Hakha Sangthar Samhmi Kongah Ka Hmuhning

Editor sin cakuat by Pu Hre Nawn| 2019, October 3| Hakha sangthar samhnak nan buai mi kongah aa palh tiin ka ruah mi ka hun tial ve. Ahma sa ah upa lei nih Pupa ram ti um lo dingin an rak chim mi kha an palh. Hakha cu Thantlang lei bantuk a si lo. Kanmah kan putar bi Nawn Hmung zong hi ram cu chim lo Kuhchah ram Pupi tlang hmanh ah Khuai kua a ngei, kei mah ka cut zat hnu 1955 kum tiang kan zoh khenh, kan lak tawn.

Roco tu kan pa Sang Al nih a caan a za cang a ti maw an mah Kuhchah nih dik an hal ka thei lo. (သမဝါယမ)min in raksok u law kan pek hna lai a ti i Khrhfa upa tha a si bantuk in a pek hna.

Atu lio vuanci (Minister) pawl umnak hmun Tuaihmawng rawn khi kan pa Sang Al (Khenglawt) ram cu a si ve. Kei mah cu Thantlang ah ka um caah Hakha um ka nau le nih kan ram an hmantung tiah an kan thanh tik ah, ka nau le kan ram a si tiah Hmat-pung zong kan tin lo, nehnang zong kan thlak lo caah cu bang kanti ram chia te hna, Lai cozah lutlai pawl umnak hmun ca i santlai a si ahcun kaa lunghmuih lehlam tiah dai tein ka um ko. Hakha i a chuak bak mi kafa le pahnih (Pu Thla Chum -T.E.O le Pu Kim Luai Thang –Channel lei tuan mi) zong tu tiang inn hmun ngei lo in an um ko keimah santlaih lo bia.

An duh le kan khualipi cu thial ko hna ngat seh ti a si hoi. Vuanci Za Hre Lian nih khan hmailei khua a hmuh chung caah Falam khua hi Lungpi ah kan thial lai tiah a chimh hna. Laizo le Mangkheng nih an ram an sian lo pin ah Falam khuachung mirum pawl zong nih an duh ve lo caah i theih te uh a ti hna i ram dang ah a kal tak hna. A rauhhlan ah khualipi cu Hakha ah thial a si taktak. Hakha khualipi nahchuah ruang i Collage zong meng kua (9mil) ah a tan zong khi philh lo ding a si.(a tu lio Kalay University). A ngaingai tiah cun thlanglei Laitlang bel ka phan lo, chaklei Lai tlang ah cun Hakha nak khualipi ser a um lo. Khualipi nih an kan phak ruangah kan vawlei zapei kauh zong man a ngeihnak hi a si.

Upadi ningin rian an tuan lo ti le upadi ningin an tuan tikah upadi ning lawng cu i hruhpi chih ding a si lo ti i kan zai mi hna cu mah le mah i mualphoh a si.

Upadi cu kan i tlaih cio ti bia hna hi upadi hi zeizat dah a um? ti a thei lo mi kan tam lai. An nih cozah cu upadi hi a minung in an i chiah hna tihi kan hngalh awk a si.

Hakha ah ram lawng le tlangram a um lo timi kongah Pu Khua Kung nih a cheuchum a fianter mi le Sipin Area a kau tuk timi kong Pu Thla Hre nih a fianter mi hna kan lung a piang ko lai tiah ka ruah.

NLD cozah nih inn 400 hramram in hrawh cang timi bia hna hi kha mizei cozah hmanh nih a hrawh lo ahcun Falam peng ral hmanh a tho lai. Na khua na ram ah theih lo mi pa nih rat riangmang i khua raktla seh law a ngaithiam mi maw na si hnga?

Lai miphun ni hi kan sunhsak cio, a sullam teh kan i fiang hnga maw?. Thantlang in kan chim ah cun Lal Luai kha mirang nih ziah nan kan doh an ti. Lal Luai nih ziah kan ram nan kan chuh a ti ve hna. Mirang nih na ram kan in chut lai lo, n auk kel tein na ram cu n auk than ko lai an ti. Cu ramuk chan duh lo ruangah cun dah kaw Vuanthu Maung te, Mang Tung Nung te, Ro Thang te hou in Falam ah meeting an tuah i ram uk phung duh le duh lo mee (vote) an thlak tikah minung 500 chungah minung 17 lawng nih ramuk phung duhnak mee an rak pek i a tam deuh nih duh lo mee an pek caah cu ni Febuary 20 cu Lai miphun nih ti a si kha, Ne Win cozah zong nih khan Pupa ram lawng lo (လက္ရွိလက္ငုတ္) a si mi ram chuh lo ding a ti ve ko eh, ning cang te le phunglutte tuin kan tiram hi humhak hna usihlaw a beibang lo tuk cun buai ti hlah u sih law a tha hnga.