Pau Dothlennak Ruang Ah A Chuak Mi Chin Miphun Hriamtlai Phu Pawl

0

The Chinland Post | 2023 October 17 — Pau Dothlennak ruang ah Chin miphun chung in hriamtlai phu 23 an chuah kha hmuh khawh a si. Cu nak hmanh in an tam deuh kho mi a si. Peng aiawh in dirh mi hmuh khawh an si bantuk in phun aiawh in dirh mi pawl zong hmuh khawh a si. Chin ramkulh chung lawng siloin Tamu, Kalay le Minbu pengkomh ah hmunhma a khuar mi Chin miphun hna nih Chin min in hriamtlai phu an dirh hna.

Chin ramkulh, pau dothlennak ah a hlan tein dirh a rak si cang mi CNF/CNA thazang a ṭhawn chin bantuk in peng kip, phun kip in Chin miphun hriamtlai phu pawl cu Chin ramkulh chung le hmunhma tampi ah an dirh cio kha hmuh khawh a si.

1. Chin National Organization/Chin National Defense Force (CNO/CNDF)

CNO/CNDF hi pau dothlennak in a rak chuak mi phu a si nain mah phun min, hmunhma min hman lo in Chin miphun zapi a aiawh khotu si ding in an i ruahchan mi si dawh a si. 2021 April 13 ah CNO/CNDF hi dirh hram an rak thawk i cu ni cu Chin miphun dothlennak ni tiah CNO nih a pom.

Chin ramkulh, Falam le Kalay hmunhma ah an cawlcang. CNDF hi Brigade 4 in dirh mi a si. Brigade 3 hi Chin ramkulh, Falam hmunhma ah a um i Kalay hmunhma a si mi chaklei Chindwin hmunhma ah Brigade 1 (No. 4) a um. Brigade 1 ah Battalion 3 hrawng an um. CNDF Headquarters hi Camp Rihli “Chinram” ah hram an bunh.

2. Chinland Defense Force-Kalay, Kabaw, Gangaw (CDF-KKG)

Yaw hmunhma le Kalay-Kabaw hmunhma ah umhmun a khuar mi Chin miphun pawl hrambunh in dirh mi phu a si. Hramhram in uknak lak a si hnu duhlonak langhter lio ah Kalaymyo um Chin miphun hna i “Tahan khamnak” hi min a rak ngei. CDF-KKG hi 2021 April 4 ah dirh hram an rak thawk. Battalion 6 an um kha hmuh khawh a si i PDF-Kalay, Yaw, PDF-Gangaw he bawm in an cawlcangh kha hmuh khawh a si.

3. Chin Defense Force-Mindat (CDF-Mindat)

CDF-Mindat hi 2021 April 24 ah ṭha tein an dirh khawh bantuk in Chin ramkulh chung ah a hmasa bik hriamtlaih in ralkap a rak doh hmasa mi phu zong an si. CDF-Mindat hi Eagle Battalion, Hawk Battalion tiah Battalion 2 fonh in Brigade 1 in sersiam mi a si.

4. Chin Defense Force-Kanpetlet (CDF-Kanpetlet)

CDF-Kanpetlet hi 2021 May 31 ah an rak dirh. A tlawmbik Battalion 2 an um kha hmuh khawh a si. CDF-Kanpetlet hi Yaw hmunhma PDF pawl he bawm in cawlcanghnak an tuah ve.

5. Chinland Defense Force-Matupi (CDF-Matupi)

2021 February 16 ah an rak dirh i 2021 April 10 ah CDF-Matupi tiah minthlen in an fehter tiah an rak thanh. CDF-Matupi hi Matupi-Mindat mawṭaw lam, Matupi-Paletwa mawṭaw lam thluangthluan tlai in kahdohnak a tuah mi an si. An thazang fian a si lo.

6. Chinland Defense Force-Paletwa (CDF-Paletwa)

Paletwa peng ah a um mi mino hruaitu pawl nih mah hmunhma chung mipi pawl innlo kilvennak caah ti mi ruahchannak he 2021 April 28 ah ramchung ramleng aa teltum kho mi vialte Zoom Meeting an auh. April 29 ah CDF-Paletwa cu dirh hram an thawk. CDF-Paletwa ah Battalion 2 an um kha hmuh khawh a si ve.

7.Chinland Defense Force-Hakha (CDF-Hakha)

CDF-Hakha hi 2021 May 26 ah an rak dirh. CDF-Hakha Council cu 2021 May 1 ah an rak dirh ve. Mie hmunhma, Senthang hmunhma, Zokhua hmunhma, Hakha khuachung hna kha CDF-Hakha Council nih a uknak hmunhma a si tiah an fehter i CNF/CNA he bawm in an cawlcang. CDF-Hakha hi Battalion 4 tiang an dirh khawh.

8. CDF-Ton Zang

CDF-Ton Zang hi 2021 July 5 ah an rak dirh. CDF-Ton Zang ah Battalion 3 a um. CDF-Ton Zang Battalion 1 le Battalion 3 hi Zo miphun hrambunh in dirh mi a si i Battalion 2 hi Thado miphun hrambunh in dirh mi a si.

9. Chinland Defense Force-Thantlang (CDF-Thantlang)

CDF-Thantlang hi pau dothlennak chung ah dirh mi phu a si ve i a tlawmbik Battalion 2 an um. Thantlang khua hi Chin ramkulh chung ah ralkap nih a ning pi in an khangh mi khua a si.

10. Zomi Federal Union/PDF-Zoland

ZFU hi 2021 March 30 dirh hram an rak thawk i cu hnu caan tlawmpal ah PDF-Zoland hi an rak dirh. ZFU a cawlcanghnak hmunhma pawl hi Zomi miphun a tam-u khua an saknak Tedim peng le Tozang peng hna a si.

11. Chinland Defense Force-Daai (CDF-Daai)

CDF-Daai hi 2021 September 20 ah an rak dirh. Mindat, Matupi, Kanpetlet, Paletwa peng hna ah umhmun a khuar mi Daai miphun a aiawh tu a si. An thazang theih a si lo.

12. Chinland Defense Force-Mara (CDF-Mara)

Mara hi Chin ramkulh Thantlang peng, Matupi peng, Paletwa peng hna ah umhmun an khuar hna kha hmuh khawh a si. CDF-Mara hi 2021 May 27 ah an dirh. Interim Maraland Council zong an dirh. CDF-Mara hi CJDC ah fawnh in CNF/CNA le adang CDF pawl he kan dirṭi tiah an thanh.

13. Chinland Defense Force-Zophei (CDF-Zophei)

Thantlang peng, Zophei hmunhma ah CDF-Zophei cu April 16 ah an rak dirh. CNF lam hmuhsaknak in CNA, CDFs, NUG/PDF pawl he bawm in kahdohnak an tuah.

14. Chinland Defense Force-Zotung (CDF-Zotung)

Zotung hmunhma hi Hakha le Matupi karlak Rezua hmunhma a si. Rezua in ni chuahlei tlang ah Zotung miphun hi khua an sa. CDF-Zotung cu 2021 April 5 ah an rak dirh. CDF-Zotung zong hi a tlawmbik Battalion 1 an ngei.

15. Chinland Defense Force-Lautu (CDF-Lautu)

Lautu miphun hi Thantlang peng ah a tam-u khua an sa. Matupi peng zong ah khua 3 hrawng a um i Rakhine zong ah Lautu miphun an um, an holh an dannak a um tiah theih a si. 2020 ah khuate in khuapi ah cohlan mi Hnaring hi Laupi i khuapi a si.

CDF-Lautu hi 2021 May 4 ah an rak dirh. CDF-Lautu hi thazang 500 hrawng in Battalion 2 an dir kho.

15. Chinland Defense Force-Hualngoram (CDF-Hualngoram)

2021 pau dothlennak in a chuak mi phu a si ve. Hualngoram Peoples Organization (HPO) zong an dirh. HPO Gen. Secretary hi John Rova a si.

Hualngoram miphun pawl hi Tonzang peng Dalkhai khua, Vapi khua, Zampi khua le adang khua pawl ah khua an sa hna. Hualngoram hi Falam peng ah a tam-u khua an sa i Tedim peng zong ah cheukhat khua an sa.

17. CDF-CDM-Siyin

Tedim, Tonzang, Kalay peng hna ah khua a sa mi Siyin miphun hna a aiawh tu phu pakhat a si. CDF-CDM-Siyin hi 2021 June 21 ah an rak dirh. An thazang theih a si ve lo.

18. Maraland Defense Force-MDF

2021 February hnu Chin ramkulh chung cawlcanghnak chung ah Mara National Defense Force (MNDF) tiah September thla ah min an thlen i 2021 December ah Mara Army tiah an auh ṭhan.

Maraland Territorial Council/Maraland Defense Force MTC/MDF nih CDF-Mara hi a cohlan lo bantuk in an karlak ah buainak a chuak bal. MTC/MDF cu CJDC le ZZLMS hna ah aa teltum lo. CDF-Mara bal hi CJDC le ZZLMS hna ah aa teltum i MTC/MDF cu a deu mi phu tiah cathanh a chuah ve.

19. Chinland Defense Force-Senthang (CDF-Senthang)

Hakha peng chung ah a um mi Senthang miphun hriamtlai phu a si ve. 2021 September 23 ah an rak dirh. CDF-Mindat, YDF hna he hawikom phu an si bantuk in CDF-Zophei, Zotung, Mara, Lautu hna he ZZLMS tiah hawikom phu an dirh hna.

 

Thado Defense Army (TDA) hi Tonzang peng ah khua a sa mi Thado miphun aiawh in dirh mi phu a si. Thado miphun hrambunh in CDF-Tonzang Battalion 2 ah tel in lo in, adang tein dirh mi phu si dawh a si. ZFU/PDF-Zoland he hawikom phu an si hna.

Mountain Eagle Defense Force (MEDF)

Mountain Eagle Defense Force (MEDF) hi Tedim peng Haimual khuathar le India ramri ah hram a bunh mi hriamtlai phu an si. An thazang theih a si ve lo. MEDF, ZFU/PDF-Zoland hna hi Zomi unau khat te kan si bantuk in lungrual tein dothlennak ah kan kakṭi lai tiah cathanh an chuah. MEDF cu ZFU, CNDF, CDF-CDM-Siyin hna he bawm in SAC ralkap a doh mi phu an si ve.

22. Asho Chin Defense Force (ACDF)

Asho Chin Defense Force hi 2021 November 16 ah an rak dirh. Rawn ah khua a sa mi Chin miphun tiah an auh mi hna nih an dirh mi a si. Rakhine Yoma ni chuahlei Mindon, Ngape, Sidoktaya peng hna ah hram an bunh. ACDF hi NUG nih tangka a bawmhchan bantuk in PRA Magway zong nih cawnnak an pek hna. CJDC he an i pehtlaih mi hmuh khawh a si lo nain CDF-Kanpetlet he pehtlaihnak an ngeih bantuk in Chin Relief Fund Program (CRFP) he pehtlaihnak an ngei.

23. Chin Defense Force-Asho (CDF-Asho)

CDF-Asho hi dothlennak phu 6 le EAO sin ah cawnnak a ngei mi Asho Chin miphun CDM ralkap, siangcachim, siahngakchia, ngandamnak lei rianṭuantu pawl nih 2023 January 21 ah an rak dirh.

CDF-Asho hi NUG/MOD, PDF, CNF, CDF hna bawm in kahdohnak kan tuah lai tiah an thanh. CDF-Asho nih a ngeih mi EAO hawikom phu hi AA si dawh a si. Kahdoh cawnnak voi 2 tiang an lim khawh ve cang. Ngape, Ann-Padan lam hna ah an cawlcang ve.

A cunglei langhter mi phu 23 chung in 1-17 tiang nih 1988 in rak dirh mi Chin National Front he bawm in 2021 September 30 thawk in Chinland Joint Defense Committee (CJDC) an dirh. CJDC Chairman hi CNF Gen. Secretary ah nih rian a tlaih. CJDC ah aa tel lo mi phu pawl zong anmah hmunhma he aa pehtlai mi CDF pawl, PDF pawl he bawm in cawlcanghnak an ngei ve.

Chin ramkulh chung peng kip, miphun kip in dirh mi CDF thazang hi 10,000 hrawng a si kho tiah an ruahdamh. Phukhat le phukhat karlak ah buainak zong a um nain tawlrel khawh nakhnga an i zuam cuahmah lio a si tiah theih a si. Phu tampi ah an i ṭhenṭhek ko nain ralkap he aa fonh mi phu cu an um lo.

Ref: The Irrawaddy Burmese

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: