Na Dawtmi Sin Ah Pek Hrimhrim A Herhmi Biakamnak Phun 8
The Chinland Post| 2018 March 12| Biakamnak timi cu zawnruahnak le dawtnak aa tonnak a si. Duhdawtnak vawlei ah biakamnak cu a biapi tukmi thil a si pin ah dirhmun aa dangmi pahnih nih fakpi in an i upat deuhdeuh paoh ah an duhdawtnak a thlum deuhdeuh ve. Biakamnak cu mah le mah i hrem a si lo i na ngaknu/tlangval kha zeitluk in dah na duhdawt ti a langhternak hmual pakhat zong a si. Cu ruang ah duhdawtmi a ngeimi hna nih kan dawtmi hna pek a herh ngaimi biakamnak phun 8 kan hun langhter.
1. Na Chiatnak Kan Kawl Lai Lo
Micheu cu mi tha ngai an si ko zong ah an that lonak kha hramhraam in kawl kan hmang. Kan duhdawt tuk hna ruang ah a si kho men nain duhdawtnak tang ah cu bantuk ruahnak cu nganpi in kan i palhnak hrampi a rak si. Cu ruang ah na chiatnak kan kawl lai lo tiah biakamnak pe law, nangmah zong amah sin ah i phuhrunnak na ngei ve lai lo.
2. Na Duh Caan Paoh Ah Na Ka Hneksak Khawh
An dawtu sin in an zumh lonak a thiannak ding ahcun zei tik caan paoh ah va i hneksakter ko.
Bianabia ah, midang he nan i chawnh le chawnh lo lunghring in zoh a duhmi phun hna si ahcun na password tiang hmanh na pek awk a si ko__nangmah nih na zumh i na dawt tak-tak ko a si ahcun.
3. A Phi Na Ka Pek Hlan Bantuk In Ka Um Ko lai
Micheu [tlangval] cu a phi ngah hlan ahcun na ca ahcun thlapa hmanh kan tawhpiak lai an ti. A phi ngah hnu ahcun an zia aa dang i an daw-tmi he khurhawmh (care) ti lo an hmang. Cu ruang ah na dawtmi sin ahkhan a phi na ka pek hlan bantuk in na caah kaa zuam peng lai, hei ti hmanh! Aa nuamh lai ning hi a mirh zuai ko lai.
4. Ka Lung A Dong Lai Lo
Naihniam tein umnak ding ah lam a kan khamtu hna, kan karlak ah biasi an phaimi kong tampi, thinlung lei in thencheu a kan timmi hna vialte le kan karlak i hneksaknak a rami thil vialte cung ah kan dawtnak hi samfa tia hmanh a tlum in a ralter kho lai lo tiah biakamhnak na pek ngam a herh.
5. A Biapimi Thil Ka Philh Lai Lo
Aa dawmi ngaknu tlangval caah cun a biapimi thil (a bik special day) a tam ngaingai. Dawtu a ngei lomi caah a bia-pi lomi kha a ngeimi caah cun thil biapi tuk a rak si tawn. Cucaah na darling he nan i duh ni, a chuah ni, Valentine Day, zei bantuk rawl dah a duh phun si i, zei bantuk muici thla a remlo phun si ti na theihpiaknak kha na duhdawtmi upat-nak na pek phun khat a si.
6. Kan Khurh-awmh (care) Peng Lai
Minung pakhat khurh-awmh peng hi a fawi lo. A tuah khotu zong an tlawm lai. Asinain nu cu khurh-awmh a duh phun an si. Cucaah na darling kha an pawngkam in na zohkhenh khawh lo hmanh ah nangmah cu kan khurh-awmh peng lai na timi kha amah na sunhlawih phunkhat a si.
7. Kan Kaltak Hrimhrim Lai Lo
Nu an thinphan bik tawnmi cu keimah nakin tha deuhmi aa hmuh lai i midang sin ah a ka kaltak sual lai timi hi a si. Cu bantuk thinphannak cu pa cheukhat zong nih an ngeihmi a si i, tar tiang in a ummi thil a si. Cucaah na duhdawt tak-takmi a si ko ahcun ‘aho hmanh ka pawng ah um hna selaw nang cu kan kaltak hrimhrim lai lo’ na ti ngam ahcun a hnangam tuk lai.
8. Na Ngaihchiat Caan Ah Kan Umpi Lai
Ngaihchiatnak timi hi aho hmanh nih mahte lawng tuar cu kan i harh tuk tawn. A bik in aa duhdawmi hna caahcun hi bantuk ngaihchiat caan ahhin an pawng teah kan umpi khawh hna a biapi tuk. “Na ngaihchiat caan ah kan umpi lai” na ti lio ah khin aa lawm nain a thawtnam taktak cu a caan a phanh tik ah khin a theih lai i, cu bantuk na tuah khawh taktak ve ahcun nan i dawtnak a fek chinchin ko lai.
Ref: Chin Digest, Vol.2, No.2| 2016 April|