Counter-Insurgency in Counter-Terrorism ah; Kawl Ralkap Phung Thar
The Chinland Post| 2023 March 3 — Nihin ah ralhrang Kawl Ralkap an dirhmun a that lo tuk cang caah, an phungthar le a midoh le hlohning an thlen. Cucu Insurgency timi Uktu a dohtu hloh ral dohnak, Ralhrang timi Terrorism hloh timi raldohnak phung ah an i thleng. A hlan ahhin, Kawl ralkap nih hin tlangcung miphun dohnak ah vanlawng a hman tawn ko, nain atutan tluk in a si bal lo. Cucaah, an dirhmun a tumchuknak a langh nak a si.
An sual tuahnak phung thar hi, anmah ralhrang a dotu hloh le kah kha an i timh khawhmi a si ti lo. An ti kho ti lo! Cucaah, atu an hmanmi hi;
Mizapi lungdonghter (break morale of local communities): Min Aung Hlaing le a minung pawl hi hriamtlai he tlai lo he, doh dih a si tik ah Hriam a tlaimi le a dohtu hna kha a tei khawh ti lo caah, sualnak ngei lomi mipi, mizapi sawhsawh kha lungdong lak in tuah.
Eidin harsatnak tuah le ralzam karhter (create humanitarian burden): Atu ah minung nuai 1.6 (million) hi harsatnak a tongmi kan si cang. Ralzam dirhmun le ralhrial sinak in tlik le zaam dirhmun kan phan. Hihi an tuah hramhram mi a si. Cucu, ramri ah a phanmi, ramri ah aa dawr mi hna, zohkhenh hau ding in tuah. Ral an zamnak ah uktu le nawlngaihnak a ngei mi tlangcung hriamtlai pawl nih ralzam/ralhrial zohkhenh khawh lo ding in tuah. Harsatnak pek!
Kawl Ralhrang dohtu karhter lo (slow down widespread resistance org): Atu ah, hmun tam deuh cu Ralhrang Kawl ralkap dohtu tlangcung le miphun hriamtlai nih tam tuk an uk cang, tck. ah Chin ramkulh i zatuak 70+ tluk cu Kawl ralkap nih an uk kho ti lo. Cun, Sagaing le Magway zong ah cu thiamthiam a si caah, Kawl ralhrang caah a har ngaingai cang i, hi hmun pawl hi anmah Ralkap caah mi tam bik an lak khawhnak a rak si, nain tu ahcun an um ti lo.
Hiti mipi lungdonghnak ah an tuah khawh mi cu, tlerhkhonh lawng a si cang. Ke ralkap nih zeihmanh an tuah khawh lo leng ah, mi zong an tlerh in an hrem kho lo. A langhla in bom ngan kah le hriam ngan kah lawng a si. Cu leng ah an tuah khawhmi cu, vanlawng kah hi a si.
Kum 2021 in 2022 ahhin, Vanlawng an hmanmi hi zatuak 360 (%) tluk tiang a karh i, an hman cang.
Mazapi lungdonghnak ding menmen ahhin, sualnak ngei lomi mipi le umnak inn le lo zong an ngan lo. An hrawh. Atu ahhin, a tlawm bik inn le lo an kangh, an hrawhmi hi 40,000 leng a lonh cang. Hi chung ah Pathian biakinn tiang a tel.
Cucaah, mizapi hi lungdong ding le lungsau lo ding lawnglawng hi an tuah khawhmi a si. An tuah ning cang bel cu, zawhruahnak ngei lo in, van lei siseh, vawlei tang in siseh, a phunphun bom le bomrap an hman lai.
Chin miphun nuhrin covo kilvengtu phu nih a hnu bik thanhnak a tuah ning ah, Chin ramkulh chung ah bomrap (landmine) lamh sual ruang ah a hliammi hi 61 an si cang. Cuchung ah, minung 39 an thi i, 22 nih hliamhma fak an tuar. A cunglei vanlawng in hin, January-February 2023 lawng ahhin, a voi in 53 a si i, bomb a thlakmi hi 138 tluk a si. A taktak ngaingai ahcun, van lei an hmanmi i, mi a hliam le khawn mi ahcun, san a tlai tukmi a si lo. Nain, mizapi kha thinphang le thlalau in um hna seh a ti caah a si.
Kawl ralhrang nih hinak faak deuh in a ti khawhnak lam paohpaoh in ral tei aa zuam lai. Ral timi ah a dik le dik lo ti a um lo ti kha aa tlaih lai. Mi thah, harnak phunphun pek in hi ralhrang dohnak ngolter le tei aa zuam lai. Cu lam lawng cu ral a tei khawhnak lam a pemmi a si tiah a ruah.
Hi lio ah mizapi nih atu kan ton mi le kan doh mi ralhrang cung ah lungdongh lo ding a biapi bantuk in a kaakip in mipi lungdongh lonak ding caah thazaang chuah a herh. Chawva in siseh, mipi nih a hrampi (basic need) kan herh mi tlamtlinter ding hi faak pi in i zuam a herh. Atu ralhrang kan dohnak ah a biapi ah a hun cang mi cu thinlung in ral zeitin kan tuk ti hi a hung si cang.
About The Author
