Editorial: Hakha Rungtlang in Ralkap Umhmun Khuar Ning

0

Editor| 2021 June 14 — Nai hrawnghrang ah Chin ramkulh kan khualipi Hakha ah Ralkap an karh, Kawlholh in Tatmah (mirang in Light Infantry Division-LID) an lu bik a um tbk. nih mizapi lungre a theihter ngai. Atulio kan dirhmun ah, hi bantuk thawng le biachokvai nih milung re a theihter timi cu chim hau lo in, kan i fian mi le theih mi a si ko.

Asinain, Hakha ah Tatmah hmu (LID lubik) a um tiah thawngpang a chuak mi kong ah a hlei in, lungretheih tuk ding a si lem lo. A ruang cu, Feb. 1 i Min Aung Hliang ho nih nawlngeihnak hramhram i lak an rak i timh lio te in khan, Hakha ah Nah-mah-khah Duh-tiang-hmu Myo Htut Hliang (Mirangca in Brigedier-General Myo Htut Hlaing, Deputy Commander, North Western Command) hi Hakha ah a rak um diam cang.

Hakha i, March 1 Hakha lamton (lansung) pawng ah Mithli tlaknak (tear gas) an rak kah ni i, minung 23 an rak tlaih lio hna ahkhan, a thaizing ah amah Myo Htut Hliang hohatnak in pengkulh cozah zung ah minung 19 cu a rak thlah cang hna. Mah kha lio te in khan, Hakha ah Tatmah hmu nak in a let tampi a sang mi Nortwest Command lubik cang a rak um diam cang. Hi lio ahhin, Monwya in uk mi Northwest Command ah Hakha nak in a biapi deuh mi tampi a um ko lai va sikaw, zeiruang ah dah Hakha thengte ah an thutter timi hi rak ruah chung cang mi a si.

A thawkka lio tein, Hakha le Chin ramkulh chung ah tlangtlatu ah an rak chiah diam cang mi a si. CNF/A in hruaitu upa he ton zong ah amah a rak si diam cang. Cucu, nawlngeihnak hramhram in an lak an i timh hnu in a si.

Cucu, kan i fian khawh deuhnak ding ah, Tatmah-hmu a um ruang ah kan lungre a theih hlei ding a si lo timi zawn ahkhan a si. A ruang cu, amah nak in a bawi deuh saumau mi a rak um diam cang. Kawl Ralkap an i sersiam ning ah, Nichuah, Nitlak, Chak, Thlang, Laifang tbk. le Tiramri tbk. in an tuah mi uknak 12 a rak um. Naypyidaw tbk. a hun ser chap hnu ah, 14 a chuah. Cucu chung ahcun, North West Command (Monway) cu pakhat a si.

Hmunhma ah a hngat lo mi, Tatmah timi Light Infantary Division (LID) timi hi, 12 a um. LID 11, LID 12, LID 20, LID 22, LID 33, LID 44, LID 55, LID 66, LID 77, LID 88, LID 99, le LID 101 tiah an um. Hi LID ‘timi’Tatmah pakhat ahhin, Ke ralkap tiah auh khawh mi Light Infantary Baballion (LIB) 10 in ser a si. Cucu, a taktak ahcun, minung tampi um ding an si ko nain, hlathlainak an tuahnak ah LIB pakhat ahin, 120-150 tluk lawng an um kho cang tiah an ti. Cunak in tlawm deuh khawh zong a si.

Cucaah, Hakha ah LID luzik (Tatmah hmu) a um ruang ah thinphan hlei ding a si lonak a ruang cu, amahnak rian tampi a sang mi kha tuanpi ah an chiah diam cang. Nain, nihin a cang mi kong ah a ralkap minung an chap thluahmah mi hna tu cu mithmuh a si ko.

A cunglei i langhter mi a pinleng khin, Regional Operations Commands (ROC) timi ဒေသကွပ်ကဲမှု စစ်ဌာနချုပ် a um rih. Cucu, Kalay, Loikaw, tbk. hmun 7 ah an chiah. A dang pakhat cu; Ralkap cawlcangh uknak ‘Military Operations Commands (MOC)’ tiah စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ် timi 21 a um thiam fawn. Hriam ngan kahnak phu pawl an um rih. Siai lei an um. A Phun a tam ko. Zapi kan caah cun fian zong a har kho men.

Cu nakin a biapi deuh mi cu, Miphun kan cawlcangh ning an kan zenh caah an thazaang an chap mi a si. Cucaah, kan thazaang kan chap ve a hau timi kan i fian ding hi a biapi tuk mi a si. Cun, a hlei ce in tuchan ah, Phone le hmanthlak nak chan a si ko caah, kan hmunhma ah ziachia ngai le ningzah hngallo in a cawlcangmi, mi tuahlo in a kan tuah mi, Kawl Ralkap hi mizeidah an si timi kan theih khawhnak ding ahcun, an liang benh te kha rak ngia cio hna u sih!

Atulio ah Chin ramkulh a rak kai mi hi LID 22, LID 33, LID 66, LID 77, le LID 99 in an si tiah ruahdamh a si. Nain, an dihlak in an si hrimhrim lai lo dah. CHRO nih, 2012 ah ripawt an rak chuah ning in Chin ramkulh chung ah Ralkap umnak hmun 54 tluk a um i, a chawklet in a lutchuak mi hi Batallion 12 tluk an si tiah an hmuhchuah mi a si.

Atulio, kan Chin ramkulh ah a rak kai i, sualtuah mi hi hote dah an si, zei sual dah an tuah timi kan theih khawh ding hi a biapi tuk mi a si fawn. Cucu kan theihnak nih, zeitindah cawl hmang mi an si timi le hmailei dingthluk lairelnak (justice) caah kan hman khawh ding mi a si.

Thinphang in um tilo in, zeidah kan i timhtuah i felfai deuh in kan cawlcangh ding a si timi ruah ding ah sawmnak he…,

2021 June 14

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: