Vice President Pu Henry Van Thio Biachimmi

0

Pu Henry Van Thio biachim lio

Chin Digest Vol 2/No.3|“Chinram a thancho nakding ahcun Kawlram cozah lawng i bochan loin ramchung ramleng ah a ummi Chin miphun dihlak kutzatial tlai in rampi cozah he thanchonak rian tuanti hna usih”

“Chin ramkulh caah thawngpang tha pakhat chimh kan duh hna;…”

“Atu bantuk in a sunglawi tukmi conglawmhnak puai ah a hong chuak khomi NLD lutlai Uncle Pu Tin Oo, Yangon Ramthen Chief Minister Pu Phyo Min Thein, Yangon ramthen Mayor le upat awk a tlakmi Chin miphun hawi le unau vialte hna, dam le lawm in hi ni le caan hi nan phan cio hna lai ti zumhnak he nan kut kan tlaih hna. Hi conglawmhnak puai ahhin kan President [Pu Htin Kyaw] le State Counsellor [Daw Aung San Suu Kyi] hna zong nih rat an duh ve ko nain an rian ruang ah an rat khawh lonak a si i, lam hla in an rak kan dirkamh ko timi hi nan sin ah chim ka duh.

A hmasa bik ah lawmhnak bia hun chim ka duh; (1) Pakhatnak ah, atu bantuk in caan tha le caan sunglawi a kan sersiam piaktu kan biakmi kan Pathian cung ah lawmhnak bia chim ka duh,(2)Pahnihnak ah, NLD party aiawh in Amyotha Hluttaw palai kaa cuh lio ah thimfung a ka petu Thantlang peng mee hmun No.3nk mizapi dihlak cung ah lawmhnak bia chim ka duh fawn, (3) Pathumnak ah, Amyotha Hluttaw aiawh in Vice President ah a ka thimtu NLD haotu le State Counsellor Daw Aung San Suu Kyi, Party lutlai hna, Amyotha Hluttaw chairman le Amyotha Hluttaw palai hna cung zong ah lawmhnak bia chim ka duh, (4) Palinak ah,Ramkomh Kawlram Vice President-2 dirhmun tling si ding ah fehternak a ka tuahpiaktu Pyidaungsu Hluttaw Chairman le Pyidaungsu Hluttaw palai dihlak cung ah lawmhnak bia ka chim, (5) Panganak ah, Chin miphun chung in miphun kip fonh le bu kip fonh in lung khat te ah hi bantuk conglawmhnak puai sunglawi a tawlreltu le a hong chuak khomi nulepa ule nau hna nan dihlak cung ah ka lunglawmhnak langhter ka duh.

Tuchun ni conglawmhnak kong he pehtlai in mino upa thlu loin lung khat te ah nan cawlcanghmi kan hmuh hna tik ah thazaang ka ngah tuk hringhran. Hi bantuk in a sunglawi tukmi conglawmhnak hi ka thinlung chung ah a caam zungzal ko lai, ka mitthlam le ka hnathlam ah an caam zungzal ko lai tiah chimh kan duh hna. Hi thil nan tuahmi hi hmailei kan Chin miphun caah si seh, hi Ramkomh Kawlram chung ah a ummi miphun dihlak caah lungrualnak a chuahpi vima khotu si hram seh tiah saduh ka that. Cucaah hi bantuk thil tha tuah hi hmailei zong ah pehzulh khawh i zuam hna usih tiah sawm kan duh hna.

Chin miphun nih kan i ngeihmi nunphung le tuanbia dawh chung in cheukhat hun char ta ka duh;
(1) Pakhatnak ah raltha taktak le biartung let in Mirang ral dohnak ah a tangmi Pu Con Bik, Pu Khai Kam, Pu Lal Luai le pasal tha tampi hna nih sal si duh lonak ruang ah miphun caah an dir ngamnak le an lungput
(2) Pahnihnak ah Pu Vomtu Maung le Chin pasal tha hna nih an rak hruaimi Kanpetlet le Falam khuapi i Chin mipi hna tonpumhnak ah hramhraam uknak doh in mipi duhnak in i uk kho ding ah a rak kan phakpinak
(3) Pathumnak ah, Kawlram zalennak tuanbia ah zalennak kan pu Bogyoke Aung San he a rak tangmi Panglong hnatlaknak minsen a rak thutu Pu Thawng Za Khup, Pu Hlur Hmung, Pu Kio Mang hna i tuanbia dawh an rak tialmi
(4) Palinak ah Kawlram runvennak le kilvennak caah Aung San Thuriya boih tiang a rak hmumi Bokyi Hteih Chun le Chin ralkap tha hna i an nun an rak thaapmi
(5) Panganak ah Kawlram cozah nih a kalpimi remdaihnak lamtluan ah Chin miphun aiawh in thazaang a chuah cuahmahtu hna; Hi pin ah Chin miphun hna i toidornak lungput kan ngeihmi, dawtnak kan ngeihmi, diknak kan tanhmi hna le ziaza tha kan ngeihmi hna hi hmailei ah pehzulh rih ko hna usih tiah sawm kan duh hna.

Kum 2013 UNDP nih hlathlainak an tuahmi chung in report an chuahning ah Kawlram kan sifahning hi zatuak 26% a si i, Chin ramkulh sifahning hi zatuak 73.4% a si. “Rampi pakhat a thanchonak thazaang hrihhram cu ramchung lawng ah a um” an ti bantuk in Chin ramkulh thancho nakding cu Chinram ah a ummi Chin miphun hna cung ah a bik in aa hngat ve. Cucaah Chinram a thancho nakding ahcun Kawlram cozah lawng i bochan loin ramchung ramleng ah a ummi Chin miphun dihlak kutzatial tlai in rampi cozah he thanchonak rian tuanti hna usih tiah forfial kan duh hna.

Hi kong he pehtlai in Chin ramkulh caah thawngpang tha pakhat chimh kan duh hna;Ramleng bawmhnak le rampi cozah budget in Kalay-Falam-Hakha-Kankaw lam, Tonzaang-Tedim-Falam-Hakha-Matupi-Paletwa lam, Tedim-Rihkhuadar lam, Falam-Rihkhuadar lam, Hakha-Thantlang-Saisih Chuak lam, Kankaw-Khaikam-Rezua lam hna cu a rauh hlan ah tha tein remh le chunh hram kan thawk lai. Cozah hruainak in tuanchuah a si lai caah mizapi lei kap in thazaang chuah a herh ve lai.

“Dawtnak le zawnruahnak timi cu a tawisau a um lo nain a kal lei le a kir lei a um” an ti bantuk in rampi cozah nih zawnruahnak in a kan tuahpiakmi hi mizapi lei kap in mahti khawh tawk tanpinak cio in thazaang chuah khawh i zuam hna usih.

Rampi rian pipa Vice President rian hna an ka khinhmi hi Chin miphun a kan zakzeknak a si bantuk in Ramkomh chung ah a ummi miphun vialte zawnruahnak zong a si chih. Cucaah rampi nih a ngeihmi miphun le ram zawnruahnak le khuakhannak hi theihthiampiak in rampi cozah nih a kalpi cuahmahmi;

1. Rampi remdaihnak le rammi vialte hna i remh thannak
2. Rammi vialte a dikfelmi upadi nih iapnak (Rule of Law)
3. Rampi thanchonak
4. Demoracy Federal Ramkomh serthannak, caah hin thazaang chuah cio hna usih, i dirkamh cio hna usih tiah thazaang pek kan duh hna.

A donghnak bik i cah kan duhmi hna cu President [Pu Htin Kyaw] le State Counsellor [Daw Suu] saduhthah zong a si i, Chin miphun hmelchunhnak a simi Vakok le Chokhlei kong ah a si. Atu ah Vakok hna cu duhsah duhsah in an lotlau thluahmah i, an ci mit ding dirhmun tiang an phan cang. Cu bantuk in tlaang chokhlei hna zong duhsah duhsah in an zor thluahmah cang. Cucaah Chin miphun hmelchunhnak a simi Vakok le Chokhlei kung hna an ciam lo nakhnga ding ah kan miphun hna nih thazaang chuah in kilveng hna usih tiah sawm bu in ka bia ka donghter.”

 

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: