucu ‘ECOSOC Special Consultative Status’ a ngeihmi hna he naihniam in ruahnak i peknak in riantuannak bu a si. Tutan hi UNHCR Global Consultation lawng kai silo in a hlei khun in UNHCR Headquarters i nichuah ram lei tlaitu simi ‘UNHCR Asia Bureau’ lutlai minung 5 he siseh, UN nih Kawlram kong ah thildikfel a hngalh khawhnak ding ah OHCHR nih sermi phu siseh, UN nih Kawlram caah nuhrin covo kong he pehtlai in a hlei in thiamhleisang palai a thlahmi Yanghee Lee (Special Rapportuer) le a riantuantu he zong a dangte in tonnak an ngei tiah kan theih.

“Global Consultation lawng silo in Geneva kan um chung ah a si khawh chung in meeting tampi ngei khawh ding in kan i zuam. Kan kal hlan ah pehtlaihnak tuah cia dih an si. CHRO nih Nuhrin covo kong he pehtlai in, cathanh kan chuahmi, ripawt kan chuahmi pawl he tonnak ngei ding ah kan hal hna i tutan ah caan tawite chung ah a biapimi kan ton khawh hna caah kan i lunghmuih” tiah CHRO in Salai Terah nih the Chinland Post ah a chim.

“Tutan kan UNHCR Asia Bureau he tonnak kan ngeih cu lung a hmui taktak; UNHCR riantuantu nih biakhiahnak kan tuahmi le phungphai (policy) kan tuahmi poahpoah hi kan dikfel dih kan ti hrim lo. Kan hnulei, Chin miphun ralzam kong he pehtlai in biakhiahnak kan tuahmi ah CHRO nih a rannak in thawngpang dik le thil sining dik nan kan thanh colh caah kan i lawm tuk. Nanmah nih nuhrin covo buarnak kong nan khomhsuatmi (documentation) hmang in biakhiahnak hman kan tuah kho than, kan i lawm. Kan i pehtlai lengmang lai tiah UNHCR riantuantu nih a kan ti i, kan i lawm ngaingai” tiah a chim chap.

UNHCR nih tutan Consultation (caihhmainak) ah tlangtarmi cu hmun khat ah rian tuantinak in a thami a chuak ‘working together, better’ timi a si. Hi chung ah a bik in Ralzaam kong ah thil dikfel le biakhiahnak dik a um khawh lai timi pehtlai in, ‘Data le Evidence’, Vawleipi Ralzam Kong Tompumhnak (Global Refugee Forum) kong le regionalization timi tlangtar in nithum chung caihkhannak an ngei. “Tutan ah, ram 87 Ralzam caah a tuanmi phu an i tel” tiah UNHCR tonpumhnak tawlreltu lutlai Dominique nih a chim.

CHRO nih kum 1999 ah Chin miphun harsatnak kong he pehtlai in UNHCR Asia Bureau sin ah rak chim a si. Tutan ah CHRO palai pawl Geneval an kal i, tonnak an ngeih hi kum 20 a tlinnak a si. Hi kum 20 chung ah UNHCR nih Laimi (Chin) cu ramkip ah an kan kalter.

UNHCR Asia Bureau he tonnak ah, “Atu ah cun North America ah thong sawmriat (80,000) hrawng kan um i Europe ah thonghra (10,000) leng kan um. Australia zong ah thonghra (10,000) leng kan um. Mah vialte minung himnak nan kan pek mi cung ah kan ilawm” tiah Salai Bawi Lian Mang nih lawmhnak bia a chimhmi hna cu a pumpak Facebook ah a langhter.

UNHCR tuahmi tonpumnak ah an i tel lawng silo in, amah CHRO Board Meeting zong an ngei i a ralaimi kum 2-5 tiang tuan dingmi kong caihkhan chungnak zong an ngei tiah theih a si.

Chin Human Rights Organization (CHRO) cu kum 1995 ah Chin miphun hna nuhrin covo kilvennak le ramkip ah Chin miphun aiawh in chimrel ding timhnak he rak dirhmi a si.

Photo: Salai Bawi Lian Mang Facebook (Private)

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)