2022 February 3 — Zomi Revolution Army (ZRA) hi Zomi Revolutionary Organization (ZRO) in a hrim mi a si. ZRO hi 1993 April thla ah an dirh. India ram Manipur State Churachanpur ah (Camp) Headquarters an tuah. Manipur State chung ah Kuki tiah theih mi Zo fa miphun hna he an karlak ah remlonak an ngei ruang ah Zomi Revolution Army tiin hriamtlai cu 1995/6 kum ah an hun dirh. An lutlai ah Thanglianpau Guite a si.

An timh bik mi cu Upper Chindwin in Kalay-Kabaw-Tamu in Chinram Tonzang-Tedim peng tiang khi Zomi State (Myanmar) ah pakhat ah dir an timh. Kalaymyo cu Zomi Capital (Khualipi) ah ser in Tedim City, le Tonzang City then in Myanmar ram chung ah State ser khawh lam an kawl.

ZRO/ZRA hi cu India a cozah a dohtu phu tiah theih a si. Sihmanhsehlaw, Kawlram chung a cawlcang mi hi nichuah lei ZRO tiah an um. A biapi bik in India a cozah he remdaihnak ser in India ram ah mipi ralkap sinak in a um mi an si. Cuti an um hnu cun, Chin ram ah ra in an cawlcang. ZRA a cawlcanghnak hi a sau ngai cang. 1995/6 hrawng caan ahcun Kawlram chung si loin India lei ah hmunhma an rak khuar.

ZRA cu Kate (Meitei) miphun hrimtlai People’s Liberation Army(PLA) he Churachanpur ah um hmun khuar in Chin State lei Tedim le Tonzang peng ah an hun lut hnu ah Bing (Opium) le Rithaisii, thilthalo an tuah. Myanmar Ralkap Senior General Than Shwe Chan in Monwya um Northwestern Command ukmi Regional Operation Commander General Tha Aye chan le General Hung Ngai chan in USDP chan tiang ah Chin ramkulh le Sagaing ramthen chung ah duh poah in an tlawng leng kho. Kawlram mi sinak ID tiang an ngei. Myanmar Military Council nih ser mi ကပစ (Kah-pah-Sah) factory nih an sermi 15 MA-1 Assault rifles le hriamnam tha le ralthuam tampi cu ZRA le PLA sin ah an pek hna tiah Chindwin Media nih a tar lang.

ZRA nih Zogam tiah a auhmi MAP

ZRA le CNA Karlak Buainak

Ralhrang (SAC) cu Mipi nih Dohthlennak a tuah lio ah Zomi Revolutionary Army (ZRA) hi Chin miphun vialte le Myanmar ramchung mipi vialte caah hna hnawk mi buaitertu an hung si. Tedim peng chung ah CNA, CDF le ZRA kahdohnak a a chuak. Hi kong he pehtlai in cun CNA nih ramri runven cawlcanghnak an ngeih lio ah ZRA he an i ton ruangah kahdohnak a chuah. ZRA lei ralkap 4/5 hrawng an thi, nain CNA lei ralkap cu i khawndennak a rak um lo.

ZRA he kahdohnak a chuahnak a ruang pakhat cu kahdohnak aa thawk hlan ahhin ZRA cu Kawl ralkap riahbuk ah luhchuahnak an ngei tiah  theih a si. Cun, rampi kahdahnak cahren Nationwide Ceasefire Agreement (NCA) lam cu CNA nih an zulh lio ah CNF zung onnak an ngeih mi zong bomb voihnih an rak puah hnawhnak pawl hna hi a rak um bal.

Cun, Tonzang peng chung ah CDF pawl an um i CNA he humhimnak caah hmunhma check felnak an tuah. India ram lei in ral phu pawl nih kan ram chung ah Bing (Heroin) cinnak te pawl hna an tuah caah mi ramdang nih kan ram chung ah an duh poah in thil an tuah cu miphun dawtnak thinlung he an cohlang kho lai lo. Ralhrang SAC kuttang ah Bing rianṭuannak hna an tuahmi a um caah hmunhma check felnak an ngeih lio ah an i kahdohnak hi a si.

Tuan deuh lio ah Kalay-Tamu lei ah India ral phu pawl hmang in ramri ah thiltuahnak a um tawn. A biapi in Kawl ralkap pehtlaihnak in Bing cawk-zuarhnak a um. Cu lawng si loin, Tedim peng chung ah PDF dirhmi cu ZRA nih a rak ṭhawl hna. ZRA nih tutan dohthlennak in a chuakmi PDF cu an buk tiang hrawh piak in kan hnu kum May, June thla ah a rak kah hna. CNA nih mipi hriamtlai Training ah Chimhcawnnak an tuahmi riahbuk pawl zong an  hrawh piak dih.

ZRA karlak le CDF, PDF le CNA karlak ah raldohnak a umnak a ruang bik cu Chin ram chaklei peng Tedim peng le Tonzang peng le Kabaw Velley peng ah ZRA lo in hriamtlai dang phu an um kho lo tiah ralhrang Min Aung Hliang nih Myanmar ram uknak hramhram a hun lak ka tein ZRA (Eastern Command) nih 2021 April 17 ah thawgthanhnak a tuah colh.

2021 December 17 ah ZRA le CNA raldohnak a umnak kong ah ZRA umnak hmun ah CNF/A an ra ruang ah ZRA nih kan kahmi hna a si tiah thawngthanhnak a tuah. Zoland ram ah hmun a khuar mi Kawl ralhrang (SAC) umnak ah CNA nih a va doh mi a si. Tedim peng ummi ralhrang SAC cu CNA nih a tukmi cu ZRA lei nih SAC kap tang in a bawmh mi kha a si deuh.

CJDC Facebook

 

ZRA le PDF/CDF Karlak Buainak

2021 May 22 ah Tedim peng hrambunh PDF camp cu ZRA nih a tuk. June 16, 2021 ah PDF-Zoland camp pakhat a va tuk rih. Mahlio ah Meithal, ei-din, sii-ai le thil dang dihlak ah Kyat sing 60 man ZRA nih a hrawk piak dih. Cun, September thla chung ah Tedim peng chung um CDF-Hualngo camp pakhat ah ZRA nih a tuk rih. December 5 ni ah PDF-Zoland hruaitu Cin Siam Suan cu Tedim khua ah an rak thah.

Kawl ralhrang le mipi kahdohnak Webulah (Falam peng) raldohnak ah Kawl ralkap lei in Tedim holh a hmang mi ralkap an tam ngai ti a si. Cun, 2021 Tahan khuachung i mipi lei ralkap umhmur khuarnak (khanthat) kahdohnak lio zong ah anmah ZRA cu Kawl ralhrang thuam hruhter in Kalay Civil Army (KCA) kahnak ah an um tiah thawngzamhnak pakhat nih an rak tial. A ruang cu mah kahdohnak lio ah Tedim holh a hmang mi ralhrang lei in an um caah a si.

Tedim peng Hiangzing khua kahdohnak hnu ah Taingen khua kapnak zong ah Tedim lei in Kawl ralhrang le ZRA komh in ralkap 100 an tang ti. Bula jet fighter in bomb a thlak i, Combat Helicopter nih CNA/ PDF /CDF-mipi lei ralkap cu an doh hna.

Rihkhuadar (Tio) cunglei, Haimual khua ah (ZRA) cu Kawl ralhrang lei an tang ruang ah CDF/PDF, CNA hna nih January 29 Suimilam 2 ah an i kap. ZRA cu Kawl Ralhrang lei tang in Mipi ralkap le CNA cung ah buainak le kahdohnak a chuah mi chim lengmang ruang ah Chin ramkulh le Sagaing ram chung mipi runventu (CNF/PDF, Zoland, CDM Siyin, Zozam Army, People’s Defense Army-PDA) fonh in ram le miphun caah lungfahnak he thih ngamh in an doh cang hna.

Hramhram in uknak lak ton hi atu ahcun kum khat a tling cang. Chin ramkulh chung le Sagaing ramṭhen chung i a ummi CDF le PDF pawl cu kum dongh hlan ah thah cikcek ding hi a tuah cuahmah lio tiah CNA lei nih thil sining an hmuh. Mipi pawl he dirṭi in a si khawh chung kan kham rih ko lai. Hnu kir ṭhannak ding lam a um ti lo. Hmailei caan zong ah kham thluahmah a si rih ko lai tiah Pu Htet Ni nih a chim.

Cherhchan: ZRA kong ah, Irrawaddy nih biahalmi CNF/A Pu Htet Ni Bialehnak le a dangdang Chindwin Media, Khit Thit Media, Zalen, CDM Siyin tbk. nih an tialmi cherhchan in tialmi a si.

____

Hi hmuhning capar cu catialtu pumpak nih amah a hmuhning le thawngpang cherchan in a tialmi a si caah, The Chinland Post ruahnak le hmuhning a si lo, catialtu pumpak hmuhning a si. ~Editor 

About The Author

Na ruahning rak langhter ve.. (Leave a comment)

%d bloggers like this: