HCSN Cathanh; Chinram Ah Nu Ngakchia Minung 12 Tlaihhrem An Tong Cang

0

City Hunter| 2018 May 7| Chinram ah kumtlinglo ngakchia minung 12 tlaihhrem an tong cang. Nu ngakchia lawng si lo in kumtlinglo pa ngakchia pakhat zong tlaihhrem a tong tiah Hakha Civil Society Network (HCSN) nih May 7 ah cathanh an chuahmi ah an  langhter.

Hakha ah Social Affairs Zung i rian a tuanmi kawlpa Ko Htun nih April 8 ah khan kumtlinglo ngakchia pa a tlaihhrem timi kong he pehtlai in Hakha Zatlang Phukip Funtomnak (HCSN) nih atu bantuk in cathanh an chuah cu a si. Cu cathanh an chuahmi ah a biapi in an langhtermi cu;
1. 2016-18 tiang Chin ramkulh ah ngakchia minung 12 tlaihhrem an tong. Kumtlinglo nu ngakchia lawng si lo in pa ngakchia zong tlaihhrem a tong. Hiti sex lei he pehtlai in tlaihhremnak hi Chin nunphung he aa kalh i Chin mizapi caah tihphan awk taktak a si.
2. Chin ramkulh ah kan tonmi ngakchia tlaihhremnak hi Hakha Zatlang Phukip Funtomnak (HCSN) nih fakpi kan doh.
3. Chin ramkulh ah kan tonmi ngakchia tlaihhremnak kan tonmi hi Chin ramkulh cozah nih langhngante in upadi he aa tlak in felfaite dantat piak ding in kan in forhfial hna.
4. Chin ramkulh chung kumtlinglo ngakchia tlaihhrem hi ahlankan in kan i runven, kan i kham khawhnak ding ah Chin ramkulh cozah le Chin zatlang mibu i bawmh in fimchimhnak (awareness) rian pawl tuahtuanpiak ding in kan in forhfial hna tiah cathanh an chuahmi ahcun an langhter.

Unicef in Chin ramkulh tuanvo ngeitu pakkhat nih, “Atu bantuk tlaihhremnak case hi Chinram ah a tampi cang. Tutan hi voidang nakin a linsa deuh. Atu hi avoi khatnak lawng a si lo. A cheu cu chungkhat le chungkhat, tu le fa hna an si. Upadi he aa tlak in dantatnak tuah lo in anmah le anmah i rem than lengmang. Cucaah, hi bantuk case kan doh lai ti ahcun i rem lo in upadi ning in dantat hi a tha bik” tiah April 10, HRC zung i HCSN ton biaruahnak ngeih lio ah a chim.

Hi ngakchia a tlaihhremtu Ko Htun nih atu voikhat lawng si lo in voi 7 tiang a tlaihhrem cang i na chim ahcun kan thah lai tiah a rak tlerh caah ngakchiapa nih a rak chim ngam lo. A tlaihhrem lio an hmuh hna hnu in ngakchiapa nih a chim hi a si. Ngakchiapa a tlaihhrem lio a hmutu pa nih a thinhun tuk ruang ah Ko Htun cu a velh i Hakha sii-inn a phan. A lu hmun hnih in a kuai i a ban khatlei zong aa khong.

Ko Htun hi Hakha khua cozah zung pakhat ah caphawtu rian a tuan liomi, Kawl a si. Hakha a umnak a sau cang i an innpa he ngamhtlak in a ummi a si. Innpa he an i ngamhtlak ruang ah ngakchia pa cu a don, a thlah tawn i atu bantuk in a tlaihhrem khawhnak hi a si tiah kan theih.

Ngakchia pa a tlaihhrem tiin ngakchia pa a upa nih a velh caah “Ko Htun nih a veltu kha taza a cuai ve hna. A hlan ahcun ka cuai hna lai lo tiah a rak ti ko nain a lung aa thleng. Hihi a ngah mi a si, amah thinlung ah aa hngat. Taza a cuainak cu Yazathatgyi Pohmah 325 in a si i upadi cauk chungah aa tial ning ahcun kum nga tiang thong thlak khawh a si. Cun kumkhat maw thlaruk maw tibantuk lawng zong a si kho. Pohmah 325 cu faktuk in taksa fahter nak ruangah sualpuhnak a si caah a hma kha a fah le a din siibawi te nih an hmuhning cungah a dantatnak cu aa hngat ding khi a si. Hi ahmuh hi tu thla 7 ah biaceih zung ah kan ap lai i zeitik ah dik an bia an ceih te hna hnga a fiang rih lo” tiah Hakha peng palek sakhanhmu nih a chim.

Hi kong he pehtlai in Sihni Pu Chan Pum kan hal tikah, “Kawlpa nih a veltu a report than vemi hi ka report lai lo tiah min a rak thut cang zongah a lung aa thlen ahcun a ngahmi a si ko. Cun ngakchia a tlaihrem tu hi thonginn ah an hren ko ti a si caah lungretheih ding a si lo. Hi bantuk cu sining aa khat lomi cungah tuahmi sualnak ti a si i tlaihhrem sawhsawh he zong aa lo lo. Biaceih zung nih a sual ko tiah an ti ahcun thih hlan lo thong asilole kum 10 thong le tangka dantat chih timi pahnih chungah pakhat paoh hi a ton dingmi dantatnak a si lai” tiah a chim.

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: