Dr. Kenneth Van Bik; Chinmi Caah Tlangholh Si Lo In Tlangholh Tampi Ngeih Ka Duh

0

City Hunter| 2018 March 9| Caholh lei thiamnak fimcawnnak (linguistic) in Ph. D degree a dihmi Dr. Kenneth Van Bik nih Chin miphun tlangholh (common language) kong he pehtlai in tlangholh si lo in tlangholh tampi (common languages) ngeih a duh deuh tiah kan theih.

Chin miphun cu holh phun tampi a ngeimi kan si. Pengkhat le pengkhat, khuakhat le khuakhat holh aa khat lomi kan si. Kan holh kan i theihhngalhpiak lo ruang ah kanmah Chin miphun caholh in kan i chawnbia kho lo i miphun dang caholh a simi Kawl holh hman lengmang a hung si. Cucaah, tlanngholh (common language) ngeih khawhnak ding ah Hakah Khuanu Khuapi hruainak in a luancia caan Carson hall ah khuakhan lairelnak (conference) zong an ngei rak bal tiah kan theih.

Hi kong he pehtlai in Caholh lei fimcawn thiamnak (linguistic) in Ph. D degree a dihmi Dr. Kenneth Van Bik nih atu bantuk in Chin Digest he ton biaruahnak ah a chim.

Dr. Kenneth Van Bik

“Keinih ka duhmi cu tlangholh (common language) si lo in tlangholh tampi (common languages) ka duh. Cucu, aa khat. Tahchunhnak ah Canada hi official language pahnih an ngei, France le Mirang. Switzerland khi pali hrawng an ngei. Tedim ah Hakha pa thlaruk a um ahcun Tedim holh a thiam. Tedim pa kha Hakha ah thlaruk a um ahcun Hakha holh a thiam ko. Hakha pa nih Mizoram ah thlaruk a um ahcun Mizo holh an thiam ko. Mindat ah kumkhat an um ahcun Mindat holh an thiam ko an ti. Cu nih a langhtermi cu Chin holh pawl hi aa hlatpi an si lem lo, an i naih ngai ko.”

“Pakhat le pakhat upanak kan pek i kan holh cio kha thiam kan i zuam ahcun common languages kha a ngei khomi kan si. Cucu, khoika dah a langh ti ahcun Tahan ah a lang. Tedim pa, Hakha pa, Falam pa le Mizo pa kha anmah holh cio in an i chawn. Tedim pa nih Hakha pa cu anmah Tedim holh in Hakha pa nih Hakha holh in a leh. Cucu Tedim pa nih aa fiang ko. Hakha pa nih Tedim holh a hau lo, Tedim pa nih Hakha holh a hau lo. A herh tu ahcun a holh thiam fawn” tiah a chim.

“Chin ca hi a sang deuh in cawnnak ser le cawn dingmi a chungum (content) pawl kha zeiti maw in dik i khat kho seh. Tahchunhnak ah “Pa Lo” kong kha taangthum nih cawng hna sehlaw, Cho, Dai, Gamhau, Laizo, Matupi, Khumi, Lai tibantuk kan holh cio in kan tial dih ahcun holh vun i pehtonh ding khi a fawi lai. Cun Matu asiloah Tedim lei tuanbia pakhat kha cu bantuk thiamthiam in kan tial i kan cawn ahcun common languages cu a chuak lai ti ka zumh ko. Khakha a chuah ahcun aa dawh ngaingai thil a si hnga”.

“Cucaah, cun Switzerland nih holh (5) official language an ngeih ahcun kannih kha holh (10) ngei usi law, zeidah a poinak a um. “Common language timi hrimhrim kha a palh tiah ka ruah, common languages tu kan ngeih awk a si. A rumcia kan simi i sifahter kha cu a har tuk” tiah Dr. Kenneth Van Bik nih Chin Digest he ton biaruahnak ah a chim.
Dr. Kenneth Van Bik cu Kawlram in B. Sc le B. D degree in sianginn a dih hnu 1990 kum ah US, American a phan. American a phanh hnu ah M.A in religion, M.A in linguistic a cawn hnu ah University of California -Berkeley in 2006 kum ah linguistic in Ph. D degree a kan lakpiak. Chinmi linguistic cawnnak le caholh lei ah kan i bochanmi kan pa pakhat a si.

Hika link ahhin Dr. Kenneth Van Bik hi ton biaruahnak a tlingte in rel khawh a si. http://thechinlandpost.info/caholh-lei-in-ph-d-degree-a-hmumi-dr-kenneth-van-bik-he-biaruahnak/
Ref: Chin Digest Vol.1, No.1, 2014

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: