Mindat Message: Meitha Kawt Ne Ng’cuican A Awm Nak Kyong Ah Chang Gui Phäh Ng’thu Tung (15)
(15 Key Rules for Fighters in Internal Armed Conflict-Geneva Call)
Tün nak
Shin ah ng’thu mawng 15 cu meitha kawt ne ng’cut nak ah phäh cum bawng ci ah pigaw chang gui awn m’htei m’htang nak thei vai ah bü nak ah kyak ci. Cun ah ng’bum gui naw pigaw chang guia mi hmat tu vai m’thein gui kawn ah mä meitha kawt ci gui ah ng’lak ah hawn ah awmkya thei vai ah lam shüm nak hlu kyak ci. Shin ah ng’th tung 15 cu leim bai nak la üp oi nak vai ng’thu bäng ah kä kya ne meitha kawt ci gui naw kaa na ne a mi m’htei tu vai hlü ci ah a mi hmat tu vai kyak ci. A vai sü, m’guk ci ah awm kya law ung khomdek chang van m’gein sei nak thung man cu pigaw chang gui bäng naw tüng nak vai kä kya ci. Khupne pyein ung shin nah ng’thu mawng 15 cu pigaw chang gui bäng pyein hlu ah kä kya ne meitha kawt ci gui haw ng’dawn tuk ci gui kyak ci. Cun nung phi meitha kawt ci gui bäng pyein hlu ah ah phi kä kyak ci.
1. Meitha kawt ne ng’cutcan a awm nak kho ah pigaw chang gui cu ak tung ah m’htei gui vai.
Pigaw chang gui a mi ghing phyawng ngaih gep nak vai ah phäh, meitha kawt ci la pigaw chang gui cu ng’lak mah vai ah hlu ci. Tuk nak, kham nak (cun kä kya ung) va mah nak cu tuk ci goi lam täng ah bü vai kyak ci. A vai sü, chang tumat meitha kawt ci (kä a kya ung) pigaw chang ah kä m’chga hlawt ung cun ah chang cu pigaw chang ah tha ne m’hteim’htang tu vai.
2. Pigaw chang gui ah khawh khyam gui, chang büm gui ah cawh kyan nak gui cu bü na ne tuk ah nak kä ci vai.
3. Pigaw chang gui naw phi leim bai nak a ken vai phäh Gakap gui khawh khyam, a mi mah nak, meitha kawt ci gui a mi awm nak awn shawng ne awm vai. Gakap gui ah khawh khyam la tukah a awm nak ung pigaw chang gui a mi hma vai (cun kä a kyak ung) leim bai nak kya hnging ci. Leim bai nak ci cu meitha kawt ci gui tukah nak ah phäh pigaw chang a shih gui la a mi awm nak gui a mi khawh khyam gui a didap gui pyein hlu ah kyak ci.
4. Pigaw chang gui cu meitha kawt ci chang gui awn hmung hma nak kä kya in vai ah suisak gui phi kya, meitha kawt ci a mi bi lawh gui kä tha u vai hlu ci. Meitha kawt ci gui cu a mi tukah yah sang Ga la pigaw chang ci a mi hmat vai. Meitha kawt ci gui cu pigaw chang gui a awn a täng ung pigaw chang gui naa nak khai. Meitha kawt ci chang gui cu a mi mei hmuh hlawt vai ah a mi kawt vai (cun kä a kya ung) pigaw chang gui awn kä täng ci ah sui a mi sui vai la logo gui a mi tha vai hlu ci. Cun ah kya ung va pigaw chang la meitha kawt ci cu khomcha hlawt vai kyak ci.
5. Tukah yah sang ung meitha kawt ci gui cu meitha awn tuk pyei püi ung pigaw chang gui hun nak kä gah ba hlawt khai. Pigaw chang gui tukah nak ung ka hngun thawh tu ung nga mi cu phyawng khai gui. Hngun thawh ci nak cu meitha kawt ci ah chang gui la a mi khawh khyan gui bü ceng na ne m’di peit ta bi lawh nak kyak ci.
6. Pigaw chang gui cu ng’cet cam nak ah chang ah kä ci vai. A vai su ah ng’cet cam vai ah a mi khah pui ung phi hun nak a mawng gui cu awm yah ci. Ang’cet cam nak ci cu, a cun ah chang la a hei chang gui awn cun ah bi vai, m’kyih m’kyawk nak, kä bä khai ah ci na gui ne a mi pha ah chang gui ah kyak ci. Ng’cet cam nak la chum ci ci cu ng’lak mah ci. Ng’cet cam ci cu a tu mat mat a ming yak hlu phäh kya ne, chum ci cu hmun tumat ung a mi üp ah kyak ci. Tukah nak ung kä ng’dui tuk ci gui awn ng’cet cam nak cu khomdek chang van thung man naw kham ne, m’kat ah phäh ah kyak ci.
7. Pigaw chang gui ling na ne kä täk phan vai. Pigaw chang gui ling na ne kä täk phan vai ci nak ung k’pungpawn awm ah phäh phi kya, chang yoih tuk sum lei phi kya, a van cu kyum ci. Tukah nak a awm nak ah cheng na ne phi kya, a gäng ung haw kä täk phan vai. Pigaw chang gui cu m’heh nak khai ah bi gui, luloi nak bi, kyih kyawk vai bi gui phi kya kä täk phan vai. M’neh nak khai bi ci cu lei gui, leim ci la gaw pai hning ci bi gui kyak ci. Luloi nak bi ci cu chang ah ming la pakkhui mikhmai yo sak ci ah bi gui kyak ci. Kyih kyawk ci bi ci cu, m’lung kä üp ci bi lawh nak, thup kep ne bi gui la leim bai ci ah bi gui kyak ci.
8. Meitha kawt ci Gakap phi kya, pigaw chang phi kya a mi pang ung khyum ne ak ni ah m’htei htang ne hun tu vai.
9. Tukah nak shawng ne kyak ci chang gui awn a mi awm nak, a pumsa a theing vai, a gui vai, m’lung üp khai, eiawk kum päng khai ah peit vai. Khyong ät gui a hei hei ah kä tha vai.Ling na ne a mi awmih nak kä m’hnawn gui vai. A vai sü ah m’hnawn gui vai a kya law ung phi kya, thungman gui awn käk khai ah bi lawh vai. M’hnawn gui ah khohmun ung a mi awmih nak khuih phah, a mi pumsa a theing thap vai, a mi gai vai, eiawk gui, a mi ngaih gep khai ah tha gui vai cu meitha kawt ci gui ah a mawng ah kyak ci.
10. Yäka pui nak kä awm khai ah m’htei gui vai. Yäka nak ung ling ne phi kya, a mi ngaih ah yäka nak, awmih awn ngui shui sak gui, a hta im ah sak gui, la ang ming shek khai a hmai yo khai bi lawh gui kyak ci. Hnumi, pami la anghmaw gui a van yäka awm ih pui cu khomdek chang van m’htei m’htang nak naw kä bi vai ah kham nak awm ci.
11. Anghmaw gui cu m’htei m’htang gui vai. Pigaw cang gui naw anghmaw gui cu meitha kawt ci bum ung a mi hteh tu vai, nga mi gui awn guigong ne hteh vai k’tha kä peit vai.
12. Kyawng im la university gui cu ghung väng ne m’htei vai hlu ci. Kyawng im gui, university cawh kyan nak gui ung meitha gui awn awmih gui hnun thawh gui kä bi vai.
13. Shei Bawi gui, shei gui la m’htei m’htang pek ci motor gui cu ak tung ah m’htei vai. Pigaw chang phi kya, meitha kawt ci phi kya a gai vai shei awn m’tui m’seih nak gah vai hlu ci.
14. Leim ci, kä gai ci, la shik ci chang cu ga ah a kya ung phi khyi hna tu vai. Pigaw chang gui naw phi a mi m’htei tu vai. Leim ci la kä gai ci m’htei tu cu meitha kawt ci gui awn k’tha peit nak kä kyak ci nei meitha kawt ci gui naw shei im, shei Bawi gui la bi lo ci gui cu kä m’kyih vai.
15. Chang m’gein sei nak lah hun ne m’htei m’htang ci chang gui la a mi khawh khyam gui m’htei tu vai. Käng kah vai. Pigaw chang gui phi a mi ghingai vai chang m’htei m’htang nak gui cu gah tang tuk khai gui.
Theihternak: “Geneva call”15 key rules for fighters in internal armed conflict: Ramchung raltumi hna caah zulhphun Phun (15) CHRO nih tialmi Mindat message in chungin lak mi a si.
About The Author
