Bible Mit in Refugee; Lian Cung

0

Chin Digest| Vol.2, No.3 (2016 February)| Laimi lak ah a laar ngaimi biafang pakhat cu ‘refugee_ralzaam’ a si. A sullam taktak hngalfiang loin refugee a uar ngaimi zong kan tampi. A chan lio a si ve caah ram thatnak phan refugee tlangval pawl zong an laar chuachuah. Lai khuate lei um ngaknu cheukhat cu a sio an van i olh ngai. Refugee timi cu, “Cozah thalo uknak nih biaknak, mi-phun le mibu chung ah a vun chuahpimi harsatnak, hremnak le buainak ruangah, amah le umnak ramte chuaktak in miphun dang ram ah a vai dormi” khi a si. A tawinak in ‘mipeem asiloah ralzaam’ kan ti khawh. Nihin, Laimi chung in refugee kan tlawm ti lo. Sihmanhsehlaw, Baibal kan zoh tikah, refugee tuanbia cauk ko a lo. Pathian mihman tampi hna zong harsatnak, tihphannak, cozah uknak le buainak pakhatkhat ruang ah an umnak hmun le ram chuahtak in hmunkip ah an rak vakvai cio.

Jacob cu tihphan ruang ah Haran ah a zaam
‘Jacob’ min sullam cu hlengtu ti a si bantukin thluachuahnak co duh ruangah a pa Isak a rak hlen. Isau nih ka pa Isak sin in ka co hnga ding-mi thluachuahnak le ka fater (first son) sinak kha Jacob nih a ka lak khanh ti a theih bak in, “Ka pa cu va thi deng cang kaw, a zuun ngaih kan lim cun Jacob cu ka thah lai,” a ti. Anu Rebekah nih aa tinhmi a theih tik ah, a nau Jacob cu Haran khua i a ta Laban sin ah zaam ding in a chimh.

Jacob cu Haran khua lei ah zaam ding in a kal. Ni a tla dengmang i lampi ah a riak. Lung pakhat a laak i chantling ah aa tlinh. Mang a manh i a mang ah hlei a ding i a sangpi pakhat a hmuh. Mah hlei cu vawlei in vancung tiang a phan i Pathian vancungmi an kai i an tum lengmang kha a hmuh hna. Pathian nih, keimah hi Bawipa, Abraham le Isak Pathian kha ka si. Na ihnak ram hi nangmah le na tefa kan pek hna lai. Khua zeika na kalnak hmanh ah kan umpi zungzal a ti. Aa thang i, hika hmun ahhin Pathian a um ko a ti i, cu hmun cu a min ah Bethel a sak. A upa, Isau tih ruang ah a khua le ram, nulepa inn chuahtak in Haran lei ah a zaam. Sihmanhsehlaw, a zaamnak hmun ah Pathian he an i tong. Cutin cun, a nu le a pa lungtlingmi nupi zong a va thit. Pathian thatnak cu a nunnak ah a um i a pu Laban inn ah a vai dor. Jacob cu hlengtu a si ko nain Pathian dawtnak nih a kaltak hlei lo.

Josef cu nautat ruangah Egypt ram a phan

Josef cu Jacob nih a tar hnu lei ah Rachel he an ngeihmi a si caah a pa nih a fale dang nakin a tlaihchan khun. Cucaah, a unau dang pawl nih Josef cu an huat ngaingai. Voi khat cu mang a manh i a unau pawl a chimh hna. A unau pawl nih thahhrulh an timh. Asinain, Reuben nih Josef nunnak khamh a zuam i that loin tikhur chung tu ah an thlak. Sihmanhsehlaw, Reuben umlo karlak ah Josef cu a unau dang nih Ishmael khualtlawng-bu sin ah an rak zuar i Izipt ram ah an kalpi.

Josef cu mi pumrua tha le muidawh cu si kaw, Izipt ram a van phak tikah Potifar (Faro bawi) siangpahrang inn congtu ding ah an rak cawk. A phaknak hmun kip le Pathian hmaika ah Josef cu dingfel tein a nung. A dinfelnak nih Josef cu Izipt ram vialte uktu dirhmun ah a phakter. Cun, Josef hmang in Jacob le a unau pawl vialte zong Ka-naan ram mangtaam in an luat i, Izitp ram ah nuam tein khua an sa. Nihsawhnak le harsatnak vialte lak zong ah Josef cu Pathian hmaika ah dingfel tein a um peng tikah, a donghnak ah cun hruaitu ah aa chuah.

Moses cu mi a thah ruangah Miedian ram ah lophir in a zaam

Josef a hngal lomi, siangpahrang thar cu Josef thih hnu ah Izipt ram hruaitu a hung si. Israel mi-pi an tam tukmi kha a hmuh tikah, Faro siangpah-rang thar cu a thin a phang i Hebrew nu pawl nih fapa an ngeih ahcun tiva ah nan hlonh hna lai tiah thawng a thanh. Culio caan thengte ah cun, Mo-ses cu an hrin. Phaikung in an tahmi bawm chung ah an chiah i tiva kam ah Moses cu an va thuh. Nikhat cu Faro fanu takkholh ding in tiva ah a va kal. Ngakchia, Moses tah aw a theih i a va zoh tikah duhnung tukmi fapa te a si kha a hmuh i, inn ah a tlunpi.

Voi khat cu Moses nih a miphun harsatnak le nih-sawhnak an tonmi a ruah tikah a lungfah a celh lo. Nikhat cu a miphun hawi pakhat Izitp mipa nih a thah a hmuh tikah a zuanhnawh i Izitp mipa cu a thah colh ve. Mi ka thahmi kong Faro nih a hngalh cang ti thawng a theih bakin, Moses cu lopher in Median ram lei ah a zam diam. Tikhur umnak hmun pakhat a phan i aa din. Cu lio ah, Median tlaangbawipa fanu le cu ti than awk le satil ti dinh awk ah an ra. Fanu hna cu tuukhal pawl nih an rak dawi hna tikah, Moses nih Reuel fanule cu a chanh hna i an satil cu ti a dinhpiak hna. Cutin, Reuel nih Moses cu a ram ah a umter i a fanu Zipporah tiang in a pek. Pathian nih Mo-ses cu miphun dang ram a umnak ah a kawh. Pathian nih Izipt ram ah nun a cawnpiak rih i a miphun cu Izipt saltannak chung in a chuah hna. Moses cu Miedian ram i a vai dornak ahkhan Pathian dawtnak a hngalh i a miphun chanhchuahtu a si.

Naomi cu mangtaam ruangah Moab ram ah a chungkhar he an peem

Naomi cu a pasal le a fapale pahnih he Khrihfa chungkhar an si i, Bethlehem khua, Judah ram ah khua sami an si. Biaceihtu hna chan lio ah cun an ram ah mangtaam a rak tlung. An ram ah paw-cawmnak a har tuk caah Moab ram ah an va peem. Tlawmpal ah, a pasal Elimeleh nih a thihtak hna. Mi ramdang ah pasal thihtak cu zeitluk in dah intuar a har lai. A fapale nih Moab minu cu nupi ah an thit hna. Sihmanhsehlaw, a rauhhlan ah a fapale pahnih zong an thi ve. No-ami caah cun khuachimui bak a si. A sining ruah tikah zaangfak tuk a si. Zeitindah khua a sak hnga? Mah le mah i thah zong a fawite. Taksa, thinlung tiang in hruh a fawite fawn. Zumtu a si ko nain, Pathian sin ah phunzai zong a fawimi thil a si. Sihmanhsehlaw, Naomi nih lungdong lo tein Pathian kha aa bochan peng.

Kum le caan an liam bang, Judah ram mangtaam zong cu a hung reh ve tikah, Naomi zong amah le chuahnak ramte ah kir than aa tim. A fapale nupi nih kan in zulh ko lai an ti nain Naomi nih kei-mah nutar he harsa tuk in nunti ding cu a ti i a thloh hna. Asinain, a fanu, Ruth tu nih cun Naomi cu Judah ram ah a zulh i a Pathian zong a biak ve. Naomi le a fanu Ruth cu Pathian an tihzah, pakhat le pakhat cung ah dawtnak ngei tein khua an sakti tikah, a donghnak ah cun Ruth nih a nungmi a biakmi Israel Pathian thluachuahnak kha a hmuh.

David cu cozah uknak ruang ah Palestine ram ah a zam

David cu Jesse fapa hniang bik a si. A ule dang nakin a hme bik nain chaicheih a thiam ngaingai. Tuu a khalh pah hin vom le cakei zong a thah hna. David cu Pathian nih Saul can ai ah Israel siangpahrang si ding in chiti a thuhmi a rak si. Filistin mipa a thawng bik Goliah zong a rak thah. Cutin, Saul nih David thilti khawhnak a hngalh tikah, a nahchuah i thah awk ah a kawl. Cucaah, David cu tlangbawi Ahimelek umnak Nob khua ah a zaam colh.

David cu miphun dang lakah lileng ngai in a tlongleng. Sihmanhsehlaw, David nih harsatnak a ton lio zong ah a chungkhar le midang a bawmhchanh rih hna kan hmuh. A bikin, a kalnak hmun kip ah Pathian kha a philh lo (1 Samuel 23: 2, 4). Aho bawmtu hmanh a ngeih lo lio zong ah Pathian sin ah thazaang a la. Pathian nih chiti a rak thuhmi Saul siangpahrang cung zong ah a kut a thla bal lo. A nun himnak caah hmun dang i a va zaamnak zong ah, David nih Pathian a kaltak lo.

Biakam Thar kan zoh tik zong ah, Jesuh Khrih zong kha cozah uknak ruang ah Egypt ram ah an rak zampi ve. Lamkaltu cauk a ngan pariat chung kan zoh ahcun, Jerusalem khua ah a ummi Khri-hfa hmaisa pawl zong kha biaknak lei hremnak ruang ah Judea le Samaria le ram kip ah an rak i thenthek. Asinain, an phaknak hmun cio ah Pathian thawngtha an karhter. Baibal kan rel tikah, biaknak lei hremnak ruangah maw, cozah uknak that lo ruangah maw, mangtaam tibantuk ruangah dek, an khua le an ram, miphun le chungkhar kaltak in hmunkip ah an rak vakvai cio ko hna.

Ralkap cozah uknak that lo ruangah Laimi zong India, Thailand le Malaysia ram ah refugee in an rak kal. Nihsawhnak, tihraamnak le harnak phun kip tong in miphun dang ram ah mual a kan liam takmi zong an tampi. Sihmanhsehlaw, nihin ah cun ram thatnak a phanmi zong an tlawm ti lo. Cu lio ah a biapi taktakmi cu khoika ram le hmun a phanmi paoh nih kan chuahsermnak ram, aa dawhmi kan nunphung, kan biaknak le kan ca-holh hna hi an si.

A cunglei ah Baibal chung in ralzaam phun tampi kan hun langhtermi chung ah aho hmanh nih an miphun sinak a philhmi an um lo. A caan a phak tik ah an miphun sin ah an kir than. Cu bantuk in kannih Chinmi phun zong hi kan phaknak hmun in nikhatkhat ahcun kan kir ve awk a si. Hlumh awk a tha lomi kan ram kha kan rak zaamtakmi kha cu vawlei cung phung le Baibal tuanbia zong ah a ummi a si bantuk in ram aa thlen cang hnu, hawi ram bantuk in hlumh a that ko ahcun mi-phun limhang a hngalmi paoh nih cun kan mi-phun hna an umnak hmun hi kan hlam than awk a si. Cu lio ah, Salm catialtu nih, ‘Bawipa cu kan himnak, dornak le bawmtu a si’ a ti bantuk in, kan phanhnak hmun paoh ah Pathian aa bochan-mi miphun kan si zong a biapi tuk.+++

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: